Селен: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне
дапаўненне
Радок 1:
[[File:Selen 1.jpg|thumb|Чорная, шэрая і чырвоная мадыфікацыі селену]]
'''Селен''' ({{lang-la|Selenium}}) '''Se''' — [[хімічны элемент]] VI групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; [[атамны нумар]] 34; [[атамная маса]] 78,96. Адкрыты ў [[1817]] годзе [[Ёнс Якаб Берцэліус|Ё. Я. Берцэліусам]].
 
Прыродны селен складаецца з 6 стабільных [[ізатоп]]аў. Асноўны — <sup>80</sup>'''Se''' (49,82 %). Мае некалькі алатрофных мадыфікацый. Устойлівая крышталічная мадыфікацыя — шэры («металічны») селен. Яго [[шчыльнасць]] 48004807<ref>{{кніга|аўтар=Болсун А. Н.|загаловак=Краткий словарь физических терминов|адказны=Сост. А. И. Болсун|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1979|старонкі=310|старонак=416|тыраж=30&nbsp;000}}{{ref-ru}}</ref> кг/м³, [[тэмпература плаўлення]] 221 °C, [[тэмпература кіпення]] 685 °C. На паветры ўстойлівы. З'яўляецца паўправаднікомтыповым [[паўправаднік]]ом.
 
== Прыродныя крыніцы ==
 
Рассеяны ў прыродзе элемент. У [[Зямная кара|зямной кары]] ўтрымліваецца каля 6×10<sup>-5</sup> % па масе. Пастаянны спадарожнік [[сера|серы]]. Не ўтварае ўласных мінералаў[[мінерал]]аў, а ўваходзіць у склад сульфідных мінералаў [[медзь|медзі]], [[цынк]]у, [[свінец|свінцу]].
 
== Выкарыстанне ==
== Прымяненне ==
 
Выкарыстоўваецца для вырабу выпрамляльнікаў [[Пераменны ток|пераменнага току]], вентыльных фотаэлементаў[[фотаэлемент]]аў, у якасці [[люмінафор]]аў у тэлевізійных, аптычных прыладах.
 
Акісляльнік і каталізатар арганічнага сінтэзу.
 
Адзін з важнейшых мікраэлементаў[[мікраэлемент]]аў для разумовай дзейнасці [[чалавек]]а.
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонкі=305|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10&nbsp;000}}
* {{кніга|аўтар=Болсун А. Н.|загаловак=Краткий словарь физических терминов|адказны=Сост. А. И. Болсун|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1979|старонкі=310|старонак=416|тыраж=30&nbsp;000}}{{ref-ru}}
 
== Спасылкі ==
[[Катэгорыя:Хімічныя элементы]]
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Селен/ Селен] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]] {{ref-ru}}
* {{commons|Category:Selenium}}
 
{{Кампактная перыядычная табліца}}
 
[[Катэгорыя:Хімічныя элементы]]
 
{{Normdaten