Канкістадоры: Розніца паміж версіямі

Канкістадор (ісп. {lang-es|Conquistador}} - заваёўнік) - у перыяд з канца XV - XVI стагоддзяў іспанскі ці партугальскі заваёўнік тэрыторый Новага Свету ў эпоху каланізацыі Амерыкі, удзельнік канкісты - заваявання Амерыкі. Лідары канкістадораў-першапраходцаў называліся адэлантада.

Адной з іх мэт быў пошук і захоп новых земляў і багаццяў ў невядомым свеце. Канкістадорамі была зроблена досыць вялікая колькасць экспедыцый і паходаў на тэрыторыі Новага Свету. Фінансаванне вяло, у асноўным, на свае ўласныя сродкі кабальероскабальерас практычна без падтрымкі, а часцяком і насуперак жаданням іспанскага каралеўскага двара. Карэнным і асноўным перавагай было наяўнасць закаваных у браню рыцарскай кавалерыі і агнястрэльнай зброі, што дазваляла канкістадорыканкістадорам праводзіць паспяховыя атакі на індзейскія паселішчы, прычым мясцовае насельніцтва адчувала панічны страх пры выглядзе коней і вершнікаў, лічачы апошніх наогул адзінымадзінай цэлымцэлай істотай. Заваявальныя паходы іспанскіх канкістадораў ўключалі кампаніі ў Гватэмале, Перу, ТауантинТауанцін-Суйу, Калумбіі, Чылі, Гандурасе і на ўзбярэжжа Ціхага акіяна. Да ліку найбольш вядомых правадыроў канкістадораў адносяць ЭрнаЭрнана Картэса (Мексіка), Франсіска дэ МонтехоМантэха (Юкатан ў цэлым), Франсіска Пісара (ТауантинТауанцін-Суйу), Дыега дэ Альмагра (Панамскі пярэсмыкперашыек, Перу і Чылі), Васка Нуньеса дэ Бальбоа (Ціхаакіянскае ўзбярэжжа Паўднёвай Амерыкі), Дыега Веласкеса дэ Куэльяр, Пэдра дэ ВальдивиюВальдывію, Педро АльварадоАльварада, Гансала Хімэнэс дэ Кесада.

Многія канкістадоры, як радавыя салдаты, так і камандзіры атрадаў, былі ўзнагароджаны пасля рознага роду каралеўскімі дарункамі аж да тытулаў і земляў - як, напрыклад, нізкародны Картэс, які стаў маркізам, - і рознымі прывілеямі ў дачыненні да падаткаў і кіравання калоніямі. Акрамя таго, за новапасяленцамі былі прызнаныя маёнткі, у якіх нашчадкі канкістадораў жылі амаль незалежнымі ўладарамі, фармальна прызнаючы уладу віцэ-караля ці генерал-капітана. З часу Піліпа III (1598-1621) гэтая землевладельческаяземлеўладальніцкая арыстакратыя Амерыкі, роўна як і карэнныя абывацелі шматлікіх гарадоў і муніцыпалітэтаў (Cabildos), стала падвяргацца сістэматычным ўціскам: ва ўсім аддавалася перавага выхадцам з Старога Свету, якія нарадзіліся ў Іспаніі (Chapetones). Гэтая сістэма, у адносінах да найуплывовай часткі Крэолы, якая суправаджалася гвалтам з боку ўладаў, падрыхтавала глебу для закісання, якое прывяло ў пачатку XIX стагоддзя да адрыньванню ад Іспаніі яе багатых калоній. Старадаўнія прозвішчы канкістадораў вылучылі пры гэтым шмат правадыроў, якія кіравалі барацьбой з метраполіяй.