Глабальнае пацяпленне: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат змяніў: ro:Încălzire globală
др clean up using AWB (7893)
Радок 1:
{{вызнч|1='''Глаба́льнае пацяпле́нне}}''' - працэс паступовага павелічэння сярэднегадовай [[тэмпература|тэмпературы]] атмасферы [[Зямля|Зямлі]] і [[Сусветны акіян|Сусветнага акіяна]].
 
[[Image:Instrumental Temperature Record.svg|320px|right]]
Радок 44:
Пазнейшыя працы ўдакладнялі ацэнкі ўплыву сонечнай актыўнасці на пацяпленне пасля 1950. Тым не менш, высновы засталіся прыкладна тымі ж: "Лепшыя ацэнкі ўнёску сонечнай актыўнасці ў пацяпленне ляжаць у межах ад 16 % да 36 % унёску парніковага эфекту" ("Ці недаацэньваюць мадэлі ўнёсак сонечнай актыўнасці ў апошнія змены клімату", Пітэр А. Скот і інш., "Journal of Climate", 15 снежня 2003).
 
Аднак, існуе шэраг прац, якія прадугледжваюць існаванне механізмаў, што ўзмацняюць эфект сонечнай актыўнасці, якія не ўлічваюцца ў сучасных мадэлях, ці што важнасць сонечнай актыўнасці ў параўнанні з іншымі фактарамі недаацэньваецца [http://www.dsri.dk/~hsv/SSR_Paper.pdf] [http://www.envirotruth.org/docs/Veizer-Shaviv.pdf]. Такія сцвярджэнні аспрэчваюцца (гл., напрыклад, [http://stephenschneider.stanford.edu/Publications/PDF_Papers/Solar-ClimateLAUTPREPRINT.pdf] [http://www.soest.hawaii.edu/GG/FACULTY/POPP/Rahmstorf%20et%20al.%202004%20EOS.pdf]), але з'яўляюцца актыўным кірункам даследаванняў. Высновы, якія будуць атрыманы ў выніку гэтай дыскусіі, могуць мець ключавую ролю ў пытанні пра тое, у якой ступені чалавецтва адказна за змену клімату, і ў якой  - натуральныя фактары.
 
==== Іншыя тэорыі ====
Радок 82:
Як следства пералічаных змен можна чакаць узмацненне вятроў і павелічэнне інтэнсіўнасці трапічных цыклонаў (агульная тэндэнцыя да ўзмацнення якіх адзначана яшчэ ў XX стагоддзі), павелічэнне частаты моцных ападкаў, прыкметнае пашырэнне раёнаў засухі.
 
Міжурадавая камісія вылучыла шэраг раёнаў, найболей уразлівых да чаканай змены клімату <ref>[http://www.priroda.ru/news/detail.php?ID=7768 Агляд вынікаў дзейнасці Працоўнай групы II Міжурадавай групы экспертаў па змене клімату (МГЭЗК)]</ref>. Гэта раён [[Сахара|Сахары]], [[Арктыка]], мега-дэльты Азіі, невялікія выспыастравы.
 
Да негатыўных змен у Еўропе належаць павелічэнне тэмператур і ўзмацненне засух на поўдні (у выніку - памяншэнне водных рэсурсаў і памяншэнне выпрацоўкі гідраэлектраэнергіі, памяншэнне прадукцыі сельскай гаспадаркі, пагаршэнне ўмоў турызму), скарачэнне снежнага полага і адыход горных леднікоў, павелічэнне рызыкі моцных [[паводка|паводак]] і катастрафічных [[паводка|паводак]] на рэках; узмацненне летніх ападкаў у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе, павелічэнне частаты лясных пажараў, пажараў на тарфянішчах, скарачэнне прадуктыўнасці лясоў; узрастанне няўстойлівасці грунтоў у Паўночнай Еўропе. У Арктыцы - катастрафічнае памяншэнне плошчы покрыўнага абляднення, скарачэнне плошчы марскіх ільдоў, узмацненне [[эрозія|эрозіі]] берагоў.
Радок 98:
У [[1980]] годзе больш за 100 мільёнаў тон CO<sub>2</sub> было выкінута ў атмасферу ва ўсходняй частцы Паўночнай Амерыкі, Еўропе, заходняй частцы СССР і буйных гарадах Японіі. Выкіды CO<sub>2</sub> развітых краін у [[1985]] годзе склалі 74 % ад агульнага аб'ёму, а дзель краін у стадыі развіцця склала 24 %. Навукоўцы мяркуюць, што да 2025-га года дзель краін у стадыі развіцця ў вытворчасці вуглякіслага газу ўзрасце да 44 %.<ref>Reporting on Climate Change, pp.14-15</ref> У апошнія гады [[Расія]] і краіны былога [[СССР]] значна скарацілі выкіды ў атмасферу CO<sub>2</sub> і іншых цяплічных газаў. Гэта першым чынам адбылося з-за зменаў у гэтых краінах, і падзеннем узроўня вытворчасці. Тым не менш, навукоўцы чакаюць, што напачатку дваццаць першага стагоддзя Расія дасягне ранейшых аб'ёмаў выкіду ў атмасферу цяплічных газаў.
 
У снежні [[1997]] года на сустрэчы ў [[Кіёта]] ([[Японія]]), прысвечанай глабальнай змене клімату, дэлегатамі з больш чым ста шасцідзесяці краін была прынята канвенцыя, якая абавязвае развітыя краіны скараціць выкіды CO<sub>2</sub>. Кіёцкі пратакол абавязвае трыццаць восем індустрыяльна развітых краін скараціць да [[2008]]-[[2012]] гадоў выкіды CO<sub>2</sub> на 5 % ад узроўня [[1990]] года:
* Еўрапейскі звяз павінен скараціць выкіды CO<sub>2</sub> і іншых цяплічных газаў на 8 %.
* ЗША - на 7 %.