Гай Юлій Цэзар: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
RedBot (размовы | уклад)
др r2.7.2) (робат дадаў: ilo:Julius Caesar
др clean up using AWB (7893)
Радок 16:
| бацька = [[Гай Юлій Цэзар Старэйшы]]
| маці = [[Аўрэлія Кота]]
| дзеці = '''1.''' [[Юлія Цэзарыс, дачка Цэзара]] <br />(ад першага шлюбу) <br />''' 2.''' [[Пталамей XV Цэзарыён]] <br />((''пад сумненнем'') пазашлюбны сын ад сувязі з [[Клеапатра|Клеапатрай]]й)
}}
{{змест справа}}
Радок 39:
Калі Цэзар вярнуўся з Іспаніі, ён спрабаваў адначасова дамагчыся трыўмфа і змагацца на выбарах консулаў. У той жа час, удзельнічаць у выбарах было магчыма толькі асабіста, а ў гэтым выпадку Цэзар бы страціў магчымасць правесці трыўмф<ref name="pl13">[[Плутарх]]. Параўнальныя жыццяпісы. Цэзар, 13</ref>. Спачатку большасць сенатараў пагаджалася даць Цэзару магчымасць прымаць удзел у выбарах праз давераных асоб. Аднак калі наступіў дзень галасавання па пытанню, [[Катон Малодшы]] пачаў абструкцыю — прамову, якая доўжылася ўвесь дзень, і таму Цэзар быў вымушаны ахвяраваць трыўмф дзеля консульства<ref name="pl13" />. У тым жа [[60 да н.э.]] незадаволены сенатам Цэзар стварыў "першы трыумвірат" з удзелам [[Гней Пампей|Пампея]] і [[Марк Ліцыній Крас|Краса]] — буйных палітыкаў больш старэйшага пакалення і былых суланцаў, якія таксама былі незадаволены апошнімі дзеяннямі сенатараў. Пампей і Крас раней варожа ставіліся адзін да аднаго, яднак Цэзар здолеў памірыць іх і зацікавіць у стварэнні агульнай кааліцыі супраць сенатараў. З падтрымкай гэтых буйных палітыкаў Цэзар пачаў дамагацца вышэйшай дзяржаўнай пасады — [[консульства]]. Больш таго, ён увайшоў у саюз з нейкім Луцыем Лукцэем, даволі багатым чалавекам — планавалася, што народ абярэ консуламі Цэзара і Лукцэя. Сенатары на чале з [[Катон Малодшы|Катонам Малодшым]] супрацьпаставілі ім на выбарах [[Марк Кальпурній Бібул|Марка Кальпурнія Бібула]], якога яны шчодра забяспечвалі золатам і сваёй падтрымкай. З яго дапамогай яны планавалі мінімізаваць уплыў Цэзара на дзяржаўныя справы, таму што консульства было калегіяльнай пасадай, і ўсе важныя рашэнні павінны былі прымацца толькі са згоды абодвух консулаў. На выбарах былі абраны Цэзар і Бібул<ref name="pl14">[[Плутарх]]. Параўнальныя жыццяпісы. Цэзар, 14</ref>.
 
Цэзар даволі жорстка расправіўся з Бібулам — прыхільнікі першага прымусілі яго хавацца, не даючы займацца прамымі абавязкамі<ref name="pl14" /><ref>[[Гай Светоній Транквіл]]. Жыццё дванаццаці цэзараў. Боскі Цэзар, 20, 1</ref>. Прыхільнікі Катона, якія складалі большасць у сенаце, актыўна выступалі супраць усіх законаў Цэзара, якія былі накіраваны на паляпшэнне жыцця плебеяў. У адказ Цэзар арыштаваў [[Марк Порцый Катон малодшы|Катона]] і запалохаў [[Марк Тулій Цыцэрон|Цыцэрона]] — двух лідэраўлідараў сенатарскай партыі.
 
== Цэзар у Галіі. Грамадзянская вайна ==
Радок 66:
Цэзар выдатна валодаў зброяй і кіраваў канём<ref>[[Гай Светоній Транквіл]]. Жыццё дванаццаці цэзараў. Боскі Цэзар, 57</ref>, а таксама выдатна праводзіў усе бітвы, у якіх удзельнічаў. Са сваімі салдатамі ён быў у вельмі добрых зносінах, і яны амаль ніколі не выступалі супраць яго, нават калі ён вёў іх на грамадзянскую вайну супраць іншых рымскіх грамадзян.
 
Сучаснікамі адзначаецца таксама яго мяккасць. Пры магчымасці Цэзар імкнуўся замірыцца з усімі сваімі ворагамі<ref>[[Гай Светоній Транквіл]]. Жыццё дванаццаці цэзараў. Боскі Цэзар, 73</ref>, нават з Пампеям і Катонам. Цэзар з радасцю прыняў Цыцэрона, які быў адным з лідэраўлідараў кансерватыўнай большасці сенатараў. Пасля перамогі ў грамадзянскай вайне Цэзар дазволіў усім пампеянцам вярнуцца ў Рым, і ніхто з іх не быў пакараны. Змоўшчыкаў, пра якіх яму было вядома, ён не пакараў смерцю, а толькі казаў, што яму вядомы ўсе іх планы<ref>[[Гай Светоній Транквіл]]. Жыццё дванаццаці цэзараў. Боскі Цэзар, 75</ref>.
 
== Ацэнка дзейнасці Цэзара ==
Радок 90:
{{Рымскія консулы 50—28 да н. э.}}
{{Плутарх}}
 
{{Normdaten
|PND=118518275
|LCCN=n/79/021400
|VIAF=100227925
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}
 
{{DEFAULTSORT:Цэзар}}
Радок 128 ⟶ 138:
{{Link GA|sv}}
{{Link GA|zh-classical}}
 
{{Normdaten
|PND=118518275
|LCCN=n/79/021400
|VIAF=100227925
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}
 
[[af:Julius Caesar]]
[[als:Gaius Julius Cäsar]]