Уладзіслаў Ваза: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up using AWB (7893) |
др рэкатэгарызацыя, typos fixed: 1638 году → 1638 года using AWB |
||
Радок 2:
[[Выява:Frans Luycx 006.jpg|thumb|200px|Уладзіслаў Ваза. Карціна [[Франс Люікс|Франса Люікса]]]]
[[Выява:Vladislaus Rex.PNG|right|166px]]
Сын Жыгімонта Вазы, караля польскага (1587–1632) і вял.кн. літоўскі (1588–1632), і Анны з Габсбургаў (1573–1598). Пасля смерці бацькі (13.11.1632) абраны польскім каралём і вял. кн. літоўскім. Ад першай жонкі – Цэцыліі Рэнаты з Габсбургаў (1611–1643) меў сына [[Жыгімонт Казімір Ваза|Жыгімонта Казіміра]] (1640–1647), які памёр у маленстве, і дачку Марыю Ганну Ізабелу (1642–1642), якая памерла немаўлятам. Ад каханкі Ядзвігі Лушкоўскай (1610–1648) меў сына Уладзіслава Канстанціна (1635–1698).
Радок 10:
Калі Польшча 12.9.1635 падпісала сепаратную дамову са Швецыяй, за апошняй засталася Лівонія, за Прусіяй – Клайпеда, а Уладзіслаў Ваза канчаткова адмовіўся ад прэтэнзій на шведскі сталец. Імкнучыся забяспечыць сабе большую падтрымку Габсбургаў і ўвогуле большай ролі ў еўрапейскай палітыцы – на той час якраз ішла г.зв. [[Трыццацігадовая вайна]] (1618–1648) – у 1637 ажаніўся з Цэцыліяй Рэнатай з Габсбургаў. Калі яна памерла, у 1646 узяў у жонкі маладую французскую княжну Людвіку Марыю Ганзага (1611–1667), такім чынам выказваючы зацікаўленасць у саюзе з Францыяй. Аднак у той самы час актывізавалася ўмяшанне гэтых краін ва ўнутраныя справы Рэчы Паспалітай. Рэч Паспалітая так і не зрабілася суб'ектам еўрапейскай палітыкі, хутчэй наадварот. Нягледзячы на гэта, з Расіяй і Швецыяй да сяр. [[17 ст.]] ўсталяваўся мір, што дазволіла нармальна развівацца грамадству, гаспадарцы.
У адрозненне ад бацькі, Уладзіслаў Ваза вызначаўся рэлігійнай талерантнасцю ў дачыненні да пратэстантаў, шмат іх было і пры яго двары. У 1645, імкнучыся да грамадскага міру, склікаў пратэстанцка-каталіцкі з'езд. На жаль, пазбыцца рэлігійных канфліктаў не атрымалася і ў яго. У канфліктах паміж уніятамі і праваслаўнымі часта падтрымліваў апошніх. Аднак гэта не дапамагло вырашыць украінскае пытанне, дакладней – спыніць нарастанне казацкага руху, накіраванага, перш за ўсё, супраць мясцовай польскай шляхты. Паўстанне 1638
Уладзіслаў Ваза пакінуў значны след у Вільні – ён надзвычай доўга знаходзіўся ў ВКЛ – паляваў у ваколіцах Вільні, жыў у Вялікакняскім палацы, які быў пры ім зноў стаў унутры-, знешнепалітычным і культурным цэнтрам. У палацы прымаліся замежныя дыпламаты, адбываліся спектаклі (у 1636 пастаўленая першая ў ВКЛ опера «Выкраданне Алены»), папулярныя ў тагачаснай Еўропе, а таксама траўля звяроў (мядзведзяў і быкоў), маскарады, касцюмаваныя балі, іншыя забавы – ледзь не як за Жыгімонтам Аўгустам. Пра гэта ў сваіх успамінах піша літоўскі канцлер Альбрэхт Станіслаў Радзівіл.
Радок 19:
{{Манархі Польшчы}}
{{Normdaten▼
|PND=118834657▼
|LCCN=n/84/236486▼
|VIAF=35870749▼
|SELIBR=▼
|GKD=▼
|SWD=▼
|WP=▼
}}▼
{{DEFAULTSORT:Ваза Уладзіслаў}}
[[Катэгорыя:Вялікія князі літоўскія]]
[[Катэгорыя:Каралі польскія]]
[[Катэгорыя:Род Вазаў]]
{{Link GA|en}}▼
▲{{Link GA|en}}
[[an:Ladislau IV de Polonia]]
[[ar:فواديسواف الرابع]]
Радок 61 ⟶ 71:
[[uk:Владислав IV Ваза]]
[[zh:瓦迪斯瓦夫四世]]
▲{{Normdaten
▲|PND=118834657
▲|LCCN=n/84/236486
▲|VIAF=35870749
▲|SELIBR=
▲|GKD=
▲|SWD=
▲|WP=
▲}}
| |||