Пагранічны канфлікт на востраве Даманскі: Розніца паміж версіямі

'''Баявыя дзеянні на востраве Даманскі 1969''', адбіццё [[СССР|савецкімі]] пагранічнікамі і ваеннаслужачымі ўзброеных спроб парушэння тэрытарыяльнай цэласнасці СССР і недатыкальнасці дзяржаўнай граніцы СССР з [[КНР|кітайскага]] боку ў раёне вострава [[востраў Даманскі|Даманскі]] (басейн ракі [[рака Усуры|Усуры]]).

У сярэдзіне 1960-х у Кітаі пачалася [[Культурная рэвалюцыя ў Кітаі|«Вялікая пралетарская культурная рэвалюцыя»]], якая прывяла да ўсталявання ў краіне ваенна-бюракратычнай дыктатуры, павышэння ролі арміі, мілітарызацыі грамадства. Адной з асноў унутранай і знешняй палітыкі КНР стаў ваяўнічы антысаветызм. Пачасціліся правакацыйныя акты з боку Кітая на савецкай граніцы, спробы захопу ўчасткаў тэрыторыі СССР. Кітайскія ўлады размясцілі ў прыгранічных з Савецкім Саюзам раёнах шматлікія падраздзяленні ўзброеных сіл і так званай «працоўнай арміі», разгарнулі будаўніцтва ваенных пасяленняў. Прылеглая да савецкай граніцы паласа тэрыторыі да 200  км шырынёй была аб'яўлена «перадавой лініяй абароны Кітая», з высяленнем мясцовага насельніцтва ў глыбінныя раёны краіны.

У ноч на [[2 сакавіка]] [[1969]] каля 300 кітайскіх ваенных парушылі граніцу СССР па рацэ [[Усуры]] і высадзіліся на востраве Даманскі. Кітайцы абсталявалі пазіцыі супрацьтанкавымі гарматамі, мінамётамі, гранатамётамі і кулямётамі. Раніцай парушальнікі былі заўважаны савецкай пагранічнай аховай, якая пасля працяглага бою аднавіла граніцу. Загінулі 32 савецкія пагранічнікі, 14 атрымалі раненні.

[[15 сакавіка]] 1969 на востраў Даманскі ўварваўся пяхотны полк [[Народна-вызваленчая армія Кітая|Народна-вызваленчай арміі Кітая]] пры падтрымцы двух танкаў і артылерыі. Бой працягваўся ўвесь дзень, а востраў пераходзіў з рук у рукі восем разоў. Пагранічнікам аказалі падтрымку рэгулярныя часці [[Савецкая Армія|Савецкай Арміі]] (падраздзяленні 45-га армейскага корпуса). Загінулі 17 пагранічнікаў і 9 мотастралкоў.

На працягу паўгода пагранічнікі адбівалі спробы кітайцаў высадзіцца на востраў (у т.л. з прымяненнем [[Рэактыўная ўстаноўка «Град»|рэактыўных установак «Град»]]).

У верасні 1969 старшыні ўрадаў СССР і КНР падпісалі пагадненне аб захаванні [[статус-кво]] граніцы і непрымяненні зброі пры вырашэнні пагранічных спрэчак. Сітуацыя вакол вострава Даманскі была ўрэгулявана. Абодва бакі працягвалі сцвярджаць, што востраў належыць ім і знаходзіцца пад іх кантролем, але фактычна ён адышоў Кітаю. У пачатку 1990-х, пасля правядзення дэмаркацыі савецка-кітайскай граніцы, частка астравоў на рацэ Усуры, у тым ліку Даманскі, былі перададзены Кітаю афіцыйна.

Мяркуецца, што пагранічныя канфлікты СССР з Кітаем, хаця і маглі прывесці да поўнамаштабнага сутыкнення з прымяненнем ядзернай зброі, спынілі спробы кітайскага боку сілай аднавіць справядлівасць (паводле кітайскага пункту гледжання) адносна прыналежнасці спрэчных тэрыторый.

[[CategoryКатэгорыя:СССР]]

[[CategoryКатэгорыя:Кітай]]

[[CategoryКатэгорыя:Войны]]

[[CategoryКатэгорыя:Войны 20 стагоддзя]]