Тувалу: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат дадаў: lez:Тувалу |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
'''Тува́лу''' ({{lang-en|Tuvalu}}) — малая астраўная дзяржава на [[астравы Тувалу|аднайменных астравах]] ў [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]]
== Гісторыя ==
Згодна паданням, астравы былі населены толькі ў II тыс. н. э. [[палінезійцы|палінезійцамі]] з [[Самоа]] і [[Тонга]]. Аднак [[археалогія|археалагічныя]] знаходкі, зробленыя ў адной з падводных пячор на [[востраў Нануманга|востраве Нануманга]] ў [[1986]] г., сведчаць пра тое, што Тувалу была населены людзьмі ўжо некалькі тысяч гадоў таму.
Адкрыццё астравоў еўрапейскімі мараплаўцамі расцягнулася ад [[1568]] г. да [[1827]] г. У [[1819]] г. ім была дадзена агульная назва астравы Эліс. Аднак з-за таго, што тут не было каштоўных прыродных рэсурсаў, еўрапейская каланізацыя пачалася адносна поздна. У [[1862]] і [[1865]] гг. некалькі сот тубыльцаў стала ахвярай перуанскіх гандляроў [[рабства|рабамі]]. З [[1862]] г. сярод астравіцян пачалі сяліцца міссіянеры і прадстаўнікі гандлёвых кампаній.
У [[1892]] г. быў усталяваны [[Вялікабрытанія|брытанскі]] пратэктарат. У 1916 г. была створана калонія Астравы Гілберта і Эліс.
Пад час [[другая сусветная вайна|II Сусветнай вайны]] на астравах Тувалу базіраваліся [[ЗША|амерыканскія]] ваенныя, якія вялі баявые дзеянні з [[Японія|японцамі]], што захапілі суседнія [[астравы Гілберта]]. Гэта паспрыяла далейшаму пранікненню еўрапейскай культуры ў асяроддзе астравіцян.
У [[1974]] г. мясцовая насельніцтва прагаласавала за аддзяленне ад астравоў Гілберта, дзе пазней была створана дзяржава [[Кірыбаці]]. У [[1975]] г. астравы і народ афіцыйна атрымалі назву Тувалу ("дзевяць разам" - па колькасці адзіночных астравоў і атолаў). Была створана асобная калонія з шырокім правам на самакіраванне.
[[1 кастрычніка]] [[1978]] г. абвешчана незалежнасць Тувалу.
[[5 верасня]] [[2000]] г. Тувалу атрымала членства [[ААН]].
== Палітыка ==
== Геаграфія ==
== Эканоміка ==
== Насельніцтва ==
Агульная колькасць - 10544 чал. (2011 г.). Усё насельніцтва складае адзіную нацыю тувалуанцаў (''Tuvaluans''). Аднак большасць жыхароў мае [[Палінезійцы|палінезійскае]] паходжанне і складае [[этнас]] - [[тувалу, народ|тувалу]]. Насельнікі [[атол Нуі|атола Нуі]] - маюць [[мікранезійцы|мікранезійскае]] паходжанне і складаюць самастойную этнічную групу. Вельмі невялікая колькасць тувалуанцаў - выхадцы з краін [[Еўропа|Еўропы]] і [[Азія|Азіі]].
Узроставая і полавая структура (2005 г.):
*0-14 гадоў: 30,8% (мужчыны 1823/жанчыны 1756)
*15-64 гадоў: 64,2% (мужчыны 3620/жанчыны 3847)
*65 і болей гадоў: 5,1% (мужчыны 229/жанчыны 361)
У сярэднім, на 1 жанчыну прыходзілася 0,95 мужчын. Сярэдняя працягласць жыцця - 68,01 гадоў, у тым ліку мужчын - 65,79 гадоў, жанчын - 70,33 гадоў (2005 г.).
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Tuvalu|выгляд=міні}}
*[http://www.tuvaluislands.com Астравы Тувалу]
*[http://www.nationsencyclopedia.com/economies/Asia-and-the-Pacific/Tuvalu.html Энцыклапедыя нацый]
{{Каралеўствы Садружнасці}}
| |||