Рэпрэсіі ў СССР: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: ў У → ва У (4), . → ., ня → не (3), 1939 году → 1939 года, рамадзянаў → рамадзян, Юры → Юрый using AWB (8323) |
|||
Радок 1:
{{Змест злева}}
== Партыйныя чысткі 1921 годзе ==
«Чысткі»
У рамках агульнасавецкіх партыйных «чыстак» былі праведзеныя і «чысткі» ў КПБ(б) (15.8—25.10.1921), з партыі выключаныя 1495 сяброў (каля 25% кольк. складу).
== Партыйныя чысткі 1929—1931 гадоў ==
«Чысткі»
У Беларусі з восені 1929 была пачатая палітычная кампанія, скіраваная супраць Польшчы як «авангарду антысавецкіх сіл», супраць беларускіх некамуністычных дзеячоў у Польшчы, наогул супраць «беларускіх нацыянал-дэмакратаў (нацдэмаў)» за іх даўніманае імкненне да рэстаўрацыі капіталізму ў БССР.
Радок 14:
Адзначана, што тых, хто трапляў пад партыйную чыстку 1921 г., не пераследавалі. Галоўнымі аб'ектамі партыйных рэпрэсій 1929—1931 гадоў у БССР былі кадры Народнага камісарыяту асветы, які кіраваў усёй асветнай і культурнай дзейнасцю ў БССР.
У выніку гэтых «чыстак» прафесура ВНУ БССР стала складацца з беларусаў толькі на 15
== "Раскулачванне" ==
«Чысткі»
«Чысткі»
== Рэпрэсіі ў Заходняй Беларусі і Заходняй Украіне 1939—1941 гадоў ==
Рэпрэсіі супраць «класавых ворагаў» ажыццяўляліся (кастрычнік [[1939]] — чэрвень [[1941]]) ў рамках савецкай праграмы грамадска-палітычных і сацыяльна-эканамічных пераўтварэнняў (нацыяналізацыя, калектывізацыя і інш.) на землях [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] і Заходняй Украіны пасля іх інкарпарацыі ў верасні 1939
=== Масавыя арышты ===
Адным з першых рэпрэсіўных крокаў на былых польскіх тэрыторыях сталі масавыя арышты «сацыяльна небяспечнага элемента». Паводле сучасных даных, з верасня 1939 па чэрвень 1941 у заходніх абласцях [[БССР]] і УССР было арыштавана 107140 чалавек. Асобы беларускай нацыянальнасці складалі ў гэтай групе 8091 чал. (7,4 %), найбольшая колькасць беларусаў была арыштаваная на працягу 1940 г., агулам дасягнуўшы 4580 (6 %)
=== Смяротныя пакаранні ===
Радок 32:
=== Дэпартацыі ===
Адным са сродкаў рэпрэсій у Заходняй Беларусі і Заходняй Украіне былі дэпартацыі насельніцтва ў аддаленыя рэгіёны Савецкага Саюза (Сібір і інш.). Гэтыя дэпартацыі, якія праводзіліся ў 1940—1941 гадах, закраналі людзей усіх нацыянальнасцяў, у тым ліку і беларусаў, дакладную колькасць якіх вызначыць немагчыма. Розныя ацэнкі вагаюцца ад 6% беларусаў і 4% «палешукоў»<ref name="fn1">Даныя польскага пасольства ў СССР (1942).</ref> беларусамі, да 7—8 %<ref name="fn2">Нататка Л. Берыі да I. Сталіна (15.1.1943), польскі гісторык Д. Бацькоўскі.</ref> і нават 13,4
==== Дэпартацыі ў Заходняй Беларусі ====
У Заходняй Беларусі дэпартацыі адбываліся ў чатыры этапы.
Першая дэпартацыя была здзейсненая 23 лютага 1940, калі былі вывезеныя 33749 асаднікаў і 17561 службоўцаў лясной варты. Агульная колькасць леснікоў-беларусаў складала 1540 чал. (8,1 %), а паводле даных савецкіх крыніц, сярод цывільных асаднікаў Заходняй Беларусі беларусы налічвалі 4,9
Другая дэпартацыя была здзейсненая 13 красавіка 1940, калі былі вывезены 26777 чалавек, галоўным чынам — паліцыянты, ураднікі, настаўнікі, святары, удзельнікі антысавецкага руху і сябры некамуністычных партый. Большасць дэпартаваных складалі палякі па нацыянальнасці.
Радок 54 ⟶ 53:
== Ацэнка маштабу рэпрэсій ==
Даследчык сталінскага перыяду гісторыі СССР А. В. Шубін спасылаючыся на звесткі КДБ СССР піша, што колькасць ахвяр сталінскага тэрору за 1930-1953 гг. склала крыху больш за 3,77 млн арыштаваных, з якіх 786098 чалавек былі растраляны, а астатнія накіраваны ў лагеры<ref>А. В. Шубин. Сталин И. В.//Большая энциклопедия Кирилла и Мефодия (на компакт-диске), 2005 г.</ref>. Тэлеканал "Еўраньюс" 30 кастрычніка 2007 г. паведаміў, што, згодна інфармацыі праваабарончых арганізацый, у 1920-50-я гг. было асуджана 4 млн чал. па палітычным матывам, 800 тыс было асуджана на растрэл. 1,5 млн асуджаных былі рэабілітаваны (некаторыя пасмяротна) падчас хрушчоўскай "адлігі"<ref>Рэпартаж "Еўраньюс" аб святкаванні дня памяці ахвяр палітычных рэпрэсій у Расіі. 30 кастрычніка 2007 г.</ref>. Аднак гэта інфармацыя
{{зноскі}}
|