Дыяклетыян: Розніца паміж версіямі

[[Выява:Istanbul_Istanbul -_Museo_archeol Museo archeol._ -_Diocleziano_ Diocleziano (284-305_d305 d.C.)_ -_Foto_G Foto G._Dall Dall'Orto_28Orto 28-5-2006.jpg|thumb|200px|Дыяклетыян]]

'''Дыяклетыян''' - Гай Аўрэлій Валерый ({{lang-la|Gaius Aurelius Valerius Diocletianus}}), [[Старажытны Рым|рымскі]] [[імператар]], які правіў з [[284]] па [[305]] г. н.э. Імя '''Дыёкл''' атрымаў ад назвы свайго роднага горадугорада [[Дыяклеі]] ў [[Далмацыя|Далмацыі]].

Дыяклетыян паходзіў з простай сям’і. Пачаў службу шарагоўцам і служыў пры імператарах [[Аўрыліян|Аўрыліяне]]е і [[Проб|Пробе]]е. Хутка дасягнуў высокага становішча ў войску, быў прызначаны намеснікам у [[Мізія|Мізіі]]. Суправаджаў імператара Кара на вайну з [[персы|персамі]]. Калі ж Кар памёр, а яго слабыя сыны не маглі супрацьстаяць дамаганням Апра, кіраўніка целаахоўнікаў, і войска [[17 верасня]] [[284]] г. абвясціла ў [[Халкедон|Халкедоне]]е Дыяклетыяна імператарам. Апра ён забіў уласнаручна. Калі ён перамог сваіх ворагаў і супернікаў, Д. прыняў [[Максіміян|Максіміяна]]а таварышам па кіраванню імперыяй. У [[286]] г. Д. прызначыў яго аўгустам для абароны заходніх межаў імперыі, а сам на ўсходзе вымусіў персаў абвясціць мір.

У [[296]] г. імператары прынялі яшчэ '''двух суправіцеляў''', [[Галерый|Галерыя]] і [[Канстанцін Хлор|Канстанцыя]], прычым Дыяклетыян, дзякуючы сваёй разумовай перавазе, захаваў лідэрскіялідарскія пазіцыі. Для святкавання 20-годдзя свайго кіравання імперыяй Дыяклетыян адправіўся ў [[Рым]], але з-за скупасці выклікаў '''незадаволенасць народу''', таму паспешліва пакінуў гэты горад, які ніколі не быў яму па сэрцу, каб вярнуцца ў сваю пастаянную рэзідэнцыю, горад [[Нікамедзія]] ў [[Малая Азія|Малой Азіі]].

Сістэма дзяржаўнага кіравання, у якой некалькі падпарадкаваных адзін аднаму кіраўнікоў займалі пасады імператараў, аказалася зручнай толькі пры кіраванні самога Дыяклетыяна і пала перад прагнасцю да славы і талентам [[Канстанцін Хлор|Канстанцыя]]. Дыяклетыян падзяліў імперыю на 12 [[дыяцэза|дыяцэзаўдыяцэз]]аў, быў вядома як ганіцель [[хрысціяне|хрысціянаў]].