Сістэма прыроды: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.3) (робат дадаў: ru:Система природы |
арфаграфія, стылявыя змены |
||
Радок 1:
[[Выява:Systema Naturae cover.jpg|thumb|right|Тытульны ліст дзясятага выдання ''Systema Naturae'' (1758)]]
'''«Сістэма прыроды»''' ({{lang-la|Systema naturae}}) — адно з найбольш вядомых твораў [[Швецыя|
== Назва кнігі ==
Поўная назва кнігі была значна
Так, першае выданне звалася ''Systema naturae sive regna tria naturae systematice proposita per classes, ordines, genera, & species'' («Сістэма прыроды, або тры царствы прыроды, сістэматычна размешчаныя па класах, атрадах, родах і відах»), а дзясятае — ''Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis'' («Сістэма прыроды па трох царствах прыроды, паводле класаў, атрадаў, родаў, відаў, з характарыстыкамі, дыферэнцыямі, сінонімамі і месцапражываннямі»; пад характарыстыкамі тут маюцца на ўвазе характарыстыкі родаў, а пад дыферэнцыямі — так званыя краявідныя адрозненні, а менавіта кароткія дыягнастычныя фразы, якія дадаваліся да імя роду для ўтварэння імя віду).
Радок 12:
Пры выкладзе сістэмы [[жывёлы|жывёл]] Ліней абапіраўся на арыгінальную класіфікацыю з шасці класаў: чацвераногія (пазней пераназваны ім у [[млекакормячыя|млекакормячых]]), [[птушкі]], [[рэптыліі]], [[рыбы]], [[казуркі]] і [[чарвякі]].
Першым сярод жывёл паказаны чалавек, аднесены Лінеем да класа ''[[Mammalia]]'' (млекакормячых), атраду ''[[Primates]]'' (князёў, ці прыматаў), роду ''[[Homo]]'' з іранічным краявідным адрозненнем ''nosce te ipsum'' (спазнай сябе сам). Акрамя віду ''[[Homo sapiens]]'' Ліней адрозніваў яшчэ некалькі відаў роду чалавек (пазней, калі апісаныя ім віды сталі вядомы лепш,
[[Расліны]] былі размешчаны паводле прапанаванай Лінеем [[Штучная сістэма раслін Лінея|штучнай сістэмы]], заснаванай на размяшчэнні, будове і колькасці [[Тычачкі|тычачак]] і [[Песцік|песцікаў]].
Радок 21:
«Сістэма прыроды» згуляла вырашальную ролю ў распаўсюджанні шэрагу практык, характэрных для навуковай сістэматыкі. У першую чаргу гэта тычыцца так званага ''сістэматычнага метаду'', паводле якога кожная жывёла, расліна ці мінерал атрымлівалі характарыстыку пры дапамозе сістэмы іерархічна ўкладзеных адна ў адну катэгорый [[Царства, біялогія|царствы]], [[Атрад, біялогія|атрада]], [[род]]у і [[Біялагічны від|віду]]. Групы кожнага з узроўняў ([[Ранг, біялагічная сістэматыка|рангаў]]) іерархіі характарызаваліся пэўнымі асаблівасцямі, якія распаўсюджваліся на ўсе падпарадкаваныя ім групы. Найбольш падрабязнымі былі характарыстыкі родаў. У часы Лінея лічылася, што кожны пісьменны ўрач павінен ведаць роды жывёл, раслін і мінералаў і памятаць іх характарыстыкі, пасля чаго яму не складзе праблем, скарыстаўшыся сістэмай, знайсці патрэбны род і пры дапамозе краявіднага адрознення (''differentia specifica'') усталяваць, з якім менавіта відам ён мае справу.
Другім
== Выданні ==
| |||