Андрэй Рымша: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) др →Эпіграмы |
|||
Радок 1:
'''Андрэй РЫМША''' (каля [[1550]], в. Пянчын, цяпер [[Баранавіцкі раён]] Брэсцкай вобл. — пасля [[1599]]) — [[ВКЛ|вялікалітоўскі]]-[[панегірыст]] паэт 2-й пал. XVI ст., пісаў на старабеларускай, польскай і лацінскай мовах і нават у тую эпоху, калі шматмоўе для літаратуры з'яўлялася нормай, быў адным з самых шматмоўных пісьменнікаў. Аўтар вершаў на старабеларускай мове — «Храналогіі» і трох
== Біяграфічныя звесткі ==
Радок 38:
Адметнай рысай «Дзесяцігадовай аповесці…» з'яўляецца высокі на той час узровень гістарызму, што тлумачылася менавіта арыентацыяй Рымшы на праўдзівасць і дакладнасць як на асноўныя крытэрыі адлюстравання рэчаіснасці. Паэт імкнецца мысліць гістарычна, не прымаць на веру неправераныя, няпэўныя факты і легендарныя звесткі. Прыклад таму — яго разважанні наконт так званай царквы Вітаўта над Дзвіной, недалёка ад [[Таропец|Таропца]].
Царкву гэтую згадваў
Уражваюць не столькі аргументы Рымшы, часам спрэчныя (Вітаўт, напрыклад, за сваё жыццё некалькі разоў мяняў веравызнанне), колькі сам вобраз мыслення паэта, імкненне разглядаць сучасную з'яву з улікам яе прадгісторыі.
Радок 68:
<br />Не пазнаць было, хто там гетман, хто паняты:
<br />У гразі ўсе таўкліся, быццам парасяты.
<br />Фаўн і Пан, і Сільванус,
<br />Рады вельмі, што панства ў лесе тым загразла.
<br />Крыкі: «Браце, дай рады — абняло па шыю!»,
Радок 77:
аповесці…» неаднаразова падкрэслівае сваю ролю відавочцы апісаных у паэме падзеяў, даты якіх заўсёды падае ў тэксце альбо на палях, але, у паэме дзейнічаюць і згадваюцца і міфалагічныя істоты. Побач з уласнымі назіраннямі і сведчаннямі аўтара вялікае месца ў «Дзесяцігадовай аповесці…» займаюць гістарычныя звесткі, а таксама малюнкі і сцэны, створаныя выключна з дапамогай паэтычнага вымыслу.
А. Рымша ўмела ўводзіць у прысвечанаю гістарычным падзеям канца [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] эпічную паэму неад'емныя атрыбуты класічнага гераічнага эпасу: апісанні
Распавядаючы пра ваенныя аперацыі К. Радзівіла, А. Рымша робіць экскурсы ў старажытную гісторыю, згадвае тактыку Ганібала, Гая Сульпіцыя. Паэт ахвотна параўноўвае Радзівіла за легендарнымі героямі Грэцыі і Рыма, прычым ставіць польнага гетмана літоўскага вышэй за старажытных герояў. Цікава, што ў гэтых параўнаннях заўсёды прысутнічае доля гумару: Курцый не можа зраўняцца з Радзівілам, бо ён толькі аднойчы скочыў дзеля Айчыны ў яміну і ўжо адтуль не вылезе.
Радок 90:
<br />«Смела статкі пасіце — не кране ліхое,
<br />Вам Вулкан тут не страшны — крэсліва сырое…»</blockquote>
Ёсць у «Дзесяцігадовай аповесці…» і апісанні прыроды іншага тыпу, створаныя без аглядкі на класічны эпас: іх можна назваць замалёўкамі з натуры. У гэтых лаканічным, але яскравых, прадметна-змястоўных замалёўках выявілася не толькі паэтычнае майстэрства А. Рымшы, але і яго назіральнасць, глыбокае веданне жаўнерскага рамяства. Напрыклад, яго апісанне халоднай восеньскай раніцы ў
<blockquote>Раніцою намёты сонца абагрэла,
<br />Холад згінуў, удзячна сонцу кожна цела,
<br />Зброю ў кроплях халодных ужо паабціралі,
<br />Трубы цемру начную ў гушчары загналі.</blockquote>
Заканчваецца «Дзесяцігадовая аповесць…» А. Рымшы апісаннем доўгачаканага міру, які настаў у Вялікім
На мову «Дзесяцігадовай аповесці…», відавочна, аказала ўплыў старабеларуская мова. Прамовы цара Івана IV і рускага насельніцтва дадзены ў паэме ў «арыгінале», а фактычна — на старарускай і старабеларускай мовах.
Радок 147:
[[Катэгорыя:Польскамоўныя паэты]]
[[Катэгорыя:Лацінамоўныя паэты]]
[[Катэгорыя:Паэты
[[be-x-old:Андрэй Рымша]]
|