Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+ гісторыя ў 1920-х |
1920-я -- 1970-я |
||
Радок 7:
==Гісторыя==
===1920-я гг.===
Афармленне гістарыяграфіі гісторыі Беларусі як навукі пачалося ў 1920-я гады, адначасна з арганізацыяй першых навучальна-навуковых і навуковых цэнтраў у Беларусі — [[БДУ]] і [[Інбелкульт]]а. Адным з заснавальнікаў дысцыпліны лічыцца акадэмік [[У. І. Пічэта]] з яго манаграфіяй «Введение в русскую историю (источники и историография)» (1922, разгляд пытання гістарыяграфічнага вывучэння Беларусі ў 19—пач.20 ст., аналіз стану крыніцавай базы айчыннай гісторыі, параўнанне канцэптуальных падыходаў расійскіх і польскіх даследчыкаў да гісторыі Беларусі), артыкуламі ў зборніку «400-лецце беларускага друку, 1525 – 1925» (1924, гістарыяграфічны агляд публікацыяў, прысвечаных дзейнасці Скарыны), «Новые работы по истории Белоруссии» (1921, гістарыяграфічны аналіз працаў польскіх гісторыкаў [[С. Кутшэба|С. Кутшэбы]], [[Л. Калянкоўскі|Л. Калянкоўскага]] і інш.), «Формы нацыянальнага і апазіцыйнага руху на Беларусі» (1924, характарыстыка айчыннай гістарыяграфіі ў кантэксце развіцця нацыянальна-рэвалюцыйнага руху), «Распрацоўка гісторыі літоўска-беларускага права ХV – XVI стст. у гістарыяграфіі» (1926, гістарыяграфія літоўска-беларускага права 15—16 ст.).
Іншымі значнымі постацямі пачатковага перыяду лічацца [[В. Д. Дружчыц]] (гістарыяграфія беларускага феадальнага горада), [[У. М. Ігнатоўскі]] (гістарыяграфія Кастрычніцкай рэвалюцыі), А. І. Цвікевіч (манаграфія «Заходнерусізм»: нарысы з гісторыі грамадскай мыслі на Беларусі ў ХІХ і пачатку ХХ ст.», 1929), [[М. І. Каспяровіч]] («Краязнаў-
ства (нарысы)», 1929, аналіз трох плыняў краязнаўчага вывучэння Беларусі: польскай, рускай і беларускай).
=== 1930-я гг. ===
У 1930-х гадах вызначальнай гістарыяграфічнай працай (не толькі беларускай, але і [[савецкая гістарыяграфія|агульнасавецкай]] гістарыяграфіі) сталася манаграфія [[В. К. Шчарбакоў|В. К. Шчарбакова]] «Класавая барацьба і гістарычная навука на Беларусі» (1934), дзе было сабрана шмат гістарычных даследаванняў таго часу, але ў асноўным, жорстка крытыкаваліся публікацыі 1920-х гг. і ранейшыя, а таксама падводзілася ідэалагічная база пад безальтэрнатыўны курс развіцця навукі. Праца стала водападзелам паміж адносным ідэйным лібералізмам 1920-х і жорсткай ідэйнай аднабаковасцю 1930-х гадоў.
{{таксама|*}}: [[рэпрэсіі ў БССР, 1929-1930]].
===1940-я, 1950-я, 1960-я гг. ===
У 1942 [[У. І. Пічэта]] прапанаваў першы абагульняльны гістарыяграфічны агляд працаў па гісторыі Беларусі (кніга «25 лет исторической науке в СССР»). Таксама ён спрабаваў стварыць сінтэтычную «Гісторыю БССР» са старажытных часоў да адмены прыгоннага права (рукапіс захоўваецца ў Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь, 50 старонак займае гістарыяграфічны агляд).
Далейшы агляд развіцця беларускай савецкай гістарыяграфіі быў прадстаўлены [[А. П. П'янкоў|А. П. П'янковым]] у зборніку «Наука в БССР за 30 лет» (1949), а ў артыкуле «Основные этапы в развитии белорусской историографии» П'янкоў упершыню ў беларускай гістарычнай навуцы ўзняў праблему перыядызацыі беларускай савецкай гістарыяграфіі.
У 1950-я—1970-я гады выходзілі пераважна гістарыяграфічныя агляды, якія мелі схематычны, сціслы характар — калектыўны артыкул [[У. М. Перцаў|У. М. Перцавым]], [[І. С. Краўчанка|І. С. Краўчанкі]] і [[З. Ю. Капыскі|З. Ю. Капыскага]] у зборніку «Навука ў Беларускай ССР за 40 год» (1958), асобны раздзел у брашуры [[А. П. Ігнаценка|А. П. Ігнаценкі]] «Введение в историю БССР» (1965; адно з першых, у пасляваенны час, звяртанняў да дасавецкага перыяду ў вывучэнні гісторыі Беларусі), калектыўны артыкул З. Ю. Капыскага, Я. М. Карпачова,
І. С. Краўчанкі, І. Я. Марчанкі, А. Р.Мітрафанава ў зборніку «Навука БССР за 50 год» (1968), два юбілейныя гістарыяграфічныя зборнікі, у 1970 — «Достижения исторической науки в БССР за 50 лет (1919 – 1969 гг.)» (пад рэдакцыяй І. С. Краўчанкі і З. Ю. Капыскага ), у 1979 — «Достижения исторической науки в БССР за 60 лет» (1979, новы аўтарскі калектыў: З. Ю. Капыскі, П. Ц. Петрыкаў, Л. Д. Побаль, М. В. Біч, П. А. Селіванаў, В. А. Палуян, Э. Ф. Языковіч, А. П. Купрэева і інш.).
=== 1970-я і 1980-я гг. ===
У 1970-я гг. пачалася падрыхтоўка спецыялістаў вышэйшай кваліфікацыі па спецыяльнасці «Гістарыяграфія і крыніцазнаўства». Была абаронена дысертацыя на суісканне вучонай ступені кандыдата гістарычных навук (Э. Р. Іофе, 1974).
Абагульненнем даваеннага перыяду развіцця беларускай савецкай гістарыяграфіі стала манаграфія [[У. М. Міхнюк]]а «Становление и развитие исторической науки Советской Белоруссии (1919 – 1941 гг.)» (1985). Вынікі навуковага вывучэння гісторыі БССР і гісторыі Камуністычнай партыі Беларусі былі падведзеныя ў абагульняль-
най працы У. М. Міхнюка і [[П. Ц.Петрыкаў|П. Ц. Петрыкава]] «Историческая наука БССР, 80-е годы» (1987).
У 1970-я — 1-й пал. 1980-х гг. пачалася гістарыяграфічная распрацоўка шэрагу кірункаў і тэмаў айчыннай гістарычнай навукі. Праблемы беларускага крыніцазнаўства даследаваў [[М. М. Улашчык]]: манаграфіі «Очерки по археографии и источниковедению истории Беларуси феодального периода» (1975) і «Введение в изучение белорус-
ско-литовского летописания» (1985). Адным з першых і дасюль актуальных даследчыкаў гістарычнай думкі на Беларусі ў 16—19 ст. стаў [[Г. А. Каханоўскі]] з працай «Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI – ХІХ стст.» (1984).
'''...'''
| |||