Вольны горад Кракаў: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{Гістарычная дзяржава
|назва = Вольны горад Кракаў <br /> (Кракаўская рэспубліка)
|саманазва = Wolne, Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków z Okręgiem
|статус =
|гімн =
|сцяг = Flag of Krakow.svg
|апісанне_сцяга = [[Сцяг Кракава]]
|герб = Herb wolnego miasta krakowa.jpg
|апісанне_герба = [[Герб Кракава]]
|карта = Rzeczpospolita Krakowska 1815.png
|апісанне = Тэрыторыя Вольнага горада Кракава на стыку Прусіі, Расіі і Аўстрыі
|p1 = Варшаўскае герцагства
|flag_p1 = Flag of Poland (1807–1815).svg
|утворана = 1815
|ліквідавана = 1846
|s1 = Вялікае Княства Кракаўскае
|flag_s1 = Flag grand duchy of krakow.jpg
|дэвіз =
|сталіца = [[Кракаў]]
|гарады = [[Кракаў]], [[Хжануў]], [[Тжэбіня]], [[Нова Гура]]
|мова = [[польская мова]]
|валюта = [[Польскі злоты]]
|дадатковы_параметр =
|змесціва_параметру =
|плошча = 1,164 кв.км (1815 год)
|насельніцтва = 95 000 чал (1815) <br /> 146 000 (1843)
|форма праўлення = [[Рэспубліка]]
|дынастыя =
|тытул_кіраўнікоў =
|кіраўнік1 =
|год_правителя1 =
|тытул_правителей2 = <!--выкарыстоўваецца пры змене тытула наступнага кіраўніка-->
|кіраўнік2 =
|год_кіраўніка2 =
|тытул_кіраўнікоў3 =
|кіраўнік3 =
|год_кіраўніка3 =
|тытул_кіраўнікоў4 =
|кіраўнік4 =
|год_кіраўніка4 =
|тытул_кіраўнікоў5 =
|кіраўнік5 =
|год_кіраўніка5 =
|тытул_кіраўнікоў6 =
|кіраўнік6 =
|год_кіраўніка6 =
|рэлігія = [[Рымска-каталіцкая царква]]
|дадатковы_параметр1 =
|змесціва_параметру1 =
|Этап1 = [[Венскі кангрэс]]
|Дата1 = [[3 мая]]
|Год1 = [[1815]]
|Этап2 = [[Польскае паўстанне 1830 года]]
|Дата2 = [[29 лістапада]]
|Год2 = [[1830]]
|Этап3 = [[Кракаўскае паўстанне 1846 года|Кракаўскае паўстанне]]
|Дата3 = [[16 лістапада]]
|Год3 = [[1846]]
|Этап4 =
|Дата4 =
|Год4 =
|Этап5 =
|Дата5 =
|Год5 =
|Этап6 =
|Дата6 =
|Год6 =
|дадатковы_параметр2 =
|змесціва_параметру2 =
|да =
|д1 =
|д2 =
|д3 =
|д4 =
|д5 =
|д6 =
|д7 =
|пасля =
|п1 =
|п2 =
|п3 =
|п4 =
|п5 =
|п6 =
|п7 =
|заўв =
}}
{{Гісторыя Польшчы}}
'''Вольны незалежны і строга нейтральны горад Кракаў з акругай''' ({{lang-pl|Wolne Miasto Kraków}}) альбо '''Кра́каўская рэспу́бліка''' ({{lang-pl|Rzeczpospolita Krakowska}}) — створаная паводле ўмоў [[Венскі кангрэс|Венскага кангрэсу]] горад-дзяржава пад кантролем трох суседзяў: [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] і [[Аўстрыйская імперыя|Аўстрыі]]. Была ўтвораная [[18 кастрычніка]] 1815 з паўднёвай часткі [[Варшаўскае княства|Варшаўскага княства]] і напачатку мела абмежаваную ўнутраную аўтаномію.
У [[1833]] годзе дзяржавы-апякункі навязалі Кракаву новую канстытуцыю, якая фактычна пераўтварыла яго ў пратэктарат. У [[1836]]—[[1846]] Вольны горад Кракаў быў акупаваны аўстрыйскімі войскамі. Па здушэнні [[Кракаўскае паўстанне|Кракаўскага паўстання]] тэрыторыя Кракаўскай рэспублікі была анэксаваная Аўстрыйскай імперыяй.
== Гл. таксама ==
* [[Падзелы Рэчы Паспалітай]]
* [[Кракаў]]
== Літаратура ==
* Кракаўская рэспубліка // БЭ ў 18 тамах. Т.8, Мн., 1999, С.445
* Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki i Józef Mitkowski (red.) Dzieje Krakowa, t.3 (Kraków w latach 1796—1918), Kraków 1979.
* W. Tokarz, Wolne Miasto Kraków, w: Polska, jej dzieje i kultura. Od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, Warszawa 1927.
* A. Lewak, Rzeczpospolita Krakowska, w: Polska, jej dzieje i kultura. Od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, Warszawa 1927.
* A. Chwalba, Historia Polski 1795—1918, Kraków 2000.
* A. Jakimyszyn, Żydzi krakowscy w dobie Rzeczypospolitej Krakowskiej, Kraków-Budapeszt 2008.
* Ziemia chrzanowska i Jaworzno, Kraków 1969.
== Вонкавыя спасылкі ==
{{
* http://www.krakow.friko.pl/html/pozorne_panstwo.html
* http://149.156.142.12/fortykrakow/wolnykrakow/wolkrak.htm
* http://www.twierdza.art.pl/a_wmk.htm
* http://homepage.mac.com/crowns/chrzanovia/historia/av1809-46.html
{{Славянскія краіны}}
[[Катэгорыя:Горад Кракаў]]
[[Катэгорыя:Вольныя гарады]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя дзяржавы Еўропы|Кракаў]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Польшчы]]
{{Link FA|pl}}
[[an:Ciudat libre de Cracovia]]
| |||