Фердынанд I Габсбург: Розніца паміж версіямі

Як кіраўнік [[Аўстрыя|Аўстрыі]], [[Багемія|Багеміі]] і [[Венгрыя|Каралеўскай Венгрыі]], Фердынанд прыняў палітыку цэнтралізацыі і, агульнага з іншымі манархамі свайго часу, будаўніцтва [[абсалютная манархія|абсалютнай манархіі]]. У [[1527]] ён выдаў канстытуцыю для сваіх спадчынных абласцей і ўсталяваў палітыку на аўстрыйскі лад ўу [[прэзбург|ПрэзбурзеПрэсбург]]у для Венгрыі, у [[Прага|Празе]] для Багеміі, і ў [[Браславе|Браславе]] для [[Сілезія|Сілезіі]]. Апазіцыя ў тых царствах вымусіла Фердынанда саступіць незалежнасць гэтых устаноў ад назірання Аўстрыйскім урадам ([[1559]]).

На венскiм кангрэсе [[1515]], у вынiку дыпламатычнай мiсii Мiкалая Радзiвiла (сына Мiкалая Старога), якi атрымаў за гэта тытул iмперскага князя, дасягнутая дамоўленасць аб шлюбе Фердынанда з [[Ганна Ягелонка|Ганнай Ягелонкай]], дачкой чэшскага i вянгеpскага каpаля Уладзiслава Ягелона, унучкай Казiмipа (шлюб заключаны у [[1521]]), i аб магчымасцi пераходу Чэхii i Венгpыi ад [[Ягелоны|Ягелонаў]] да [[габсбургі|Габсбургаў]]. [[Жыгімонт II Аўгуст]] быў двойчы ([[1543]]—[[1545]] i з [[1553]]) жанаты з дачкамi Фердынанда i Ганны Ягелонкi: Лiзаветай (1526—1545) i Кацярынай (1533—1572), адным з iнiцыятараў гэтых шлюбаў быў [[Мікалай Радзівіл Чорны]]. Пасля разгрома Венгрыi туркамi [[бітва пры Мохачы|пры Мохачы]] у 1526 i гiбелi свайго швагра [[Людовік II Ягелон|Людовiка II Ягелона]] Фердынанд абраны каpалём Чэхii i Венгpыi, што выклiкала серыю грамадзянскiх войн памiж прыхiльнiкамi яго i вянгерскага магната [[Я. Запольяі|Янаша Запольяi]], таксама абранага вянгерскiм каралём i падтрыманага [[Польскае каралеўства|Польшчай]]. Жорстка падавiу рух за незалежнасць Чэхii, спрыяў кансалiдацыi спадчынных уладанняў аўстрыйскiх Габсбургаў у адзiны дзяржаўны комплекс. Карыстаўся папулярнасцю ў “сепаратысцкай” часткi беларуска-лiтоўскага грамадства, якая бачыла ў Габсбургах процiвагу Польшчы. Яго паслы ў [[Вільня|Вiльнi]] у [[1528]] адзначалi, што лiтоўскiя [[паны-рада]] больш спрыяюць Габсбургам, чым палякi, апрача [[Канстанцін Астрожскі|Канстанцiна Астрожскага]], якi сiмпатызаваў Запольяi. Выхадцы з [[ВКЛ]] непасрэдна ўдзельнiчалi ў ваенных дзеяннях на баку Фердынанда, як, напрыклад, I. Перасветаў, якi ў [[1535]] быў нават яго паслом да малдаўскага гаспадара [[П. Рашэта|Пятра Рарэша]]. У [[1532]] [[Iлья Астрожскi]], насуперак рашэнням сойму ВКЛ, прапаноўваў Фердынанду выставiць уласныя ўзброеныя атрады для вайны з [[Асманская імперыя|Турцыяй]]. У [[1535]]—[[1539]] у батанiчным садзе Фердынанда ў Празе працаваў [[Ф. Скарына]], па некаторых звестках, быў ягонымяго асабiстым лекарам.

=== У СецівеСпасылкі ===