Ян Жыжка: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+літ-ра
др афармленне
Радок 1:
[[Image:Jan Zizka - Grunwald.jpg|thumb|Ян Жыжка ў бітве пры Грунвальдзе.]]
'''Ян ЖЫЖКА''', '''Іаан ЖЫШКА''' (каля [[1360]], [[Троцнаў]] — [[{{ДС|||1424]]}}, [[Пржыбыслаў]]) — кіраўнік [[гусіты|гусітаў]], вайскаводзецвоеначальнік, нацыянальны герой [[чэхіяЧэхія|Чэхіі]].
 
Нарадзіўся ў шляхецкай сям'і;. маладосцьМаладосць правёў пры двары [[Вацлаў IV|Вацлава IV]]. У [[1410]] годзе Жыжка ў складзе чэшскіх добраахвотнікаў ваяваў пад сцягамі [[Ягайла|Ягайлы]] і [[Вітаўт]]а супраць Тэўтонскага ордэна (удзел у [[Грунвальдская бітва|Грунвальдскай бітве]] не пацверджаны, але магчымы), затым магчыма ўдзельнічаў у паходах венграў супраць туркаў, магчыма ваяваў на старанебаку англічан ў вайне супраць французаў (або наадварот на баку французаў). Па вяртанні на радзіму Жыжка далучыўся да [[гусіты|гусітаў]] і стаў на чале іх. Ён арганізаваў узброеныя атрады сялян і заснаваў лагер каля замка замка [[Табар]], што іад надалаякога яго партыіпартыя атрымала імя [[табарыты]]. На чале 4 тыс. чалавек Жыжка разбіў у ліпеніліпні [[1420]] году на гары Віткоў (перад [[Прага]]й) 30-тысячнае войска [[крыжакі|крыжакоў]], адпраўленае імператарам [[Жыгімонт, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі|Жыгімонтам]] для захопу горада;, у лістападзе ён зноў разбіў імператарскія войскі пры [[Панкрац]]э і авалодаў крэпасцю Вышаград. Страціўшы пры аблозе замка Рабі сваё другое вока, сляпы Жыжка працягваў кіраваць войскам і сам удзельнічаў амаль ва ўсіх бітвах (перавозіўся на вазу). У [[1422]] годзе ён атрымаў бліскучую перамогу над Жыгімонтам пры [[Гаўлічкуў-Брод|Дойчбродзе]] і ўварваўся ў [[Маравія|Маравію]] і [[Аўстрыя|Аўстрыю]], спусташаючы ўсё на сваім шляху. Памёр у [[1424]] годзе ад чумы, пахаваны ў [[Часлаў|Чаславе]]. У [[1623]] годзе паводле загаду імператара магіла Жыжкі была разбураная, а рэшткі яго выкінутыя.
 
== Літаратура ==
* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм  — Застава / Рэдкал.: Г.  П.  Пашкоў і інш.  — Мн.: БелЭн, 1998.  — Т. 6.  — 576 с.  — 10 000 экз.  — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6)
* Millauer, «Diplomatisch-historische Aufsätze über Job. Z.» (1824)
* Tomek, «J. Žižka» 1879.
 
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Гусіты]]
[[Катэгорыя:Постаці Чэхіі]]