Беларуская іканапісная школа (XVI — XVIII стагоддзі): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
untagged isolated.
M.L.Bot (размовы | уклад)
др clean up, replaced: Мануіл I Комнін → Мануіл I Камнін, Комн → Камн using AWB
Радок 3:
== Гісторыя ==
 
Даследчыкі выказваюць думку, што самыя раннія абразы на тэрыторыі Беларусі (канец 10 стагоддзя; [[Горад Полацк|Полацк]], [[Горад Тураў|Тураў]]), мабыць, візантыйскага паходжання ([[Еўфрасіння Полацкая]] атрымала абраз [[Марыя, маці Ісуса|Маці Божай]] ад імператара [[Мануіл I КомнінКамнін|Мануіла КомнінаКамніна]]). Традыцыі кананічнага пісьма бяруць свой ​​пачатак з часоў прыняцця хрысціянства мясцовым насельніцтвам, г. з. прыкладна з [[9 стагоддзе|IX стагоддзя]]<ref name="СБІ">[http://ikonique.org/article.php?articleId=14 Современная белорусская икона. История, традиции, современность] {{ref-ru}}</ref>.
 
=== XI—XV стагоддзі ===
Радок 9:
У 11-15 ст. працягваўся візантыйска-балканскі ўплыў («[[Маларыцкі абраз Божай Маці|Маці Божа Замілаванне]]» з-пад [[Горад Брэст|Брэста]], «Успенне» з [[Горад Мінск|Мінска]])<ref name="Ганц">{{крыніцы/МКЭ-ГанцКМ|Абраз}}</ref>.
 
Пры стварэнні абразоў у XIV-XVI стагоддзях выкарыстоўваліся дэкаратыўна-пластычныя сродкі (разьба і лепка), размалёўка фону, наяўнасць розных накладных элементаў, пакрыццё маляўнічай паверхні ахоўным лакам з яечнага бялку або смалы. Выдатным узорам служыць абраз мяжы XIV-XV стагоддзяў «[[Маларыцкі абраз Божай Маці||Маці Божая Замілаванне]]» з [[Маларыта|Маларыты]].
 
=== XV стагоддзе ===
Радок 15:
Беларусь з'яўляецца захавальніцай позневізантыйскай мастацкай традыцыі 15 стагоддзя, прадстаўленай грэчаскай візантыйскай або італа-крыцкай школай, па азначэнні вядучых прадстаўнікоў рускай візантыстыкі пачатку 20 стагоддзя {{Не перакладзена 3|Нікадзім Паўлавіч Кандакоў|Н. П. Кандакова|ru|Кондаков, Никодим Павлович}} і {{Не перакладзена 3|Мікалай Пятровіч Ліхачоў|М. П. Ліхачова|ru|Лихачёв, Николай Петрович}}. У 15 стагоддзі гэтая традыцыя была добра вядомая на беларускіх землях і аказала ўплыў на фарміраванне мясцовай школы іканапісу<ref name="ВТ">[http://church.by/resource/Dir0151/Dir0153/ О. Д. Баженова. Византийская традиция в белорусском искусстве 15 века] {{ref-ru}}</ref>. Для сучаснікаў «крыцкая манера» была вышэйшай ацэнкай іканапіснай творы. Пра гэта гаварылася ў адным з самых значных кіраўніцтваў па тэхніцы іканапісу {{Не перакладзена 3|Дыянісій з Фурны|Дыянісія з Фурны|ru|Дионисий Фурноаграфиот}}<ref name="ВТ"/>.
 
Падпісны выяўленчы матэрыял, звязаны з Турава-Пінскага землямі паказвае, што ў канцы 15-пачатку 16 стагоддзя ў межах Турава-Пінскай епархіі працягвае развівацца мясцовая іканапісная традыцыя. Напрыклад, вядомы двухбаковы драўляны разьбяны вобраз з сюжэтам «Сафія Мудрасць Божая ствара сабе Дом»<!--памылкі ў назве няма--> на адным баку і чатырохчасткавай іконай «Успенне», «Узнясенне», «Праабражэнне», «Каляды» на іншым — яркае таму сведчанне<ref>Дыпціх апублікаваны Н. Ф. Высоцкай у кнізе «Пластика Белоруссии 12-18 веков». Минск, 1983. Илл. 21, 22. </ref>. Твор было створаны ў 1496—1501 гадах<ref name="РД">[http://brama.brestregion.com/nomer23/artic14.shtml Резная деревянная икона пинского князя] {{ref-ru}}</ref> па замове пінскага князя Фёдара Іванавіча Яраславіча святаром-разьбяром Ананіям, як ён сябе называе ў надпісы «папом Ананіям». Наяўнасць такога вызначана беларускага помніка, як дадзены дыптых, які мае надпісы аўтара і заказчыка і «гаворыць» на беларускай мове — знамянальная з'ява для 15 — пачатку 16 стагоддзя. Майстар піша, што ён «робил» для князя, ужываючы добра нам зразумелую беларускую лексіку. Але, акрамя таго, абраз айца Ананія адкрывае новую для таго часу тэму Сафійнасці, якая стане развівацца на Русі некалькі пазней<ref name="ВТ"/>. Пінскі аўтар абапіраўся на ўласныя іканаграфічныя распрацоўкі, але ў аснове ляжала добрае знаёмства з візантыйскай традыцыяй, якая паказвала, якім чынам можна фармаваць у візантыйска-сімвалічным стылі іканічнае выказванне, як можна мовай выяўленчага знака выказаць пэўную ідэю<ref name="ВТ"/>.
пинского князя] {{ref-ru}}</ref> па замове пінскага князя Фёдара Іванавіча Яраславіча святаром-разьбяром Ананіям, як ён сябе называе ў надпісы «папом Ананіям». Наяўнасць такога вызначана беларускага помніка, як дадзены дыптых, які мае надпісы аўтара і заказчыка і «гаворыць» на беларускай мове — знамянальная з'ява для 15 — пачатку 16 стагоддзя. Майстар піша, што ён «робил» для князя, ужываючы добра нам зразумелую беларускую лексіку. Але, акрамя таго, абраз айца Ананія адкрывае новую для таго часу тэму Сафійнасці, якая стане развівацца на Русі некалькі пазней<ref name="ВТ"/>. Пінскі аўтар абапіраўся на ўласныя іканаграфічныя распрацоўкі, але ў аснове ляжала добрае знаёмства з візантыйскай традыцыяй, якая паказвала, якім чынам можна фармаваць у візантыйска-сімвалічным стылі іканічнае выказванне, як можна мовай выяўленчага знака выказаць пэўную ідэю<ref name="ВТ"/>.
 
==== Блакітнае Успенне ====
Радок 74 ⟶ 73:
== Спасылкі ==
{{Commonscat|Icons of Belarus}}
 
* [http://melnichencko-alla.narod.ru/ikonopis.html ТРАДИЦИОННАЯ БЕЛОРУССКАЯ ИКОНОПИСЬ 14 — 18 ВЕКОВ] {{ref-ru}}
* [http://ikonique.org/article.php?articleId=14 Современная белорусская икона. История, традиции, современность] {{ref-ru}}
Радок 83 ⟶ 81:
* [http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/sbornik/02/04_lucko.htm В. Г. Пуцко. Украинские и белорусские иконы Покрова ХVII-ХVIII вв.: истоки иконографической схемы] {{ref-ru}}
* [http://www.kimpress.by/index.phtml?page=2&DomainName=mast&id=346&mode=print На шляху з Візантыі]
 
{{Пішу}}
 
[[Катэгорыя:Беларускі іканапіс]]
 
{{Пішу}}