Паводле Лукі Святое Дабравесце: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
др арфаграфія
Радок 2:
==Аўтарства==
[[Выява:Byzantinischer Maler des 10. Jahrhunderts 001.jpg|thumb|злева|Евангеліст Лука на грэчаскай выяве 10 ст.]]
НеглядзячыНягледзячы на тое, што ў пачатку кнігі аўтар кажа сваісвае мэты напісання кнігі, уласна яго імя нідзе ў творы не згадваецца. Згодна паданням імя аўтара было Лука ([[Лацінская мова|па лацінску]] Лукій), - адзін з бліжэйшых супрацоўнікаў Паўла і яго бліжэйшых сяброў. У [[Каласянам|лісце да Каласянаў]] (Кал. 4:14) Павел называе яго “шаноўны наш урач Лука”. Лічыцца, што суправаджаючы Паўла Лука веўвёў дзённік, які стаў падставай для напісання і другой яго кнігі – [[Дзеянні Апосталаў|Дзеянні апосталаў]]. Згодна тым жа паданням, лічыцца, што Лука нарадзіўся ў [[Горад Антак'я|Антыохіі]] і быў хутчэй за ўсё [[Грэкі|грэкам]]. Лука не быў сведкаў евангельскім апавяданняў, і ён сам піша ў пралогу, што апіраўся на створаныя да яго хрысціянскія творы, на апавяданні “сведкаў Слова”. Лука весьмівельмі сур’ёзна падыходзіў да гэтых сведчанняў, старанна правяраючы крыніцы і ўдакладняючы храналагічны ход падзей.
==Месца иі час напісання==
[[Выява:Codex Vaticanus end or Luke.jpg|thumb|справа|Канец Евангелля паводле Лукі і пачатак паводле Яна ў Ватыканскім кодэксе.]]
Дакладны час напісання невядомы. Лічыцца, што Евангелле з’явілася на свет паміж [[70]] і [[90]] гг. У ліку яго крыніц былі Евангелле ад Марка (каля 50% тэкстатэксту) і, магчыма, [[Евангелле паводле Мацвея|Евангелле ад Мацвея]] ці так званыя “логіі”, напісаныя апосталам. Яно прызначалася для хрысціян з былых [[Язычніцтва|язычнікаў]] і было створана ў [[Ахая|Ахае]] ці [[Беотыя|Беотыі]], дзе, згодна паданням Лука жыў да самай сваёй смерці; аднак магчымым месцам напісання з’яўляецца таксама [[Горад Кейсарыя|Кесарыя]] ці [[Горад Антак'я|Антыёхія Сірыйская]].
==Асаблівасці Евангелля==
Евангелле знаходзіцца на трэцім радку ў спісе кніг Новага Запавету, яно самае вялікае па аб’ёму. Аўтар задумаў напісаць твор, у якім расказвалася пра дзеянні [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]], а таксама пра працяг Яго служэння Царквой пад уздзеянням [[Святы Дух|Святога Духа]]. Пазней атрымалася так, што твор аказаўся падзеленым: першая частка стала Евангеллем паводле Лукі, а другая – кнігай Дзеянняў апосталаў.
Радок 11:
Евангелле вылучаецца сярод астатніх [[Сінаптычныя Евангеллі|сінаптычных Евангелляў]] высокім літаратурным узроўнем, яго творца быў адораным пісьменнікам і дасведчаным гісторыкам.
 
Ключавымі словамі гэтага Евангелля з’яўляюцца радасць, мір і ўратаванне. У яго цэнтры стаіць Хрыстос, Які прынеспрынёс [[Выратаванне, хрысціянства|выратаванне]] ўсяму сусвету. Нездарма Лука прагледжвае радавод Ісуса да першага чалавека – Адама, які названы сынам Бога. Гэтым падкрэсліваецца ўніверсальны характар [[Евангелле|Радаснай весткі]]. Выратаванне прызначана для ўсіх людзей, у тым ліку і для тых, каго лічылі самымі цяжкімі грэшнікамі: для зборшчыкаў падаткаў, для [[Самарыя|самарыцян]], для язычнікаў. Выратаванне адчынена для людзей заўсёды, нават да апошніх хвінінхвілін жыцця: так разбойнік атрымоўвае выратаванні перад самай смерцю на крыжы. НегледзячыНягледзячы на тое, што ў мінулым жанчыны ўваходзілі ў лік бяздольных, аўтар Евангелля выкарыстоўвае самае вялікую колькасць жаночых імёнаў, а звесткі на дзяцінства Ісуса дадзены хутчэй за ўсё Марыяй, маці Ісуса.
Хрыстос у Евангеллі перш за ўсё Збаўца, поўны любові і ласкі. У яго твары Божае валадарства ўжо прыйшло до людзей. Вялікую ролю ў Евангеллі грае малітва, асабліва падзячная, поўная радасці і хвалы. У Евангеллі зназназначна часцей за іншыя апавядаецца пра малітвы Ісуса. Таксама ў Евангеллі самая вялікая колькасць прыпавесцей. Усе самыя вядомыя прыпавесці: пра міласэрднагаміласэрнага Самарыцяніна, пра блуднага сына, пра малітвы фаррысеяфарысея і зборшчыка падаткаў, - знаходзяцца ў Евангеллі. Хаця Евангелле прызначана для былых язычнікаў, Лука ўвесь час падкрэслікаепадкрэслівае яўрэйскія карані хрысціянскай веры. Падзеі пачынаюцца ў Храме, дзе Анёл прадказвае святару Захарыі аб нараджэнні сына Яна, і сканчваеццазаканчваецца таксама ў Храме, дзе пасля [[Уваскрэсенне Ісуса Хрыста|ўваскрасення]] і узнясення Хрыста вучні Ісуса увесь час застаюцца ў малітве і радасці.
==Структура кнігі==
Евангелле складаецца з 24 раздзелаў. Яно пачынаецца з пралогу, у якім Лука паведамляе пра падставу і мэту напісання Евангелля, а таксама пра метады працы з крыніцамі. Ён прысвячае сваю працу нейкаму хрысціяніну пад іменем Феафіл. У першых раздзелах паведамляецца не толькі пра нараджэнне Хрыста, але і пра нараджэнне [[Іаан Прадцеча|Яна Хрысціцеля]]. Далей апавяданне вядзецца гэтак жа як і ў Марка, за выключэннамвыключэннем тэкстаў Мк 6:45-8:26, якую бібліязнаўцы назвалі “вялікім пропускам”. Пасля служэння ў [[Галілея|Галілеі]] Ісус накіроўваецца ў [[Ерусалім]]. Большая частка Евангелля (больш за 10 раздзелаў) апавядае пра гэты шлях, таму часта кнігу называюць Евангеллем Шляху. Таксама гэтым словам “Шлях” называла сабе першая Хрысціянская Царква.
==Кароткі план Евангелля==
*Пралог (1:1-4)