Альдона: Розніца паміж версіямі

Дачка вял.кн.літоўскага [[Гедзімін]]а. У 1325 годзе кар. польскі [[Уладзіслаў Лакаток]] заключыў з Гедзімінам мір і анты[[Тэўтонскі ордэн|ордэнскі]] саюз і для іх замацавання пасватаў Альдону за свайго сына [[Казімір III|Казіміра]]<ref>''Jonynas I.'' Aldona // Lietuviškoji enciklopedija / Vaclovas Biržiška. — Kaunas: Spaudos Fondas, 1933. — T. I. — pp. 208—211.</ref>. Значнасць шлюбу, г.зн. польска-літоўскага саюзу{{#tag:ref|Умовы саюзу невядомыя, выявіўся ён у асноўным сумесным паходам на Брандэнбург у 1326 годзе<ref>Rowell S. C. Pious Princesses or Daughters of Belial: Pagan Lithuanian Dynastic Diplomacy, 1279—1423 // Medieval Prosopography, 15 (1): 47. 1994.</ref>. Магчыма, выяўленнем саюзу быў і напад Уладзіслава на занятую немцамі Хелмінскую зямлю падчас паходу Ордэна на Жамойць у 1329 годзе<ref name="Рудзкі1">Rudzki E. Polskie królowe. [T.] 1. …</ref> Аднак у 1330 г. Уладзіслаў адмовіўся ад саюзу і 1331 г. літоўцы ўжо ваявалі Польшчу, далейшыя польска-літоўскія адносіны складаліся па рознаму<ref name="Рудзкі1"/>. Паводле меркавання І. Янінаса, нягледзячы на скасаванне саюзу, за жыццём АльдоныГанны польска-літоўскія адносіны былі безканфліктныя<ref>Jonynas I. Aldona // Lietuviškoji enciklopedija / Vaclovas Biržiška. — Kaunas: Spaudos Fondas, 1933. — T. I. — pp. 208—211.</ref>. Таксама, магчыма, дынастычная сувязь з літоўскай дынастыяй, якая панавала з XIII ст. дадавала легітымнасці Уладзіславу Лакатку, які замяніў на польскім стальцы дынастыю Пшэмыслававічаў і быў каранаваны толькі ў 1320 годзе<ref>Rowell S. C. Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-Central Europe, 1295—1345 // Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Fourth Series. Cambridge University Press, 1994. — pp. 87.</ref>.|group="nb"}}, паказвае адмова ад жаніцьбы Казіміра з Ютай (Бонай), дачкой [[Ян Люксембургскі|Яна Люксембургскага]]<ref>Rowell S. C. Pious Princesses or Daughters of Belial: Pagan Lithuanian Dynastic Diplomacy, 1279—1423 // Medieval Prosopography, 15 (1): 47. 1994.</ref>. Замест пасагу Гедзімін вызваліў польскіх палонных<ref>''Jonynas I.'' Aldona // Lietuviškoji enciklopedija / Vaclovas Biržiška. — Kaunas: Spaudos Fondas, 1933. — T. I. — pp. 208—211.</ref>, паводле Стрыйкоўскага іх было {{nobr|24 тысячы}}.

Паводле Я. Длугаша, АльдонаГанна вызначалася высокімі маральнымі якасцямі, міласэрнасцю, любіла конную язду, танцы, розныя забавы і музыку, паўсюды яе суправаджалі музыканты. Аднак, адзначае Длугаш, АльдонаГанна не здолела кінуць «дзікіх і грубых звычак». Забавы нявесткі абуралі прыхільніцу аскезы каралеву [[Ядвіга Баляславаўна|Ядвігу]], адносіны са свякроўю складваліся наогул блага. Тым часам Казімір вядомы рамантычнымі прыгодамі. Праўдападобна, пэўны час АльдонаГанна жыла ў Познані, калі Казімір быў вялікапольскім намеснікам. Невядома, дзе знаходзілася АльдонаГанна падчас ваенных паходаў мужа і што рабіла падчас яго цяжкай хваробы, калі Казімір быў пад наглядам маці. Вядома аднак, што ніякіх палітычных амбіцый АльдонаГанна не мела. Праз месяц па смерці Уладзіслава Лакатка, 25.10.1333 году АльдонаГанна, нягледзячы на пярэчанне свякрові{{#tag:ref|Удава Лакатка матывавала тым, што Польшча ўжо мае каралеву і, пакуль яна жывая, другой каралевы мець не можа.|group="nb"}}, разам з Казімірам была каранавана ў [[Вавель|Вавелі]]<ref>''Tęgowski J.'' Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów. — Poznań-Wrocław, 1999. — S. 234.</ref>. Памерла ў Кракаве, паводле Я. Длугаша, смерць яе была страшнай. Пахавана ў Вавельскім кафедральным саборы.