Гарадзельская унія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Amirobot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат Дадаем: eo:Unio de Horodło
др clean up, replaced: е]] у → е]] ў, я у → я ў (3), рцыбіскуп → рхібіскуп, ўнія → унія (4), Вялікае княства Літоўскае → Вялікае Княства using AWB (7893)
Радок 1:
[[Выява:Szlachta Herby.jpg|right|300px|thumb|Сямейства польскіх шляхетных гербаў]]
'''Гарадзельская ўніяунія''' ([[1413]], Гародла) — дамова вялікага князя літоўскага [[Вітаўт]]а са сваім стрыечным братам, польскім каралём Уладзіславам [[Ягайла]].
 
== Час і месца ==
 
Складзеная [[2 кастрычніка]] [[1413]] (тры гады праз пасля [[Грунвальдская бітва|Грунвальдскай бітвы]]) у з. [[Гародла]] на р. [[Заходні Буг |Заходні Буг ]] (сучасная Польшча).
 
== Значэнне ==
 
Падпісаныя акты рэгулявалі адносіны [[Вялікае княстваКняства Літоўскае|Літвы]] і Каралеўства Польскага.
 
<blockquote>''У параўнанні з невыразным тэрмінам «злучэнне (прымыканне)», якім апераваў [[Крэўская унія|Крэўскі акт]], «далучэнне» азначала відавочнае прыгнечанне літоўскай дзяржаўнасці, а для вышэйшага літоўскага дваранства, ледзь распачаўшага палітычна выяўляць сябе, гэта азначала ўключэнне яго ў польскія саслоўныя інстытуты.''<ref>Гудавичюс Э. История Литвы... С. 226.</ref></blockquote>
Радок 14:
Вітаўт прызнаў вярхоўную ўладу караля; частка вотчынных правоў на Літву Ягайлы пераходзіла польскай дзяржаве і тытул вярхоўнага князя Літвы станавіўся элементам польскага каралеўскага тытула. Адначасова ўводзіўся спадчынны інстытут вялікага князя літоўскага, што адмяняла ўсталяванае [[Віленска-Радамская унія|Віленска-Радамскім актам]] аднаўленне прамога кіравання польскага караля пасля смерці Вітаўта. Вышэйшая польская шляхта абвясціла Вітаўта апекуном малалетней дочкі-спадчынніцы Ядзвігі і Ягайла. Вітаўт заняў першае месца ў кароннай радзе і стаў другою па значнасці асобай ва ўладнай сістэмы злучанай дзяржавы.
 
Акрамя таго, у [[Вялікае княстваКняства Літоўскае|Літве]] уводзіласяўводзілася аднолькавае з Польшчай адміністрацыйнае дзяленне (у сувязі з чым пасады віленскіх і трокскіх [[Ваявода|ваявод]] і [[кашталян]]аў); літоўскія баяры-каталікі атрымлівалі правы польскай шляхты, а таксама польскія гербы. Гэтыя змены закранулі 47 родаў. Агульныя шляхетныя соймы вырашалася склікаць у [[Люблін]]е або ў [[Парчэў|Парчаве]].
 
==Прыняцце гербаў==
Радок 52:
| [[Начка Гінвілавіч]]
|- style="background: #e0e0e0"
|[[Image:Herb_DebnoHerb Debno.jpg|50px]]
|[[Герб «Дэмбна»|Дэмбна]]
| Дабеслаў з [[Алясніца|Алясніцы]]
Радок 104:
|[[Image:Herb Traby.jpg|50px]]
|[[Трубы]]
| [[Мікалай Тромба]], арцыбіскупархібіскуп [[Горад Гнезна|Гнезненскі]]
| [[Крысцін Осцік]]
|- style="background: #e0e0e0"
Радок 121:
 
==Спасылкі==
 
* [http://www.polska.pl/gal/122/110/161/big.jpg Дакумент]
 
Радок 129 ⟶ 128:
 
{{пачатак артыкулу}}
 
[[Катэгорыя:Гісторыя Польшчы]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Літвы]]