Галосныя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Хомелка пераназваў старонку Галосны гук у Галосныя па-над перанакіраваннем
др + Шаблон:Фанетыка і фаналогія using AWB (8032)
Радок 2:
'''Галосны гук''': [[гук, мова|гук]] чалавечай мовы, пры ўтварэнні якога [[паветра]] свабодна праходзіць праз поласць [[рот]]а.<ref name=padh>Пд. Падгайскі.</ref>
 
[[Выява:Connor_diagramConnor diagram.png|right|350px|thumb|Дыяграма галосных — становішча вышэйшага пункта пад'ёму языка (паводле Дж. Д. О'Конара): 1 — пярэдняе высокае, 2 — пярэдняе нізкае, 3 — сярэдняе, 4 — задняе высокае, 5 — задняе нізкае. Злева — рэальная спрошчаная дыяграма руху, справа — просталінейная схема гэтай дыяграмы («кардынальная трапецыя»), якой часта карыстаюцца ў фанетыцы.<ref>Кампаноўка і нумарацыя дыяграм паводле: {{крыніцы/Падлужны Фанетыка}} С.34.</ref>]]
У акустычных адносінах галосныя гукі — музычныя [[тон, музыка|таны]] з нязначнымі [[шум]]амі. Кожны галосны, у залежнасці ад формы, якую маюць [[рэзанатар]]ы (поласці рота і глоткі) пры яго вымаўленні, мае пэўную колькасць уласных таноў, якія называюцца ''характэрнымі танамі'' галоснага —- ''фармантамі''. Сукупнасць таноў утварае тэмбр; ім галосныя адрозніваюцца адзін ад аднаго.
 
Радок 9:
Агульныя анатама-фізіялагічныя ўмовы ўтварэння галосных: няіснасць у маўленчым апараце якіх-колечы значных перашкод, што маглі б спрыяць узнікненню фрыкацыйнага шуму; слабая паветраная плынь; напружанасць усіх органаў маўлення.
 
Крыніцай гуку пры ўтварэнні галосных з'яўляюцца перыядычныя ваганні паветра, якія ўзнікаюць у выніку дзеяння галасавых звязак. Асноўную ролю пры ўтварэнні галоcных выконваюць губы, язык, мяккае паднябенне, якія ствараюць пэўныя формы [[рэзанатар]]аў, якія і абумоўліваюць адрозненні паміж галоснымі. Вядомая практычная дэманстрацыя гэтага — падрыхтавацца вымаўляць галосны гук і пашчоўкаць па шчацэ. Узніклы гук будзе нагадваць тэмбрам спадзяваны галосны.<ref> Падлужны, С.34.</ref>.
 
== Класіфікацыя ==
Радок 38:
* Падгайскі Л. П. Галосныя гукі // {{крыніцы/БелСЭ|3}} С.311.
* {{крыніцы/Падлужны Фанетыка}}
 
 
[[Катэгорыя:Галосныя|*]]
Радок 123 ⟶ 122:
[[zh:元音]]
[[zh-yue:元音]]
 
{{Фанетыка і фаналогія}}