Бруней: Розніца паміж версіямі

|Родны склон =Брунея

|Сцяг =Flag of Brunei.svg

|Дэвіз =Brunei Darussalam<br />([[МалайскийМалайская языкмова|МалайскийМалайская]]: Бруней - обительмясціна мираміру); второйдругі девиздэвіз: "ВсегдаЗаўсёды служитьслужыць подпад водительствомкіраўніцтвам Бога"

|Форма праўлення =НаследственнаяСпадчынная [[абсолютнаяабсалютная теократическаятэакратычная монархияманархія]]

|Дзяржаўная рэлігія =[[исламіслам]] ([[суннизмсунізм|суннитскогосуніцкага]] толкатолку)

|На карце =Location Brunei ASEAN.svg

|Мова =[[МалайскийМалайская языкмова|малайскиймалайская]]

|Дата незалежнасці =[[1 январястудзеня]] [[1984]]

|Незалежнасць ад =[[ВеликобританияВялікабрытанія|ВеликобританииВялікабрытаніі]]

|Сталіца =[[Бандар-СериСеры-Бегаван]]

|Найбуйнейшыя гарады =Бандар-СериСеры-Бегаван

|Пасады кіраўнікоў =[[СписокСпіс султановсултанаў Брунея|Султан]]

|Кіраўнікі =[[ХассаналХасанал БолкиахБалкіах]]

|Валюта =[[БрунейскийБрунейскі доллардолар]] ([[Общероссийский классификатор валют|BND, код 96]])

Клімат трапічны экватарыяльны, сярэднегадавая тэмпература + 28 °СC. Вылучаюцца два сезону: сухі (з сакавіка па май) і дажджлівы (з лістапада па люты).

Насельніцтва 357,8 тыс.чал., у т.л. [[малайцы]] і роднасныя ім этнічныя групы - — 67 %, карэнныя жыхары востр. Калімантан – — 6 %, [[кітайцы]] - — 11 %, еўрапейцы, [[індыйцы]] і інш. - — 16 %.

Абсалютная манархія. Глава дзяржавы - — султан [[Хаджы Хасанал Балкіах Муізаддзін Вадаулах]] (з [[1967]]), які займае пасады прэм'ер-міністра, міністра фінансаў і міністра абароны. Міністр замежных спраў і гандлю - — брат султана [[Махамед Балкіах]].

У канцы [[1992]] атрымала канчатковае афармленне канцэпцыя ўнутрыпалітычнага развіцця краіны пад назвай "«Малайская ісламская манархія"», якая вызначае Бруней у якасці дзяржавы, якая засноўваецца на каштоўнасцях малайскай культуры, мусульманскіх законах і манархічнай сістэме кіравання.

Аднак у апошні час у большай ступені пад уплывам знешніх фактараў у краіне адбываюцца некаторыя зрухі ў бок дэмакратызацыі дзяржаўнага ладу. [[25 верасня]] [[2004]] султан Брунея падпісаў папраўку да Канстытуцыі [[1959]] аб устанаўленні выбарнай сістэмы парламента (пасля атрымання незалежнасці ў [[1984]] інстытут парламентарызму ў Брунеі быў скасаваны). Новы парламент Брунея (Заканадаўчы савет) будзе складацца з 29 членаў, ужо прызначаных султанам, і яшчэ 15, абраных насельніцтвам. У Брунеі да апошняга часу існавала адна палітычная партыя - — [[Брунейская нацыянальная партыя адзінства]], поўнасцю лаяльная кіраўніцтву краіны. лідар партыі – — [[Махамед Хата Зайнал Абідзін]]. У жніўні [[2005]] была створана [[Нацыянальная партыя развіцця]] (кіраўнік – — [[Мухамад Ясін]]).

Краіна падзелена на дзве часткі, якія размешчаныя на поўначы вострава Барнеа. Гэта нізінная тэрыторыя раўніннага кшталту. Толькі на поўдні пачынаюцца [[горы]], дзе і знаходзіцца самы высокі пункт краіны – — [[Паганпрык]] (1 850 м). На ўсходнім узбярэжжы цягнецца багна, астатняе ўзбярэжжа раўніннае. У Брунеі існуе некалькі невялікіх [[рака|рэк]]. [[Клімат]] краіны [[экватарыяльны клімат|экватарыяльны]], вільготны. З [[лістапад]]а да [[сакавік]]а выпадае вялікая колькасць ападкаў. 75 % краіны займаюць экватарыяльныя [[лес|лясы]]. На ўзбярэжжы існуюць [[мангры|мангравыя]] зараснікі. Тэрыторыя краіны ўваходзіць у тэрыторыю жыхарства вялікай колькасці відаў [[малпа|малп]].

97 % насельніцтва жыве ў больш вялікай заходняй частке краіны, і толькі каля 10 000 чалавек жыве ў гарыстай усходняй частке (акруга Тембуронг). Колькасць насельніцтва краіны 372 000 чалавек, з якіх 46 000 жыве ў сталіцы краіны [[Бандар Серы Бегаван]]е. Асноўныя гарады краіны гэта: сталіца Бандар, порт [[Муара]], цэнтр пераапрацоўкі [[нафта|нафты]] [[Серыя]] і [[Куала Белаіт]].

Эканоміка галоўным чынам засяроджаная на здабычы [[нафта|нафты]] (9.5  млн. тон у 2007 годзе - — што прыблізна 194 000 барэлей у дзень - — адпаведна “BP«BP Statistical Review of World Energy 2008”2008») і газу (больш 9,8  млрд. куб.м), экспарт якіх, кантралюемы сям'ёй султана, дае амаль 95 % валютных паступленняў. Бруней займае 4 месца ў свеце па вытворчасці звадкаванага прыроднага газу.

Знешнегандлёвае абарачэнне - — каля 4  млрд.дол. ЗША. Амаль 75 % экспартных прыбыткаў прыносіць продаж нафты і газу (на экспарт ідзе 90 % усёй нафты, якая здабываецца ў краіне). Галоўныя імпарцёры нафты – — краіны [[АСЕАН]] (39 %), [[Рэспубліка Карэя]] (28 %) і [[Японія]] (26 %), звадкаванага газу – — Японія (82 %) і Рэспубліка Карэя (18 %). Пераважныя артыкулы брунейскага імпарту - — станкі і транспартнае абсталяванне, прамысловыя тавары, прадукты харчавання. Асноўныя гандлёвыя партнёры - — Японія, ЗША, краіны АСЕАН. Бруней імпартуе неабходнага яму 80 % харчавання.

Высокія цэны на вуглевадародную сыравіну на сусветным рынку ў 2005 забяспечылі дадатную дынаміку эканамічнага развіцця Брунея (рост ВУП - — 3 % у год).

Прыбытак на душу насельніцтва склаў 15764 дол. [[ЗША]] ([[2005]]) Падаходным падаткам грамадзяне краіны не абкладаюцца. Адсутнічаюць таксама падатак з прадажаў, экспартныя і шэраг іншых мыт. Падатак на прыбытак кампаній - — 30 %. Адукацыя і ахова здароўя - — бясплатныя. [[Інфляцыя]] не перавышае 1,6 %.

Краіна мае востры [[дэфіцыт]] працоўнай сілы. У дзяржаўным і прыватным сектарах занята 86 тыс.чалавек, з якіх толькі 61,3 % - — падданыя Брунея, у асноўным, службоўцы адміністрацыйнага апарата, войскі і паліцыі. Беспрацоўе складае 4,7 %.

Золатавалютныя рэзервы ацэньваюцца ў 20  млрд.дол. Знешняга доўгу няма.

Краіна валодае адносна развітой транспартнай сеткай. Працягласць аўтадарог каля 2750  км. Колькасць зарэгістраваных транспартных сродкаў перавышае 200 тыс. Дзейнічае адзін міжнародны [[аэрапорт]]. Нацыянальная авіякампанія "«[[Роял Бруней Эйрлайнз]]"» здзяйсняе рэгулярныя рэйсы ў 30 гарадоў. Найболей інтэнсіўныя авіязносіны падтрымліваецца з [[Сінгапур]]ам, [[Малайзія]]й, [[Інданезія]]й, [[Філіпіны|Філіпінамі]] і [[Тайланд]]ам. Збор у аэрапорце Бандар-Серы-Бегавана 10 брунейскіх долараў.