Навагрудскае ўзвышша: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
'''Навагрудскае ўзвышша''' знаходзіцца ў [[Навагрудскі раён|Навагрудскім]], па захадзе [[Карэліцкі раён|Карэліцкага]], усходзе [[Дзятлаўскі раён|Дзятлаўскага]], поўдні [[Слонімскі раён|Слонімскага]] (адгор'і) раёнаў [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]], поўначы і паўночным захадзе [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкага раёна]] [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], з'яўляецца часткай [[Беларуская града|Беларускай грады
Плошча каля 4,4 тыс. км², працягнулася з поўначы на поўдзень на 72 км, з захаду на ўсход па
Перадумовы ўзнікнення Навагрудскага ўзвышша абазначыліся ўжо ў рэльефе крышталічнага фундамента, дзе выяўлена серыя невялікіх выступаў. Навагрудскае ўзвышша прымеркавана да Цэнтральнабеларускага масіву Беларускай антэклізы. Крышталічны фундамент перакрыты на цэнтральным і паўночна-ўсходнім участках верхнявендска-ніжнекембрыйскім комплексам парод, на паўднёвым — сярэднерыфейска-ніжнекембрыйскім. Тоўшча даантрапагенавых парод (магугнасць больш за 200 м) пераважна складаецца з мезазойскіх і кайназойскіх адкладаў, якія на асобных участках у выніку дзейнасці ледавікоў моцна дэфармаваны.
Радок 7:
Антрапагенавая тоўшча (магугнасць 60—300 м) суцэльным чахлом перакрывае даантрапагенавыя пароды. У ёй найбольш развіты ледавіковыя адклады ранняга і сярэдняга плейстацэну. Першыя ледавікі стварылі ядро ўзвышша. У фарміраванні ўзвышша ўдзельнічалі ледавікі чатырох зледзяненняў, у тым ліку апошняга для гэтай тэрыторыі — сожскага. Яно складзена з пясчана-жвіровага матэрыялу, валунных суглінкаў і супескаў з удзелам адорвеняў даантрапагенавых парод, а таксама азёрных і балотных намнажэнняў міжледавіковых эпох. У час паазерскага зледзянення на паверхні намнажаліся лёсападобныя суглінкі, якія лёгка размываюцца снегавымі водамі і ліўневымі дажджамі. Тут утварыліся шматлікія яры.
Карысныя выкапні: мел, керамічная гліна, пясчана-жвіровы матэрыял, жалезныя руды (Навасёлкаўскае радовішча).
Радок 14:
На поўдзень ад Навагрудка апетае [[А. Міцкевіч]]ам славутае [[возера Свіцязь]], якое ўваходзіць у Свіцязянскі ландшафтны заказнік.
{{зноскі}}
== Літаратура ==
|