Розніца паміж версіямі "Крывічы"

{{вызнч|1=Крывічы&#769;}} '''Крывічы́''' (гістар. {{вызн2|1='''крэвы}}''', магчыма {{вызн2|1='''скрэвы}}'''<ref>Відаць, [[патронім]] ад імя Крэва. Ермаловіч...Ермаловіч…</ref>): — [[Славяне|усходнеславянскае]] [[Племя|племя]] (саюз плямёнаў), заходняга паходжання (магчыма, з земляў сучаснай [[Польшча|Польшчы]] або [[Германія|Германіі]]<ref>Паводле К. Бугі, А. Спіцына, В. Сядова, працыт. у: Ермаловіч, С. 29.</ref>). Самае шматлікае ўсходнеславянскае племя<ref>Ермаловіч, С. 28.</ref>.

Існуе, аднак, і прынцыпова іншае меркаванне. Шэраг навукоўцаў лічыць, што крывічы  — гэта [[Балты|балцкі]] этнас, роднасны [[Літоўцы|літоўцам]], [[Латышы|латышам]], [[Латгалы|латгалам]], [[Прусы|прусам]], [[Яцвягі|яцвягам]], [[Жамойты|жамойтам]], які ў выніку культурнага ўплыву з першай паловы ІХ ст. стаў пераходзіць на славянскую мову<ref>Дзермант А. Крывічы. Гістарычна...Гістарычна… С. 19.</ref>.

Па-рознаму выводзяць гісторыкі назву "«крывічы"»: ад прозвішча старэйшага роду Крыў (Крыва), што найбольш верагодна, ад слоў "«крэўныя"» (блізкія па крыві, у сэнсе параднёныя), ад імя язычніцкага першасвяшчэнніка Крыва-Крывейтэ, ад "«крывізны"» гарыстай мясцовасці і інш.

Крывічы займалі значны абшар Усходняй Еўропы. Яны жылі ў вярхоўях [[Дняпро|Дняпра]], [[Заходняя Дзвіна|Заходняй Дзвіны]], [[Волга|Волгі]], на поўдні ад Чудскага возера. Звесткі аб іх змешчаны ў [[Аповесць мінулых гадоў|"«Аповесці мінулых гадоў"»]] пры апісанні падзей 9-10 ст. і папярэдняга часу. Пра крывічоўкрывічаў пісаў таксама візантыйскі гісторык 10 ст. [[Канстанцін Парфірародны]].

{{таксама|*}}: [[Крывіція|Крывіція]], [[Крывы горад|Крывы горад]], [["Качачкі"|"Качачкі"]].

Паводле займаных водных сістэм, адрозніваюцца крывічы {{вызн2|1=''нёманскія}}, {{вызн2|1=дзвінскія}}, {{вызн2|1=дняпроўскія}}, {{вызн2|1=пскоўскія}}, {{вызн2|1=волжскія}}''.

Даследчыкамі вывучаліся на тэрыторыі рассялення {{вызн2|1=крывічоў''крывічаў-палачан}}'' гарадзішчы і паселішчы ў [[Віцебск]]у, [[Полацк]]у, Лукомлі. Але найбольш значны матэрыял па гісторыі насельніцтва выяўлены ў Віцебскай вобласці ў курганных могільніках. Дакладна ўстаноўлена, што для полацкіх крывічоўкрывічаў характэрна археалагічная культура доўгіх курганоў Паўночнай Беларусі, у якой прысутнічае шмат элементаў матэрыяльнай культуры ўсходніх балтаў. {{вызн2|1=''Смаленскія крывічы}}'' вельмі блізкія да полацкіх па мове і культуры. Таму ў этнаграфічных адносінах яны часта разглядаюцца як полацка-смаленская група.

Крывічы – — адна з асноўных крыніц утварэння [[Беларусы|беларускай]] народнасці, у склад якой увайшлі полацкай і смаленска-віцебскай галінамі<ref>Грынблат, С.134.</ref>; трывалы этнонім. Яшчэ ў 1859 пры перапісе жыхароў [[Віленская губернія|Віленскай губ.]] 23 тыс. назваліся крывічамі (у пар., 150 тыс.  — беларусамі).

{{таксама|*}}: [[Славяне|Славяне]], [[Вялікае перасяленне народаў|Вялікае перасяленне народаў]], [[Славянская каланізацыя Беларусі|Славянская каланізацыя Беларусі]].

* [[Аляксей Дзермант|Дзермант А.]] [http://kryuja.org/artykuly/dziermant/kryviczy.html Крывічы. Гістарычна-этнагенетычны нарыс.]  — DRUVIS №1№ 1, 2005.

* Ермаловіч М. Старажытная Беларусь: Полацкі і новагародскі перыяды.  — Мн.: Маст. літ., 1990. ISBN 5-340-00614-X.

[[CategoryКатэгорыя:СлавянскіяУсходнеславянскія плямёны]]

[[CategoryКатэгорыя:УсходнеславянскіяСлавянскія плямёны ў Беларусі]]