Аперацыйная сістэма: Розніца паміж версіямі

{{вызнч|1='''Аперацы́йная сістэ́ма}}''' {{вызн2|1='''(АС)}}''' - [[камп'ютар]]ная [[праграма]], якая кіруе апаратнымі і праграмнымі рэсурсамі камп'ютара. Галоўны складнік [[сістэмнае праграмнае забеспячэнне|сістэмнага праграмнага забеспячэння]]. Выконвае найпрасцейшыя заданні, напр., кіруе выкарыстаннем [[Аператыўная памяць|памяці]], выконвае праграмныя інструкцыі згодна з пэўнай сістэмай [[прыярытэт працэса|прыярытэтаў]], кіруе прыстасаваннямі ўводу/вываду, забяспечвае праграмы карыстальніка магчымасцю выкарыстання [[сеткавы пратакол|сеткавых пратаколаў]], дае [[дастасоўная праграма|дастасоўным праграмам]] просты [[інтэрфейс]] работы з [[файл]]амі і інш.

Пачынаючы з Windows XP , усе сучасныя версіі зроблены на аснове ядра Windows NT.

Windows таксама выкарыстоўваецца на серверах, якія падтрымліваюць такія прыкладанні, як вэб-серверы і серверы баз даных .

[[Кен Томпсан]] напісаў мову праграмавання B, галоўным чынам, на аснове BCPL, якую ён выкарыстаў, каб напісаць [[Unix]], на аснове яго вопыту працы ў праекце MULTICS. B была заменены на [[Сі, мова праграмавання|C]], і з цягам часу Unix ператварылася ў вялікае, складанае сямейства узаемазвязаныхўзаемазвязаных аперацыйных сістэм, якое паўплывала на ўсе сучасныя АС.

У свой час [[Кен Томпсан]], [[Дэніс Рычы]] і [[Дуглас Макілрой]] у [[Bell Labs]] распрацавалі мову праграмавання [[Сі, мова праграмавання|C]] для стварэння аперацыйнай сістэмы Unix. Наступныя распрацоўкі праграмістаў Bell Labs уключаюць [[Plan 9]] і [[Inferno]], аперацыйныя сістэмы для сучасных размеркаваных вылічальных асяроддзяў. Plan 9 зараз выпушчана пад Lucent Public License. Inferno была прададзена Vita Nuova Holdings і выпушчана пад GPL і MIT ліцэнзіямі .

Большасць сучасных камп'ютарных сістэм падтрымліваюць графічны інтэрфэйс карыстальніка ({{lang-en|GUI}}, ад ''Graphical User Interface''), і звычайна ўключаюць яго. У некаторых аперацыйных сістэмах, такіх як Microsoft Windows і Mac OS , GUI убудаваны ў ядро. Іншыя аперацыйныя сістэмы маюць модульную канструкцыю, аддзяляючы графічную падсістэму ад ядра АС. GNU/Linux і Mac OS X пабудаваны такім чынам.

І пры сегментацыі і пры пагінацыі, пэўныя рэгістры абароненага рэжыму паказваюць працэсару, які адрас памяці ён можа дазволіць бягучай праграме для доступу. Спробы атрымаць доступ па іншых адрасах выклічуць перарыванне, якое прымусіць працэсар перайсці ў прывілеяваны рэжым і перадаць кіраванне ядру. Такі выпадак называюць парушэннем сегментацыі, і, паколькі, з аднаго боку, цяжка прызначыць асэнсаваныасенсаваны вынік для такой аперацыі, а з другога, такія дзеянні звычайна з'яўляюцца прыкметай памылкі ў праграме, ядро тыпова прымае рашэнне завершыць праграму, і паведаміць пра памылку.

Доступ да даных, якія захоўваюцца на дысках, з'яўляецца цэнтральным элементам усіх аперацыйных сістэм. Камп'ютары захоўваюць даныя на дысках з выкарыстаннем файлаў, якія маюць спецыфічную структуру уў мэтах забеспячэння хуткага доступу, павышэння надзейнасці, а таксама эфектыўнага выкарыстання даступнай дыскавай прасторы. Файлавая сістэма – гэта спецыфічны спосаб захоўвання файлаў на дыску, яна дазваляе задаваць для файлаў назвы і атрыбуты (напр., правы доступу, памер, даты стварэння і змянення, і г.д.). Яна таксама дазваляе захоўваць файлы ў іерархіі каталогаў (папак).

Убудаваныя сістэмы, якія маюць вызначаныя тэрміны, выкарыстоўваюць АС рэальнага часу, такія як VxWorks, PikeOS, eCos, QNX , Linux MontaVista і RTLinux.