|
'''Усевалад РОДЗЬКА''' ({{ДН|21|6|1920}}, хут. Паддубнае каля в. Чучавічы Лунінецкага павету (цяпер [[Лунінецкі раён]] Брэсцкай вобл.) — [[{{ДС|||1946 год]]}}) — беларускі палітычны і вайсковы дзеяч, публіцыст.
Скончыў Навагрудскую польскую гімназію імя А. Міцкевіча, а пасля — падафіцэрскую школу ў Замброве. У верасні 1939, як харунжы рэзерварэзерву 42-га пяхотнага палка, прымаў удзел у нямецка-польскай вайне. Быў паранены, 19 верасня трапіў у нямецкі палон, знаходзіўся ў шталагу каля Пазнані[[Познань|Познані]].
Вызвалены з лагера 20 жніўня 1940. Адразу ж устанавіў кантакты з дзеячам і беларускай палітычнай эміграцыі. Працаваў сакратаром Кракаўскай філіі [[Беларускі камітэт, Варшава|Варшаўскага беларускага камітэта]]. Уваходзіць у групу [[В. Гадлеўскі|В. Гадлеўскага]], якая арганізоўвала падпольную [[Беларуская Незалежніцкая Партыя|Беларускую незалежніцкую партыю]]. З вясны 1941 супрацоўніча ўсупрацоўнічаў з абверам. З ліпеня 1941 — бурмістр [[Віцебск]]а. Арганізатар нацыянальнага падпольнага і партызанскага руху, з 1942 года — старшыня ЦК Беларускай незалежніцкай партыі. Выступаў з публіцыстыкай у легальным і нелегальным друку. Сябра [[БЦР|Беларускай цэнтральнай рады]], адказны за працу з моладзюмоладдзю. З сакавіка 1944 выконваў абавязкі камандз іракамандзіра 15-га батальёна БКА, меў ранг капітана. За ўдзел у антыпартызанскай аперацыаперацыі і ў траўні-чэрвенчэрвені і 1944 у раёне Вілейкі узнагароджаныўзнагароджаны Жалезным Крыжам II ступені. Распрацава ўРаспрацаваў план антынямецкага па ўстанняпаўстання ў Мінску, якое меркавалася ўзняць падчас правядзення [[Другі Усебеларускі кангрэс|Другога Усебеларускага кангрэса]].
З жніўня 1944 — у вайсковай школе «Дальвіц», быў адным з камандзіраў беларускага дэсантнага батальёна. У студзені 1945 загадам Галоўнага кіраўніцтва вайсковых спраў БЦР атрымаў ранг маёра. У чэрвені 1945 з групай дэсантнікаў з Чэхіі перабраўся ў [[Беласток]], дзе быў арыштаваны і вывезены ў БССР. Паводле іншай версіі, бы ў арыштаваны савецкім і спецслужбам і ў траўн ітраўні 1945 у Чэхіі і выкарыстоўваўся імі для ліквідацы іліквідацыі падполля і партызанскпартызанскіх іх атрада ўатрадаў БНП.
22 траўня 1946 «за здраду Радзіме» прыгавораны ваенным трыбуналам войска ў МВДМУС Беларускай вайсковай акруг і да расстрэлу. Смяротны прысуд быў заменены вялікім тэрмінам зняволення, які адбываў у Сібіры. Ад яго імя савецкія спецслужбы ў 1950-х арганізоўваларганізоўвалі і радыёгульн ірадыёгульні з заходнім ізаходнімі цэнтрамі. Далейшы лёс невядомы. ПаПаводле іньшыміншых зьвесткамзвестак быўрасстраляны казьнен уў 1946 годзе.[http://jivebelarus.blogspot.com/2010/03/19441945.html]
== Літаратура ==
* Ёрш С. Арыштаваны ў Беластоку // Ніва,1996,№ 27, 7 ліпеня;
* Ёрш С. Усевалад Родзька // Наша ніва,1998,№ 9, 11 траўня;
* Ёрш С.Вяртаньне БНП. Асобы й дакумэнты Беларускай Незалежніцкай Партыі. — Менск-Слонім: БГАКЦ,1998. С. 19-25;
* Юзік С. [Язэп Сажыч]. Яшчэ, і больш пра Ўсевалада Родзьку і некаторых ягоных школьных сяброў // Беларускі дайджэст (ЗША),1998,№ 8 (56), верасень. Перадрук — Наша ніва,1999, 11 студзеня, №1№ 1;
* Ткаченко Е. Среди живых и мертвых // БДГ, 2001, 22 ноября, №79№ 79;
* Ёрш С. Пра Міхася Ганька і Ўсевалада Родзьку // Беларус, 2003, № 485, чэрвень;
* Грыбоўскі Ю. Беларускі рух і Нямеччына напярэдадні і ў пачатку Другой сусьветнай вайны // Архэ, 2009, №5№ 5. С. 156-157156—157.
{{DEFAULTSORT:Родзька У}}
| 