Смаленская вайна: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
др clean up using AWB (7893) |
||
Радок 1:
У выніку вайны да Расіі адышоў горад [[Сярпейск]] і крэпасці Трубчэўск, Ахтурка і Лебядзін, а [[Уладзіслаў IV]] атрымаў 20 тыс. рублёў за адмову ад дамаганняў на маскоўскі прастол<ref name="Грыцкевіч"/> (ад тытулу "гаспадара ўсяе Русі").
Радок 14:
За кастрычнік—снежань 1632 маскоўскія войскі занялі гарады: Сярпейск, [[Дарагабуж]], Белы, Рослаў, Трубецк, [[Горад Старадуб|Старадуб]], Почап, [[Ноўгарад-Северскі]], Батурын, [[Горад Невель|Невель]], [[Горад Себеж|Себеж]], Красны і інш.
У снежні 1632 армія Шэіна дасягнула колькасці 32 тыс.ч. пры 151 гармаце<ref name="fn2">Таксама мелася 7 [[верхавая гармата|верхавых гармат]], аднак цяжкая артылерыя трапіла на фронт толькі ў сакавіку 1633</ref>. У студзені 1633 года маскоўскае войска пачало [[Аблога|аблогу]] Смаленска<ref name="Грыцкевіч"/>. Гарнізонам горада з 2 тыс. чалавек, якім ні ставала пораху, загадваў смаленскі падваявода князь [[Самуэль Друцкі-Саколінскі]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Друцкія-Саколінскія // Вялікае княства Літоўскае : Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1 : Абаленскі—Кадэнцыя - Старонка 603.</ref>. Аднак аблога сталася няўдалаю, бо польны гетман [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] [[Крыштоф Радзівіл]] перакінуў у горад падмогу<ref name="Грыцкевіч"/>. Яго войска, што стаяла ля вёсак Краснае
Ваенныя дзеянні адбываліся і на іншых кірунках, пераважна ў форме набегаў. Так, на паўднёвым кірунку войска Рэчы Паспалітай зрабіла паходы ў [[Себежскі павет]] і пад [[Пуціўль]] у канцы снежня 1632 — пач. студзеня 1633, прайграўшы баі на рацэ Арлее і пад Себежам; напады на Пуціўль (люты і май 1633), Старадуб (сакавік 1633), Ноўгарад-Северскі (красавік 1633); паход на Валуйкі і [[Белгарад]] запарожскага войска палкоўніка Я. Астраніна (чэрвень 1633). На пскоўскім кірунку маскоўскае войска зрабіла паходы: на [[Горад Полацк|Полацк]] (моцна разбураючы горад і наваколле, май—чэрвень 1633), на [[віцебск]]ія і ўсвяцкія землі. У чэрвені 1633 года маскоўскае войска захапіла [[Прапойск]], [[пасад]]ы [[Горад Мсціслаў|Мсціслава]]
===Пералом===
Пералом у ваенных дзеяннях адбыўся за летам—восеню 1633, калі быў здзейснены рад нападаў войскаў Рэчы Паспалітай, [[Запарожская Сеч|Запарожжа]] і крымскіх татараў на пскоўскім і паўднёвым кірунку, што, відавочна, мела на мэце адцягнуць увагу маскоўскіх ваеначальнікаў ад Смаленска.
Тымчасам, новаабраны кароль Рэчы Паспалітай Уладзіслаў IV сабраў войска пад [[Варшава]]й і вывеў яго ў паход ([[9 мая|9
Пасля 4 месяцаў баёў у акружэнні [[15 лютага]] 1634 года маскоўскі ваявода Міхаіл Шэін пачаў перагаворы аб умовах здачы і [[21 лютага]] падпісаў акт аб [[Ганаровая капітуляцыя|ганаровай капітуляцыі]] перад польным гетманам ВКЛ Крыштофам Радзівілам. Паводле ўмоваў здачы рэшткі маскоўскага войска (8 тыс. чалавек) адступалі да дзяржаўнай мяжы з асабістай зброяй, але пакідалі ўсе 123 гарматы, 129 штандараў<ref name="Грыцкевіч"/>, запасы і рыштунак, а таксама выдавалі ўсіх перабежчыкаў з войска Рэчы Паспалітай. 2 тыс. хворых і параненых маскоўскае войска пакінула ў табары. Па прыбыцці ў [[Горад Масква|Маскву]] Міхайлу Шэіна абвінавацілі ў здрадзе і пакаралі смерцю.
|