Крэмній: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне, вікіфікацыя
арфаграфія, вікіфікацыя
Радок 2:
'''Крэмній''' ({{lang-la|Silicium}}) '''Si''' — [[хімічны элемент]] IV групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 14. Адносіцца да неметалаў. Атамная маса 28,0855.
 
Уяўляе сабой цёмна-шэрае [[Крышталь|крышталічнае]] [[рэчыва]] з металічным бляскам. [[Крышталічная рашотка]] падобная да [[алмаз]]у. Вядомы таксама аморфны крэмній, маючы карычневы [[колер]]. [[Шчыльнасць]] 2328 кг/м³, [[тэмпература плаўлення]] 1415&nbsp;°C, [[тэмпература кіпення]] 3250&nbsp;°C, цеплаёмістасць 20,1&nbsp;[[Джоўль, адзінка вымярэння|Дж]]/моль•К[[моль]]•[[Кельвін, адзінка вымярэння|К]]<ref name="fe" />. Празрысты для выпраменьвання з даўжынёй [[Хваля|хвалі]] 1—9&nbsp;мкм. Цвёрдасць па [[Шкала Моаса|шкале Моаса]] крышталічнага крэмнію складае 7 адзінак.
 
Крэмній з'яўляецца тыповым [[паўправаднік]]ом. Пры хатняй [[Тэмпература|тэмпературы]] хімічна мала актыўны.
 
== Прыродныя крыніцы ==
Радок 12:
 
Крэмній з'яўляецца адным з галоўных рэчываў [[мікраэлектроніка|мікраэлектронікі]] (крэмніевыя фотаэлементы, падложкі, паўправаднікі і інш.). Адмыслова чысты крэмній, легіраваны спецыяльнымі дабаўкамі, выкарыстоўваецца для вырабу [[транзістар]]аў, [[дыёд]]аў, [[тырыстар]]аў, паўправадніковых [[лазер]]аў, інтэгральных мікрасхем і іншых паўправадніковых прылад і прыбораў.<br/>
Монакрышталі SiO,<sub>2</sub> выкарыстоўваюцца ў радыётэхніцы і аптычным прыборабудаванні, [[Інфрачырвонае выпраменьванне|інфрачырвонай]] оптыцы.
 
Дабаўкі ў [[сталь]] і [[чыгун]] для паляпшэння механічных уласцівасцей, павышэння ўстойлівасці да дзеяння [[Кіслата|кіслот]]. Крэмній выкарыстоўваецца пры вырабе гарачаўстойлівых дэталей ракетнай тэхнікі, лабараторнага посуду.