Вікіпедыя

Паўстанне 1863—1864 гадоў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Адхілена апошняя 1 змена (Изяслав) і адноўлена версія 1367553 37.213.111.196
др вікіфікацыя
Радок 1:
[[Image:Powstanie Styczniowe symbol.PNG|thumb|Сімвал Паўстання]]
'''Паўстанне ў Польшчы, Літве і Беларусі (1863—1864)''' — паўстанне нацыянальна-рэвалюцыйных сіл на частцы зямель колішняй Рэчы Паспалітай супраць расійскага панавання і за аднаўленне Рэчы Паспалітай (якую разумелі як Польшча) у межах [[1772]]  г.
 
У рускай гістарыяграфіі — '''Другое польскае паўстанне (1863—1864)''' або '''мяцеж''', польскай гістарыяграфіі — '''Студзеньскае паўстанне''', у частцы беларускай гістарыяграфіі — '''паўстанне Кастуся Каліноўскага''' (у кантэксце выдзялення з агульнага паўстання паўстанцкіх дзеянняў на тэрыторыі Беларусі).
Радок 14:
Ваенныя сілы паўстанцаў у [[Паўночна-Заходні край|Паўночна-Заходнім краі]] царскія ўлады ацэньвалі як 68—77 тыс. чал. Паўстанцкія атрады здолелі правесці на Беларусі і Літве 237 баёў з царскімі карнікамі.<ref>Гісторыя Беларусі. Ад старажытнасці да XXI стагоддзя. Кароткі нарыс. — Мн.: Лекцыя, 2000.</ref>
 
Падчас паўстання на кароткі час інсургентамі быў захоплены горад [[Горкі]]. У красавіку 1863 г. атрад Людвіка Звяждоўскага з дапамогай студэнтаў [[Горы-Горацкі земляробчы інстытут|Горы-Горацкага земляробчага інстытута]] захапіў павятовы горад, але быў разбіты царскім войскам.
 
На Міншчыне ваенныя дзеянні пачаліся 19.4.1863. Найбольш вялікія баі адбыліся:
Радок 60:
Паўстанне 1863—1864 гг. выклікала вялікі грамадскі рэзананс у тагачаснай Расіі і, між іншым, прыцягнула ўвагу грамадства да Беларусі як да з'явы з гістарычнымі каранямі, адкрыла «беларускае пытанне» і зрабіла яго адной з найважнейшых тэм даследаванняў і публікацый у 1860—1870-я гг., стала вызначальным фактарам развіцця беларускай гістарыяграфіі гэтага перыяду.
 
Паўстанне і антыруская прапаганда вакол яго ў еўрапейскім друку паўназначна прычыніліся да ўзнікнення контрпрапагандысцкай у сваёй аснове [[навуковая школа|школы]] «[[заходнерусізм|заходнерусізму]]у» на чале з М. О. Каяловічам.
 
== Ацэнкі ==
 
=== Польская гістарыяграфія ===
 
Радок 97 ⟶ 98:
 
== Літаратура ==
* Смирнов, А. Ф.  Восстание 1863 года в Литве и Белоруссии / А. Ф.  Смирнов. – — М. : АН СССР, 1963. – — 392 с.
* Лазутка, С. А.  Революционная ситуация в Литве, 1859–18621859—1862 / С. А.  Лазутка. – — М. : Высшая школа, 1961. – — 260 с.
* Революционный подъем в Литве и Белоруссии в 1861–1862 1861—1862 гг.: материалы и документы / гл. ред. : С. Кеневич. – — М. : Наука, 1964. – — 707 с.
* Восстание в Литве и Белоруссии 1863–1864 1863—1864 гг.: материалы и документы / гл. ред. : С. Кеневич. – — М. : Наука, 1965. – — 586 с.
* Gieysztor, J. Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857–18651857—1865 : w 2 t. / J. Gieysztor ; przedmowa i przypisy prof. T. Korzona. – — Wilno : Nakładem Tow. Udz. “Kurjer«Kurjer Litewski”Litewski», 1913. – — T. 1. – — 422 s.
* Gieysztor, J. Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857–18651857—1865 : w 2 t. / J. Gieysztor ; przedmowa i przypisy prof. T. Korzona. – — Wilno : Nakładem Tow. Udz. “Kurjer«Kurjer Litewski”Litewski», 1913. – — T. 2. – — 384 s.
* Ramotowska, F. Tajemnie państwo polskie w powstaniu styczniowym 1863–18641863—1864: struktura organizacyjna : w 2 cz. / F. Ramotowska. – — Warzsawa : DiG, 1999–20001999—2000. – — Cz. 1. – — 1999. – — 727 s.
* Карев Д. В. Восстания 1830—1831 гг. и 1863—1864 гг. в белорусской историографии конца XIX—XX вв. // Повстанческое движение в Гродненской губернии 1863—1864 гг. // сост. Т. Ю. Афанасьева [и др.]; под ред. Д. В. Карева. — Брест : Академия, 2006. — 404 с. ISBN 985-505-025-8. С.3—16.
* [[М. Біч]], [[Э. Зайкоўскі]]. {{крыніцы/ПГКБ|1988|1}} С.1—8.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Паўстанне_1863—1864_гадоў"