Кадмій: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др r2.7.3) (робат змяніў: bs:Kadmij
дапаўненне, вікіфікацыя
Радок 38:
}}
{{Элемент перыядычнай сістэмы|align=center|fontsize=100%|number=48}}
'''Кадмій''' ({{lang-la|Cadmium}}) '''Cd''' — [[хімічны элемент]] II групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; [[атамны нумар]] 48. [[Метал]] серабрыста-белага колеру з сіневатым адлівам.
 
Прыродны кадмій складаецца з 8 стабільных [[ізатоп]]аў з атамнымі нумарамі 106, 108, 110—114<ref name="ph">{{кніга|загаловак=Физическая энциклопедия. Т. 2. Добротность — Магнитооптика|адказны=Гл. ред. А. М. Прохоров|месца=М.|выдавецтва=Советская энциклопедия|год=1990|том=2|старонкі=|старонак=702|isbn=5-85270-061-4|тыраж=100&nbsp;000}}{{ref-ru}}</ref>.
 
== Прыродныя крыніцы ==
 
У свабодным выглядзе ў [[Прырода|прыродзе]] не сустракаецца. Мінералы[[Мінерал]]ы — грынакіт CdS, мантэпаніт CdO, атавіт CdCO<sub>3</sub>— надзвычай рэдкія. Практычна заўсёды ўтрымліваецца разам з [[цынк]]ам у поліметалічных рудах[[руда]]х. Атрымліваецца як пабочны прадукт пры перапрацоўцы цынкавых, свінцова-цынкавых і медна-цынкавых руд.
 
Асноўныя вытворцы — [[Кітай]], [[Паўднёвая Карэя]], [[Японія]].
Радок 48 ⟶ 50:
== Прымяненне ==
 
У асноўным кадмій ідзе на пакрыццё дэталей ([[кадміраванне]]) [[Аўтамабіль|аўтамабіляў]], танкаў[[танк]]аў, самалётаў[[самалёт]]аў, [[Карабель|караблёў]], паверхня якіх пастаянна падвяргаецца ўздзеянню агрэсіўнага асяроддзя.
 
Кадмій дадаецца пры вырабе кантактнага (тралейбуснага[[тралейбус]]нага) дроту[[дрот]]у для павышэння ўстойлівасці супраць сцірання токапрыёмнікамі.
 
Вялікая колькасць кадмію ідзе на выраб адмоўных пласцін электрычных [[акумулятар]]аў (найбольш вядомы — акумулятар нікелева-кадміевы).
 
З ізатопу кадмію <sup>113</sup>Cd, які валодае каласальнай здольнасцю паглынаць цеплавыя [[нейтрон]]ы, робяць аварыйныя стрыжні для атамных рэактараў.
 
Сульфід CdS і селенід CdSe валодаюць паўправадніковымі[[паўправаднік]]овымі ўласцівасцямі.
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* ''Бердоносов С. С.'' Кадмий // {{кніга|загаловак=Физическая энциклопедия. Т. 2. Добротность — Магнитооптика|адказны=Гл. ред. А. М. Прохоров|месца=М.|выдавецтва=Советская энциклопедия|год=1990|том=2|старонкі=|старонак=702|isbn=5-85270-061-4|тыраж=100&nbsp;000}}{{ref-ru}}
 
[[Катэгорыя:Хімічныя элементы]]