Барская канфедэрацыя: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Выява:Artur Grottger Modlitwa
[[Выява:ChelmonskiJozef.1875.KazimierzPulaskiPodCzestochowa.jpg|thumb|300px|Казімір Пуласкі пад Чэнстаховай — карціна [[Юзэф Хелмоньскі|Юзэфа Хелмоньскага]], [[1875]]]]
'''Барская канфедэрацыя''' ([[1768]]—[[1772]]) — вайскова-палітычная [[канфедэрацыя, РП|канфедэрацыя]] [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], абвешчаная ў мястэчку Бар, дзеля абароны ўнутранай і знешняй незалежнасці Рэчы Паспалітай, накіраваная супраць расійскай агрэсіі і супраць караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
Радок 8 ⟶ 9:
Адзін з буйнейшых даследчыкаў гісторыі Барскай канфедэрацыі польскі гісторык У. Канапчынскі сцвярджаў, што яна «была і засталася да канца» рухам шляхецкім у арганізацыі і практыцы. Канфедэрацыя была шляхецкай па духу, але далёка не шляхецкай паводле саслоўнай прыналежнасці яе ўдзельнікаў. Даволі шырокі ўдзел у ёй узялі прадстаўнікі сялянства і мяшчанства. 3 таго факта, што шляхта змагла ўцягнуць у канфедэрацкі рух людзей ніжэйшых станаў, яшчэ не вынікала, што гэты рух меў цалкам дэмакратычны напрамак ці агульнасаслоўны грамадскі характар. І сялянства, і мяшчанства, далучыўшыся да гэтага руху, пакуль што служыла інтарэсам шляхецкай Рэчы Паспалітай. Пашырэнне сацыяльнай базы канфедэрацыі пагражала змене яе сутнасці. Калі б было больш увагі да «паспольства», канфедэрацыя магла б узняцца да паўстання і хаця б часткова стаць народным рухам.<ref>Ю. Бохан — «Гісторыя Беларусі. Том 3. Беларусь у часы Рэчы Паспалітай» Мiнск 2007 г.</ref>
Кароль Станіслаў Аўгуст пазнаўшы аб канфедэрацыі, імкнуўся спачатку дзейнічаць павольна, нягледзячы на тое, што канфедэрацыя ў сваім маніфесце абышла яго маўчаннем, але калі наступныя міралюбівыя дзеянні сталі немагчымымі, вялікі гетман Францыск Браніцкі з войскам і генералы Апраксін і Крачэтнікаў выступілі супраць канфедэратаў і ўзялі Бар. Аднак, адначасовы ўсплёск [[каліеўшчына|Каліеўшчыны]] на [[Украіна|Украіне]] стымуляваў пашырэнне канфедэрацыі па ўсіх усходніх абласцях Польшчы і нават у [[Літва|Літве]]. Канфедэраты звярнуўся за дапамогай з-за мяжу і ўнеслі ўклад у выклік вайны паміж Расіяй і Асманскай імперыяй ([[Руска-турэцкая
Сілы Канфедэрацыі пад камандаваннем Ігнацыя Мальчэўскага, [[Род Пацаў|Міхала Яна Паца]] і Караля Станіслава Радзівіла, выйгралі некалькі бітваў з рускімі, і нарэшце, ігнаруючы караля, паслалі паслоў усім асноўным Еўрапейскім паўнамоцтвам. У 1770 [[Рада Барскай канфедэрацыі]] перамясцілася ад яе першапачатковага месца ў [[Сілезія|Сілезію]], адкуль вяла дыпламатычныя перамовы з [[Францыя]]й, [[Аўстрыя]]й і [[асманская імперыя|Турцыяй]] з мэтай фарміравання саюза супраць Расіі. Версальскі суд паслаў [[Шарля Франсуа Дзюмур'е]], для таго каб ён дапамог канфедэратам арганізаваць войска. Пад яго ўплывам фракцыя перастала прызнаваць Станіслава Аўгуста, і ў той час, калі кароль вёў перамовы з мэтай далучыцца да канфедэрацыі, яго супраць волі значнай часткі канфедэратаў і французскага ўрада абвясцілі тыранам. Пасля гэтага кароль далучыўся да рускай фракцыі, маніфест, выдадзены супраць яго, быў разам з тым апошнім актам канфедэрацыі, нягледзячы на ваенную рэарганізацыю, якую ў 1770 і 1771 гг. імкнуўся зрабіць Дзюмур'е. канфедэрацыя страціла ўсякае значэнне. Каля 1776 г. зніклі апошнія яе сляды.
Радок 19 ⟶ 20:
[[Катэгорыя:Рэч Паспалітая]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі (1569—1795)]]
[[Катэгорыя:Барская канфедэрацыя]]
[[be-x-old:Барская канфэдэрацыя]]
[[ca:Confederació de Bar]]
| |||