Вікіпедыя

Кокнэсэ: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др +рэд., літаратура
Радок 1:
{{СімволікаВ|герб=WappenKoknese.png}}
<!--{{Горад|назва па-свойму=Koknese|назва па-беларуску=Какнэсе|герб=WappenKoknese.png|сцяг=|дэвіз=-|шырата=-|даўгата=-|дата ўтварэння=-|плошча=-|насельніцтва=-|год=-|шчыльнасць насельніцтва=-|часавы пояс=EEST|гімн=-|нумарныя знакі=-|міжнародны тэлефонны код=-|}}-->
__NOTOC__{{вызн|1=Какнэсе}} ({{lang-lv|Koknese}}) — горад у Стучкінскім раёне [[Латвія|Латвіі]] напры рацэўпадзенні ракі [[Рака Персе|Персе]] ў раку [[Рака Заходняя Дзвіна|Заходняя Дзвіна]]. Чыгуначная станцыя на лініі [[Рыга]]—[[Рэзекне]], у 102 км на паўднёвы ўсход ад Рыгі.
 
== Гісторыя ==
=== Кукенойс ===
{{вызн2|1=Кукенойс}} ({{lang-sla|Куконос}}, {{lang-de|Kukenoіs, Kukenoys}}; [[11 стагоддзе|11]] – пач. [[13 стагоддзе|13 ст.]]) — горад [[Полацкае княства|Полацкага княства]], [[Полацкая зямля|Полацкай зямлі]], сталіца ўдзельнага [[Кукенойскае княства|Кукенойскага княства]], размяшчаўся на правым беразе [[Рака Заходняя Дзвіна|Заходняй Дзвіны]] пры ўпадзенні ў яе рэчцы Какны (цяпер р. Персе), у 338 км ад [[Горад Полацк|Полацка]]. Назву, якая літаральна значыць ''мыс Какны'', горад атрымаў ад ракі. Упершыню згаданы ў [[Хроніка Лівоніі, Генрых Латвійскій|Хроніцы Лівоніі]] [[Генрых Латвійскі|Генрыха Латвійскага]] пад [[1205]] годам, належаў князю [[Вячка Кукенойскі|Вячку]]. У [[1207]] палова горада перададзеная Вячкам у валоданне рыжскага біскупа. У [[1208]] Вячка спаліў горад і пайшоў на [[Русь]].
 
Археалагічнымі раскопкамі А. Я. Стубаўса ў 1961-1966 выяўлена, што ўжо ў 1 тыс. да н.э. на месцы Кукенойса існавала ўмацаванае паселішча. Найбольш значныя знаходкі адносяцца да 11-13 ст. (рэшткі зрубной забудовы, прылады працы, зброя, упрыгожанні і г.д.).
Раскопкі [[1960-я|1960-х]] гг. засведчылі, што ў 11 – пач. 13 ст. горад меў мяшанае [[Крывічы|крывіцка]]—[[Латгалы|латгальскае]] насельніцтва. У горадзе знойдзены пячатка [[Святаслаў Усяславіч|Святаслава–Георгія Усяславіча]].
Для гэтага перыяду характерныя палітычныя і эканамічныя сувязі насельніцтва Кукенойса ([[латгалы|латгалаў]], [[селы|селаў]], [[крывічы|крывічоў]]) з Полацкам. У горадзе знойдзены пячатка [[Святаслаў Усяславіч|Святаслава–Георгія Усяславіча]]. Упершыню згаданы ў [[Хроніка Лівоніі|Хроніцы Лівоніі]] [[Генрых Латвійскі|Генрыха Латвійскага]] пад [[1205]] годам, належаў князю [[Вячка Кукенойскі|Вячку]]. У [[1207]] палова горада перададзеная Вячкам у валоданне рыжскага біскупа. У [[1208]] Вячка спаліў горад і пайшоў на [[Русь]].
 
=== Какенгаўзен ===
Радок 18 ⟶ 20:
 
У [[1861]] годзе праз Какенгаўзен пракладзена чыгунка. У [[1880-я]] ў горадзе жыў латышскі драматург [[Рудольф Блауманіс]]. У [[1894]] сям'я Лоўенштэрнаў пабудавала неакласічны палац, які згарэў у [[1905]].
 
=== Какнэсе ===
У [[1966]] пабудаваная Плявінская ГЭС, у выніку была затопленая значная частка замка падтопленая — захаваліся рэшткі, побач вялікі парк. Каля Какнэсе, у маёнтку Вецбірзніекі нарадзіўся П. Стучка.
 
== Літаратура ==
* Стубавс А. Некоторые археологические находки 11-13 вв. из городища Кокнесе // Сб.: От эпохи бронзы до раннего феодализма. Тал., 1966.
 
== У Сеціве ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Кокнэсэ"