Уінстан Чэрчыль: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.7.2+) (робат змяніў: th:วินสตัน เชอร์ชิล
др clean up, replaced: вайсков → ваенн (4), міністар → міністр, фармаванн → фарміраванн, |папярэднік = → |before = , га ўраду → га ўрада, Ў → using AWB
Радок 1:
{{PermissionOTRS/layout
{{значэнні|Спасылка=Уінстан Чэрчыль, значэнні}}
|link={{{1|}}}
{{redirect|Чэрчыль}}
|text=Дазвол на выкарыстаньне гэтай працы <span style="font-weight:bold;color:#0F7F1F;">быў атрыманы і захаваны</span> ў сыстэме [[Commons:OTRS|Wikimedia OTRS]].<br/>Ён даступны {{ #if: {{{1|}}} | як <span class="plainlinksneverexpand">'''[{{{1}}} {{ #if: {{{2|}}} | тыкет #{{{2}}} | па спасылцы }}]'''</span> }} для ўдзельнікаў з рахункам у OTRS. Каб пацьвердзіць дазвол, зьвярніцеся да аднаго з [[:Category:Commons OTRS volunteers|удзельнікаў з рахункам OTRS]], ці пакіньце запыт на [[Commons:OTRS/Noticeboard|дошцы OTRS]].
{{Дзяржаўны дзеяч
|ticketlink=Спасылка на тыкет:
|беларускае імя = Уінстан Чэрчыль
|lang=be-tarask
|арыгінальнае імя = Winston Churchill
}}<noinclude>
|тытул = 61-ы [[прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі]]
{{translated tag|marker}}
|тытул_2 = 63-ці [[прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі]]
</noinclude>
|сцяг =Flag of UK.svg
|сцяг_2 =Flag of UK.svg
|перыядпачатак = [[10 мая]] [[1940]]
|перыядканец = [[26 ліпеня]] [[1945]]
|перыядпачатак_2 = [[26 кастрычніка]] [[1951]]
|перыядканец_2 = [[7 красавіка]] [[1955]]
|дата нараджэння = 30.11.1874
|месца нараджэння = [[Бленхеймскі палац]], [[Горад Вудстак, Англія|Вудстак]], [[Оксфардшыр]]
|дата смерці = 24.01.1965
|месца смерці = [[Лондан]]
|папярэднік = [[Невіл Чэмберлен]]
|пераемнік = [[Клемент Этлі]]
|папярэднік_2 = [[Клемент Этлі]]
|пераемнік_2 = [[Энтані Ідэн]]
|партыя = [[Кансерватыўная партыя Вялікабрытаніі]]
|партрэт = Churchill V sign HU 55521.jpg
|манарх = [[Георг VI]]
|манарх_2 = [[Георг VI]]<br />[[Елізавета II]]
|тытул_3 = Міністр абароны Вялікабрытаніі
|сцяг_3 = Flag of the United Kingdom.svg
|перыядпачатак_3 = [[23 мая]] [[1940]]
|перыядканец_3 = [[26 ліпеня]] [[1945]]
|папярэднік_3 = пасада заснавана
|пераемнік_3 = [[Клемент Этлі]]
|жонка = [[Клеменціна Хазье]]
|пахаваны = Могілкі царквы Святога Марціна, [[Блейдан]], графства [[Оксфардшыр]]
|веравызнанне = [[Пратэстанцызм]], [[англіканская царква]]
|дзеці ='''сын:''' Рэндальф <br />'''дочкі:''' Дыяна, Сара, Марыгольд і Мэры
|аўтограф = Sir Winston Churchill signature.svg
|узнагароды =
[[Выява:Nobel prize medal.svg|20px]] [[Нобелеўская прэмія па літаратуры]] ([[1953]])
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}}{{Ордэн Падвязкі}}{{!!}}{{Ордэн Заслуг, Вялікабрытанія}}{{!!}}{{Ордэн Кавалераў Пашаны}}
{{!}}-
{{!}}{{Зорка 1914-1915}}{{!!}}{{Брытанскі ваенны медаль}}{{!!}}{{Медаль Перамогі, Вялікабрытанія}}
{{!}}-
{{!}}{{Зорка 1939-1945}}{{!!}}{{Афрыканская зорка}}{{!!}}{{Італьянская зорка}}
{{!}}-
{{!}}{{Французская і Германская зорка}}{{!!}}{{Ваенны медаль 1939-1945}}{{!!}}{{Каранацыйны медаль Георга V}}
{{!}}-
{{!}}{{Медаль Сярэбранага юбілею караля Георга V}}{{!!}}{{Каранацыйны медаль Георга VI}}{{!!}}{{Каранацыйны медаль Елізаветы II}}
{{!}}-
{{!}}{{Кавалер Вялікага крыжа ордэна Леапольда I}}{{!!}}{{Кавалер Вялікага крыжа ордэна Святога Олафа}}{{!!}}{{Кавалер ордэна Слана}}
{{!}}-
{{!}}{{Кавалер ордэна Вызвалення, Францыя}} {{!!}} {{Ваенны медаль, Францыя}} {{!!}} {{Ваенны Крыж 1939-1945, Францыя}}
{{!}}-
{{!}}{{Вялікі крыж ордэна Дубовай кароны}}{{!!}}{{Медаль За выбітныя заслугі}}{{!!}}{{Кавалер Вялікага крыжа ордэна Нідэрландскага льва}}
{{!}}-
{{!}}{{Бельгійскі Ваенны крыж 1940}}{{!!}}{{Ваенны Крыж, Люксембург}}{{!!}}{{Вялікі крыж ордэна Ваенных заслуг, Чырвоны дывізіён}}
{{!}}-
{{!}}{{!!}}{{Крыж Свабоды 1 класа}}
{{!}}}
|Commons = Winston Churchill
}}{{DEFAULTSORT:Чэрчыль Уінстан}}'''Уінстан Чэрчыль''' ({{lang-en|Sir Winston Leonard Spenser-Churchill}}) — 62-і (з [[10 мая]] [[1940]] да [[27 ліпеня]] [[1945]]) і 64-ы (з [[26 кастрычніка]] [[1951]] да [[7 красавіка]] [[1955]]) [[прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі|прэм'ер-міністр]] [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]]. Належаў да Кансерватыўнай партыі (да [[1908]] і з [[1925]]) і Ліберальнай партыі (з [[1908]] да [[1925]]).
 
== Біяграфія ==
Уінстан нарадзіўся ў вядомай сям'і Мальбара, яго бацька Рэндальф Чэрчыль быў вядомым палітыкам-кансерватарам. Уінстан атрымаў добрую агульную і вайсковую адукацыю, хаця ў яго заўсёды былі незадавальняючыя паводзіны. Удзельнічаў у вайсковых кампаніях у Афганістане, Судане і Паўднёвай Афрыцы ў якасці афіцэра, аднак адначасова ён быў вайсковым журналістам.
 
== Пачатак палітычнай кар'еры ==
Хутка пасля вяртання ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанію]] Чэрчыль быў абраны ў ніжэйшую палату парламенту ад кансерватыўнай партыі. Аднак у [[1904]] ён перайшоў у іншую буйную на той час партыю, ліберальную. У ліберальным урадзе ён ужо ў [[1908]] атрымаў пасаду міністра гандлю і прамысловасці, а ў [[1910]] ён стаў міністрам унутраных спраў. На чале міністэрства Чэрчыль рашуча расправіўся з усімі шматлікімі маніфестацыямі і ў [[1911]] стаў міністрам марскіх спраў (афіцыйна — Першы Лорд Адміралцейства). Ён пачаў рэфармаванне брытанскага флоту, аднак пасля няўдалай Дарданэльскай аперацыі падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] Чэрчыль быў зняты са сваёй пасады.
 
Пасля [[1917]] Чэрчыль, які заўсёды варожа ставіўся да бальшавізму, быў адным з галоўных ініцыятараў інтэрвенцыі Антанты ў [[Расія|Расію]]. У [[1925]] ён перайшоў у кансерватыўную партыю, аднак у 20-я і 30-я гады ён не быў буйной палітычнай фігурай. Толькі ў канцы 30-х, пасля таго, як ён крытыкаваў палітыку «супакаення» [[Энтані-Нэвіль Чэмберлен|Чэмберлена]] ў адносінах да [[Адольф Гітлер|Гітлера]] (магчыма, ён рабіў гэта з палітычных прычынаў) і пасля пачатку [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] Чэрчыль зноў уваходзіць у склад вядучых палітыкаў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] як новы марскі міністар.
 
== Першы прэм'ерскі тэрмін ==
[[10 мая]] [[1940]], калі было відавочна, што [[Энтані-Нэвіль Чэмберлен|Чэмберлен]] цалкам скампраметаваў сабе як кіраўнік, Чэрчыль быў абраны прэм'ер-міністрам кааліцыйнага ўраду. Ён рашуча выказваўся за вайну да перамогі над [[Германія]]й. Вядома яго фраза з прамовы да англійскай нацыі, што яму «няма чаго прапанаваць, акрамя крыві, поту і слёз». Чэрчыль актыўна наведваў месцы, разбураныя нямецкай авіяцыяй і ракетамі, шмат разоў выступаў па радыё. Яго дзейнасць дапамагла кансалідацыі брытанскай нацыі і падтрымцы іх настрою ў гады вайны.
 
[[22 чэрвеня]] [[1941]] вядомы сваімі антыкамуністычнымі поглядамі Чэрчыль заявіў аб падтрымцы [[СССР]], дадаўшы, аднак, што "калі б Гітлер уварваўся ў пекла, я б прадставіў станоўчую справаздачу аб д'ябле". Чэрчыль удзельнічаў у працы антыгітлераўскай кааліцыі.
 
У [[1945]] перад парламенцкімі выбарамі ён спадзяваўся на свой вайсковы аўтарытэт і амаль не вёў выбарчую кампанію. Аднак брытанцы аддалі свае галасы лейбарыстам на чале з [[Клемент Этлі|Клементам Этлі]], якія прапаноўвалі крокі па стабілізацыі эканамічнага становішча пасля вайны, а таксама абяцалі ўсеагульную занятасць і рэформу нацыянальнай сістэмы аховы здароўя.
 
[[5 сакавіка]] [[1946]] Чэрчыль вымавіў вядомую Фултанскую прамову, ад якой часам пачынаюць адлічваць час халоднай вайны. У гэты ж час Чэрчыль пачынае актыўна займацца літаратурнай дзейнасцю. У прыватнасці, ён піша вялікую працу "Другая сусветная вайна".
 
== Другі прэм'ерскі тэрмін ==
У [[1951]] кансерватары перамаглі на парламенцкіх выбарах, і [[26 кастрычніка]] [[1951]] прэм'ер-міністрам стаў ужо 77-гадовы і атрымаўшы інсульт Чэрчыль. Нягледзячы на свой дрэнны стан, Чэрчыль заставаўся прэм'ерам да [[7 красавіка]] [[1955]], калі перадаў сваю пасаду [[Энтані Ідэн]]у.
 
У [[1953]] яму была прысуджана [[Нобелеўская прэмія па літаратуры]], хаця на прэмію таксама прэтэндаваў [[Эрнест Хемінгуэй]]. У апошні раз Чэрчыль прысутнічаў на паседжанні парламента [[27 ліпеня]] [[1964]].
 
Уінстан Чэрчыль памёр [[24 студзеня]] [[1965]].
 
== Гл. таксама ==
 
* [[Эсмінец Уінстан Чэрчыль]]
 
{{Прэм'ер-міністры Вялікабрытаніі}}
{{Нобелеўская прэмія/літаратура}}
 
{{DEFAULTSORT:Чэрчыль Уінстан }}
 
[[Катэгорыя:Прэм'ер-міністры Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па літаратуры]]
[[Катэгорыя:Асобы]]
{{Link FA|de}}
{{Link FA|he}}
{{Link FA|hu}}
{{Link FA|sk}}
{{Link GA|en}}
{{Link GA|da}}
{{Link GA|no}}
{{Link GA|sv}}
 
{{Normdaten
|PND=118520776
|LCCN=n/78/85430
|VIAF=94507588
|SELIBR=181701
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}
 
[[af:Winston Churchill]]
[[an:Winston Churchill]]
[[ar:ونستون تشرشل]]
[[arz:وينستون تشرشيل]]
[[ast:Winston Churchill]]
[[az:Uinston Çörçill]]
[[bat-smg:Winston Churchill]]
[[bcl:Winston Churchill]]
[[be-x-old:Ўінстан Чэрчыль]]
[[bg:Уинстън Чърчил]]
[[bn:উইনস্টন চার্চিল]]
[[bo:ཝིན་སུ་ཏོན་ཆུར་ཆེལ།]]
[[br:Winston Churchill]]
[[bs:Winston Churchill]]
[[ca:Winston Churchill]]
[[ckb:وینستۆن چێرچیل]]
[[cs:Winston Churchill]]
[[cv:Уинстон Черчилль]]
[[cy:Winston Churchill]]
[[da:Winston Churchill]]
[[de:Winston Churchill]]
[[el:Ουίνστον Τσώρτσιλ]]
[[en:Winston Churchill]]
[[eo:Winston Churchill]]
[[es:Winston Churchill]]
[[et:Winston Churchill]]
[[eu:Winston Churchill]]
[[fa:وینستون چرچیل]]
[[fi:Winston Churchill]]
[[fiu-vro:Churchilli Winston]]
[[fr:Winston Churchill]]
[[fy:Winston Churchill]]
[[ga:Winston Churchill]]
[[gan:邱吉爾]]
[[gd:Winston Churchill]]
[[gl:Winston Churchill]]
[[gv:Winston Churchill]]
[[he:וינסטון צ'רצ'יל]]
[[hi:विन्सटन चर्चिल]]
[[hif:Winston Churchill]]
[[hr:Winston Churchill]]
[[hu:Winston Churchill]]
[[hy:Ուինսթոն Չերչիլ]]
[[ia:Winston Churchill]]
[[id:Winston Churchill]]
[[ilo:Winston Churchill]]
[[io:Winston Churchill]]
[[is:Winston Churchill]]
[[it:Winston Churchill]]
[[ja:ウィンストン・チャーチル]]
[[jv:Winston Churchill]]
[[ka:უინსტონ ჩერჩილი]]
[[kk:Уинстон Черчилль]]
[[kn:ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್‌ ಚರ್ಚಿಲ್‌]]
[[ko:윈스턴 처칠]]
[[ku:Winston Churchill]]
[[ky:Черчилл, Уинстон]]
[[la:Winston Churchill]]
[[lb:Winston Churchill]]
[[lt:Winston Churchill]]
[[lv:Vinstons Čērčils]]
[[mk:Винстон Черчил]]
[[ml:വിൻസ്റ്റൺ ചർച്ചിൽ]]
[[mn:Уинстон Черчилль]]
[[mr:विन्स्टन चर्चिल]]
[[ms:Sir Winston Churchill]]
[[my:ချာချီ၊ ဆာဝင်စတန်၊ လင်းနတ်၊ စပင်ဆာ]]
[[nap:Winston Churchill]]
[[nl:Winston Churchill]]
[[nn:Winston Churchill]]
[[no:Winston Churchill]]
[[oc:Winston Churchill]]
[[pl:Winston Churchill]]
[[pms:Winston Churchill]]
[[pnb:چرچل]]
[[ps:وېنسټون چرچل]]
[[pt:Winston Churchill]]
[[qu:Winston Churchill]]
[[ro:Winston Churchill]]
[[ru:Черчилль, Уинстон]]
[[rue:Вінстон Черчіл]]
[[sa:विन्स्टन चर्चिल]]
[[scn:Winston Churchill]]
[[sco:Winston Churchill]]
[[sh:Sir Winston Churchill]]
[[si:වින්ස්ටන් චර්චිල්]]
[[simple:Winston Churchill]]
[[sk:Winston Churchill]]
[[sl:Winston Churchill]]
[[sr:Винстон Черчил]]
[[sv:Winston Churchill]]
[[sw:Winston Churchill]]
[[szl:Winston Churchill]]
[[ta:வின்ஸ்டன் சர்ச்சில்]]
[[tg:Винстон Чирчил]]
[[th:วินสตัน เชอร์ชิล]]
[[tl:Winston Churchill]]
[[tr:Winston Churchill]]
[[tt:Уинстон Черчилль]]
[[uk:Вінстон Черчилль]]
[[ur:ونسٹن چرچل]]
[[uz:Winston Churchill]]
[[vi:Winston Churchill]]
[[war:Winston Churchill]]
[[xmf:უინსტონ ჩერჩილი]]
[[yi:ווינסטאן טשערטשיל]]
[[yo:Winston Churchill]]
[[zh:温斯顿·丘吉尔]]
[[zh-min-nan:Winston Churchill]]
[[zh-yue:邱吉爾]]
[[zu:Winston Churchill]]