Феномен: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
 
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Streichholz.jpg|thumb|Гарэнне — гэта назіраемая з'ява ці падзея і гэта ж — феномен.]]
'''Фено́мен''' (ад {{lang-el|φαινόμενον}} — «што з'яўляецца», «з'ява») — тэрмін, які у самым агульным сэнсе азначае з'яву, дадзеную ў пачуццёвым сузіранні. У прыродазнаўчых навуках пад феноменам разумеецца назіраемая з'ява ці падзея. У штодзённай мове ''феноме́нфенаме́н'' — незвычайная з'ява, рэдкі факт, тое, што цяжка зразумець.
 
== У філасофіі ==
Радок 7:
У філасофіі новага часу феномен перастае разглядацца як звычайнае адлюстраванне ідэі. Заслугоўвае ўвагі трактоўка феномена ў [[Джордж Берклі|Берклі]], [[Дэвід Юм|Юма]], [[Готфрыд Лейбніц|Лейбніца]]. У [[Імануіл Кант|Канта]] феномен — гэта аб'ект, канстытуіраваны трансцэндэнтальным суб'ектам. Феномен выступае ў якасці прадмета магчымага вопыту ў даступных нам апрыёрных формах пачуццёвага сузірання. Феномен у Канта супрацьпастаўлены '''ноўмену''' — непазнавальнай [[Рэч у сабе|«рэчы ў сабе»]].
 
Паняцце феномена грае важную ролю ў філасофіі Франца Брэнта́на. Пад феноменам ён разумее ўсё, што можа быць аб'ектам навуковага разглядання. Так, ён вылучае як унутраныеунутраныя (псіхічныя), так і знешнія, фізічныя феномены. Псіхічныя феномены валодаюць інтэрнацыянальным існаваннем. Сапраўды даступным для назірання можа з'яўляцца толькі наш уласны ўнутраны вопыт, які намі ўсведамляецца. А тамуТаму феномен нясе ў сябе ўсе веды пра прадмет.
 
Рашаючую ролю паняцце феномена грае ў фенаменалогіі Гуссэрля. Феномен у Гуссэрля азначае не толькі дадзеныя ў сузіранні якасці рэчаў, але характарызуецца адзінствам сваіх зместаў. Сцвярджаецца наяўнасць чыстых зместаў свядомасці, якія могуць быць разгледжаны па-за іх узаемасувязіузаемасувяззю з фізічным светам.
 
== У прыродазнаўчых навуках ==