Галосныя: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: {{вызнч|1=Галосны гук}}: гук, мова чалавечай мовы, пры ўтварэнні якога паветра свабодна пр... |
+дыягр. |
||
Радок 1:
{{вызнч|1=Галосны гук}}: [[гук, мова|гук]] чалавечай мовы, пры ўтварэнні якога [[паветра]] свабодна праходзіць праз поласць [[рот]]а.<ref name=padh>Пд. Падгайскі.</ref>
[[image:Connor_diagram.svg|right|thumb|Становішча вышэйшага пункта пад'ёму языка (паводле Дж. Д. О'Конара): 1 - пярэдняе высокае, 2 - пярэдняе нізкае, 3 - сярэдняе, 4 - задняе высокае, 5 - задняе нізкае. Злева — рэальная спрошчаная дыяграма руху, справа — просталінейная схема гэтай дыяграмы, якой часта карыстаюцца ў фанетыцы.<ref>Кампаноўка і нумарацыя дыяграм паводле: {{крыніцы/Падлужны Фанетыка}} С.34.</ref>]]
У акустычных адносінах галосныя гукі — музычныя [[тон, музыка|таны]] з нязначнымі [[шум]]амі. Кожны галосны, у залежнасці ад формы, якую маюць [[рэзанатар]]ы (поласці рота і глоткі) пры яго вымаўленні, мае пэўную колькасць уласных таноў, якія называюцца {{вызн2|характэрнымі танамі}} галоснага ({{вызн2|фармантамі}}). Сукупнасць таноў утварае тэмбр; ім галосныя адрозніваюцца адзін ад аднаго.
Радок 27 ⟶ 28:
=== Дыяграма галосных ===
Кожны галосны характарызуецца дзвюмя каардынатамі вышэйшага пункту языка: месцам на гарызантальнай восі моўнага апарату (рад) і месцам на вертыкальнай восі (ступень пад'ёму, пад'ём). Даследаванні маўлення паказваюць, што ў сукупнасці для ўсіх галосных гэтыя каардынаты ў ротавай поласці займаюць пэўную зону, якую прыблізна можна прадставіць у форме эліпса ці ў больш распаўсюджанай, спрошчанай форме гэтай дыяграмы — трапецыі [[кардынальныя галосныя|кардынальных галосных]].
{{зноскі}}
| |||