174 426
правак
(дапаўненне) |
др (вікіфікацыя, абнаўленне звестак) |
||
Самая адметная праца Бярынды — [[друк]]аваны ўкраінскі [[слоўнік]] — ''«Лексіконъ славенорωсскїй альбо Именъ тлъкованїє»'' ([[1627]]). Перавыдадзены ў [[Куцейн]]е (ля [[Горад Орша|Оршы]], [[1653]]) з прадмовай [[Іаіль Труцэвіч|І. Труцэвіча]]<ref name="БС"/>. У ім каля 7 тысяч слоў — агульных і імёнаў пераважна тагачаснай [[царкоўнаславянская мова|царкоўнаславянскай мовы]] з перакладам і тлумачэннем іх [[украінская мова|украінскай]] [[літаратурная мова|літаратурнай мовай]] пачатку [[17 стагоддзе|XVII]] стагоддзя (гл. [[Старабеларуская мова|стараўкраінская мова]]). Мэтай Бярынды пры складанні яго слоўніка было аднавіць царкоўнаславянскую традыцыю літаратурнай мовы і гэтым супрацьстаяць наступу [[Каталіцызм|каталіцтва]] і польскай культуры. Гэты слоўнік адыграў вялікую ролю ў развіцці не толькі ўкраінскай, але і рускай, беларускай, польскай, румынскай [[лексікаграфія|лексікаграфіі]].
Гэтая праца Памвы Бярынды — выбітнае дасягненне стараўкраінскага [[лексікаграфія|слоўніцтва]]. Складаецца з двух частак: «лексікон» — царкоўнаславянска-ўкраінскі слоўнік; і «…Імёны ўласныя» — збор тлумачэнняў {{нп3|Тапонім|тапонімаў|ru|Топоним}} і
У «Лексіконе…» ужытыя ўсе асноўныя сродкі навуковай прапрацоўкі матэрыялу, у прыватнасці пашпартызацыя [[вакабулы|вакабул]] (рэестравых слоў), рэмаркі, экзэмпліфікацыю (прадстаўленне цытат), указанні на фразеалагізмы, у якія ўваходзяць вакабулы, заўвагі пра арфаграфію, этымалогію слова, адсылачныя рэмаркі. Галоўныя крыніцы працы — «Лексіс…» [[Лаўрэнцій Зізаній|Лаўрэнція Зізанія]] (першы друкаваны беларускі слоўнік, 1596)<ref name="БС"/>, анамастыконы {{нп3|Максім Грэк|Максіма Грэка|ru|Максим Грек}}, [[Мануіл Рытар|Мануіла Рытара]], тлумачэнне онімаў у {{нп3|Антверпенская Паліглота|Антверпенскім выданні Бібліі|en|Plantin Polyglot}} ([[1571]]).
|