Біблія: Розніца паміж версіямі

'''Біблія''' (ад {{lang-el|βιβλία / biblia}} — кнігі, звод кніг<ref name="Культ">Культуралогія…</ref><ref name="ЧалГр">Чалавек і грамадства:…</ref>) — збор старажытных рэлігійных тэкстаў, кананізаваных у іудаізме і хрысціянстве<ref name="Культ"/><ref name="ЧалГр"/>, гістарычных паданняў — літаратурных і фальклорных твораў<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:… С. 157.</ref>. Першая кніга Бібліі — [[кніга Быццё|«Быццё»]], была напісана каля [[XVI стагоддзе да н.э.|XVI]] ст. да н.э. (ёсць меркаванні, што кніга Iова яшчэ больш старадаўняя за Быццё), а апошняя кніга [[Кніга_АпакаліпсісКніга Апакаліпсіс|«Апакаліпсіс»]] — у канцы [[I стагоддзе|I]] ст. н.э. Сама назва «Біблія» паходзіць з [[Грэчаская_моваГрэчаская мова|грэчаскай мовы]] — τὰ βιβλία і перакладаецца як «кніга». Тым не менш, Біблія не з'яўляецца адзінай кнігай, а зборнікам асобных кніг, напісаных у розныя часы рознымі асобамі.

Уключае апавяданні пра паходжанне свету і чалавека, рэлігійныя павучанні, догматы, прароцтвы, малітвы і інш., на працягу тысячагоддзяў біблейскія творы распаўсюджваліся ў рукапісах<ref name="ЧалГр"/>. У Бібліі адлюстраваліся вераванні, культы, традыцыі, сацыяльныя ўмовы жыццядзейнасці людзей розных гістарычных эпох, іх маральна-этычныя прынцыпы, уяўленні аб светабудове і да т.п. Яе ідэі, вобразы, нормы складаюць духоўную аснову хрысціянскай, іудзейскай і мусульманскай культуры, з'яўляюцца адной з важных крыніц развіцця мастацкай культуры, фармаванняфарміравання ідэалаў і ўзораў, якія вызначаюць менталітэт грамадства<ref name="Культ"/>. Біблейскія сюжэты, матывы, вобразы і сімвалы выкарыстоўвае літаратура, выяўленчае, тэатральнае, музычнае і іншыя віды мастацтва<ref name="ЧалГр"/>.

Біблія лічыцца Свяшчэнным Пісаннем для [[Хрысціянства|хрысціянскай]] і [[Іудаізм|іудаісцкай]] рэлігій. Складаецца з дзвюх частак — [[Стары_ЗапаветСтары Запавет|Старога]] і [[Новы_ЗапаветНовы Запавет|Новага]] Запаветаў<ref name="СкТвКульт"/><ref name="КультЧалГр"/><ref name="ЧалГрСкТв"/>. Іудзейская рэлігія прызнае толькі Стары Запавет, хрысціянская — абедзве часткі<ref name="ЧалГр"/>.

Новы запавет уключае 27 кніг, напісаных на [[Старажытнагрэчаская мова|старажытнагрэчаскай]] мове, у якіх апісваецца жыццё і дзейнасць [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]] — 4 [[Евангелле|Евангелля]], пашырэнне яго вучэння. Таксама значную частку Новага запавету складаюць лісты або пасланні да тагачасных вернікаў [[Рымская імперыя|Рымскай імперыі]] уў [[Грэцыя|Грэцыі]], [[Малая Азія|Малой Азіі]], [[Палесціна|Палесціны]] ды [[Рым]]у. Заканчваецца Новы Запавет кнігай Апакаліпсіс.

У пачатку дваццатых гадоў [[Баптызм|баптысцкі]] прэсвітар з [[Брэст]]а [[Лукаш Мікалаевіч Дзекуць-Малей|Лукаш Дзекуць-Малей]] перавёў Евангелле на беларускую мову. Пазней свае паслугі перакладу прапанаваў [[Антон Іванавіч Луцкевіч|Антон Луцкевіч]]. Ён і далучыўся да працы Дзекуць-Малея. У [[1931]] годзе выйшаў іх сумесны пераклад Новага Запавету і псалмоў. Наступны пераклад па храналогіі належыць да [[Вінцэнт Гадлеўскі|Вінцэнта Гадлеўскага]], які скончыў пераклад Новага Запавету да [[1930]] года, аднак супрацьстаянне каталіцкіх уладаў дазволіла выпусціць Новы Запавет толькі ў [[1939]] г. Вінцэнт пачаў перакладаць і Стары Запавет, аднак загінуў падчас вайны ад рук [[гестапа]]. Яго працу працягнуў [[Пётр Татарыновіч]]. Аднак пераклад Гадлеўскага і Татарыновіча моцна насычаны [[паланізмам]]і. Наступны пераклад звязаны з імем [[Янка Станкевіч|Янкі Станкевіча]]. Ён першы, хто перавёў ўсю Біблію на беларускую мову. Варта згадаць пераклады Мікалая Мацукевіча, [[Ян Пятроўскі|Яна Пятроўскага]], [[Міхась Міхайлавіч Міцкевіч|Міхася Міцкевіча]] (брата [[Якуб Колас|Якуба Коласа]]), [[Анатоль Клышка|Анатоля Клышкі]], Уладзіміра Чарняўскага. У [[2002]] годзе [[Васіль Сёмуха]] выдаў у Мінску пераклад ўсёй Бібліі<ref>[http://holybible.by/by.html Біблія на беларускай мове]</ref> на беларускую мову [[Тарашкевіца|тарашкевіцайтарашкевіца]]й. З [[1989]] года ажыццяўляе дзейнасць па перакладзе Святога Пісання Беларуская Біблейская камісія, арганізаваная пры [[Беларускі Экзархат Маскоўскага Патрыярхату|Беларускім Экзархаце]] мітрапалітам [[Філарэт (Вахрамееў)|Філарэтам]]. На дадзены момант зроблены пераклад чатырох Евангеллеў і рыхтуецца да друку Дзеі Апосталаў.

== У СецівеСпасылкі ==