Пётр I (імператар расійскі): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
TjBot (размовы | уклад)
др r2.7.2) (робат дадаў: diq:Peter I
Няма тлумачэння праўкі
Радок 102:
Прыярытэтам дзейнасці Пятра I у першыя гады адзінаўладдзя быў працяг вайны з [[Крым]]ам. З XVI стагоддзі Маскоўская Русь вяла барацьбу з крымскімі і нагайскімі татарамі за валоданне шырокімі прыбярэжнымі землямі Чорнага і Азоўскага мораў. У ходзе гэтай барацьбы Расія сутыкнулася з [[Асманская імперыя|Асманскай імперыяй]], якая ахоўвала татар. Адным з апорных ваенных пунктаў была турэцкая крэпасць [[Азоў]], размешчаная пры упадзенні ракі [[Дон (рака)|Дон]] у Азоўскае мора.
 
Першы Азоўскі паход, які пачаўся вясною [[1695]] года, скончыўся няўдала ў верасні таго ж года з-за адсутнасці флоту і негатоўнасці рускай арміі дзейнічаць у аддаленні ад баз забеспячэння. Але ўжо зімою [[1695]]—[[1696|96]] года пачалася падрыхтоўка да новага паходу. У [[Варонеж]]ы разгарнулася будаўніцтва вёславай рускай флатыліі. У травенімаі 1696 года 40-тысячная руская армія пад камандаваннем генералісімуса [[Шэін, Аляксей Сямёнавіч|Шэіна]] зноў аблажыла Азоў, толькі на гэты раз руская флатылія блакіравала крэпасць з мора. Пётр I прымаў удзел у асадзе ў званні капітана на галеры. Не дачакаўшыся штурму, [[19 ліпеня]] [[1696]] крэпасць здалася.
 
Вынікам Азоўскіх паходаў стаў захоп крэпасці Азоў, пачатак будаўніцтва порта [[Таганрог]], магчымасць нападзення на паўвостраў Крым з мора, што значна засцерагло ад небяспекі паўднёвую мяжу Расіі. Аднак атрымаць выйсце да Чорнага мора праз [[Керчынскі праліў]] Пятру не ўдалося: ён застаўся пад кантролем Асманскай імперыі. Сіл для вайны з Турцыяй, як і паўнавартаснага марскога флота ў Расіі яшчэ не было.
Радок 142:
Нотебург 11 кастрычніка [[1702]] года. У цэнтры намаляваны Пётр I. [[Кацэбу, Аляксандр Еўстафіевіч|А. Е. Коцебу]], [[1846]]]]
 
Але Пётр, спехам рэарганізаваўшы армію па еўрапейскаму прыкладу, аднавіў баявыя дзеянні. Ужо ў [[1702]] годзе (11 ([[22 кастрычніка|22]]) кастрычніка) Расія захапіла крэпасць [[Нотебург]] (перайменавана ў [[Шліссельбург]]), а вясною [[1703]] года — крэпасць [[Ніеншанц]] у вусця [[Нява|Нявы]]. Тут ''[[16 травенямая]]'' ''1703'' года пачалося будаўніцтва [[Санкт-Пецярбург]]а, а на востраве [[Котлін]] была размешчана база рускага флоту — крэпасць Кроншлот (у далейшым [[Кранштат]]). У [[1704]] годзе былі захоплены [[Нарва]], [[Дзерпт]], Расія замацавалася ва Усходняй Прыбалтыцы. На прапанову заключыць мір Пётр I атрымаў адмову.
 
Пасля звяржэння Аўгуста II у [[1706]] і замены яго польскім каралём Станіславам Лешчынскім Карл XII пачаў ракавы для яго паход на Расію. Захапіўшы [[Мінск]] і [[Магілёў]], кароль не адважыўся ісці на