Павел Восіпавіч Баброўскі: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др вікіфікацыя |
дапаўненне, катэгорыя |
||
Радок 43:
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў 1832 годзе ва ўніяцкай<ref name="rbudni9475_5">{{Артыкул
| аўтар = Наталля Пракаповіч.
| загаловак = Генерал-навуковец з Абруба
| арыгінал =
| спасылка =
| мова =
| адказны =
| аўтар выдання =
| выданне = [[Раённыя будні]]
| тып =
| месца =
| выдавецтва =
| год = 11 красавіка 2012
| выпуск =
| том =
| нумар = 29 (9475)
| старонкі = 5
| isbn =
| issn =
}}</ref> сям'і прафесара [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]], доктара філасофіі і магістра права Восіпа Кірылавіча Баброўскага, і Марыі Паўлаўны (у дзявоцтве Кунаховіч) з-пад [[Горад Драгічын, Польшча|Драгічына]]. Бацька неўзабаве памёр, і маці вымушаная была закласці маёнтак і з двума сынамі пераехала ў вёску [[Вёска Абруб|Абруб]] каля Стараволі.
Пачатковую адукацыю атрымаў пад кіраўніцтвам свайго дзядзькі [[Міхаіл Кірылавіч Баброўскі|М. К. Баброўскага]], вядомага навукоўца. Byчыўся ў Пружанскім дваранскім вучылішчы i Полацкім кадэцкім корпусе<ref name="БС"/> (1844—49). Скончыў Дваранскі полк (Канстанцінаўскае ваеннае вучылішча, 1851), Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба (1857)<ref name="БС"/>. У 1853—1854 удзельнічаў у вайне з Турцыяй, у 1869—1875 на штабных пасадах. Быў начальнікам некалькіх юнкерскіх вучылішчаў, у 1875—1897 — начальнік Ваенна-юрыдычнай акадэміі<ref name="БС"/>. Стаўшы начальнікам Ваенна-юрыдычнай акадэміі, Баброўскі правёў у 1878 г. яе рэформу, шмат зрабіў для пераходу ад руцінай школы да навукова-адукацыйнай ўстанову, якая адпавядала б сучасным патрабаванням, запрасіў у штат такіх юрыстаў, як Няклюдаў і Кавелін. У пач. 1890-х П. Баброўскі быў прызначаны сенатарам і прысутнічаў да самай смерці ў судовым дэпартаменце Сената, не пакідаючы сваіх навукова-літаратурных заняткаў. Ваенна-юрыдычная акадэмія абрала яго ганаровым членам. Быў сябрам-супрацоўнікам [[Рускае геаграфічнае таварыства|Рускага геаграфічнага таварыства]]<ref name="БС"/>.
У апошнія гады жыцця моцна хварэў. Памёр 16 лютага 1905 года ў Пецярбургу. Пахаваны ў маёнтку Макулі [[Ковенская губерня|Ковенскай губерні]].
== Сям'я ==
Жонка — Марыя Васільеўна (у дзявоцтве Панцялеева). Мелі шасцёра дзяцей, у тым ліку трох сыноў (Сяргея, Міхаіла і Васіля), якія таксама сталі вайскоўцамі. Аднак з дачок, Яўгенія, стала мастачкай.
== Навуковая дзейнасць ==
3 1859 г. рэдактар (кіраўнік выдання) працы па гісторыі Гродзеншчыны і Беласточчыны — асноўнай крыніцы пра Беласточчыну перад [[1863]] — «Матэрыялы для геаграфіі і статыстыкі Расіі, сабраныя афіцэрамі Генеральнага штаба. Гродзенская губерня<ref name="БС"/>» (ч. 1—2 i дадаткі ў 2 т., 1863), у працы пададзены звесткі па гаспадарцы, этнаграфіі, асвеце, пра гарады і мястэчкі губерніі<ref name="БС"/>. Аўтар даследванняў «Ваеннае права ў Расіі пры Пятру Вялікім» (СПб., 1882—1898) і гісторыі палкоў лейб-Эрыванскага (Бутырскага) і Праабражэнскага (у 11 т.). Таксама П. Баброўскаму належыць шэраг іншых прац па ваенным праве, па ваеннай статыстыцы і гісторыі, у т. л. царкоўнай: «Юнкерскія вучылішчы» (СПб., 1872—1876); «Паходжанне артыкула вайсковага і адлюстраванне працэсаў Пятра Вялікага па статуце вайсковым 1716 г.» (СПб., 1881), «Лёс Супрасльскага рукапісу…» (1887), «Яшчэ нататкі пра Супрасльскі рукапіс» (1888), «Руская грэкауніяцкая царква ў цараванне імператара Аляксандра I» (1890), «Міхаіл Кірылавіч Баброўскі» («Руская Даўніна», 1889). Аўтар гісторыкакраязнаўчых нарысаў пра Гродна, Слонім, Зэльву i інш. Архіў П. Баброўскага захоўваецца ў Дзяржаўнай публічнай бібліятэцы імя Салтыкова Шчадрына ў Санкт-Пецярбургу.
Добра ведаў беларускую мову, захапляўся гісторыяй роднага краю і ўніяцкай царквы (у 1839 сям'я перайшла ў [[праваслаўе]]).
Агулам напісаў больш за 100 прац па гісторыі, правазнаўстве, археаграфіі, геаграфіі, біялогіі, педагогіцы, этнаграфіі, статыстыцы, эканоміцы, краязнаўстве. Архіў Паўла Баброўскага захоўваецца ў Дзяржаўнай публічнай бібліятэцы імя Салтыкова-Шчадрына ў Санкт-Пецярбургу.
== Бібліяграфія ==
* Историкостатистический очерк города Гродны // Памятная книжка Гродненской губернии на 1860 год. Гродно, 1860;
* Законы движения народонаселения Гродненской губернии в 15летний период // Памятная книжка Гродненской губернии на 1860 год. Гродно, 1860;
Радок 59 ⟶ 90:
== Літаратура ==
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 5em; font-size: 85%; background:#99CCFF; color:black; width:23em; max-width: 45%;" cellspacing="5"
| style="text-align: left;" |
Каб пераканацца, да якога племені належаць жыхары пэўнай краіны, самым дакладным і практычным спосабам з'яўляецца найперш мова, а за ёй і іншыя жыццёвыя з'явы, таму што мова — гэта як родавы герб, пакінуты чалавеку яго продкамі, яго карэнным племенем, гэта люстэрка, у якім найвыразней адбіваецца маральны характар і нават уся гісторыя народу, мова жыве разам з народам, разам з ім развіваецца і памірае…
|-
| style="text-align: left;" | '''Павел Баброўскі'''<ref name="rbudni9475_5" />.
|}
* Шалькевіч В. Ф. Баброўскі Павел Восіпавіч (02.04.1832 — 16.02.1905), гісторык, этнограф / В. Ф. Шалькевіч // Асветнікі зямлі беларускай. — Мн., 2006. — С. 33-34.
* Венгеров С. А. Критикобиографический словарь русских писателей и учёных… Т. 4. Спб., 1895;
Радок 68 ⟶ 105:
{{DEFAULTSORT:Баброўскі Павел Восіпавіч}}
[[Катэгорыя:Постаці беларускай гістарыяграфіі]]
[[Катэгорыя:
[[Катэгорыя:Удзельнікі Крымскай вайны]]
[[Катэгорыя:Генералы Расійскай імперыі]]
[[be-x-old:Павал Баброўскі]]
| |||