Здудзіцкі каменны крыж: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Літаратура: вырашэнне неадназначнасцяў using AWB (7794)
абнаўленне звестак, стылявыя змены
Радок 27:
|Першае згадванне = [[1994]] (публікацыя)
|Заснаванне =
|Асноўныя даты = {{Славутасць/Даты|[[10 стагоддзе|Х]] — [[11 стагоддзе|ХІ]] [[Стагоддзе|стст.]]|выраблены|1993|выяўлены|1997|абследаваны|2004|перавезены ў музей|2008|перададзены храму}}
|Скасаваны =
|Пачатак будаўніцтва =
Радок 43:
[[Выява:Акафіст у Парыцкай царкве 09.03.2008.JPG|thumb|Чытанне [[акафіст]]у ў Парыцкай царкве з нагоды ўсталявання Здудзіцкага каменнага крыжа, 09.03.2008.]]
 
'''Здудзіцкі каменны крыж''' — старадаўні культавы помнік з [[вёска|вёскі]] [[Вёска Здудзічы|Здудзічы]] (Чыркавіцкі сельсавет [[Светлагорскі раён|Светлагорскага раёна]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]). Выраблены з [[граніт]]нага валуна[[валун]]а. ЗнаходзіццаПаводле вынікаў даследавання, адносіцца да часу прыняцця [[хрысціянства]] на тэрыторыі Беларусі ў Х — ХІ стагоддзях. Усталяваны ў храме Св. роўнаапостальнай Марыі Магдаліны ў [[Парычы|г. п. Парычы]] Светлагорскага [[раён|р-на]].
 
== Асноўныя звесткі ==
Крыж выявілі ў 1993 г. пры зборы краязнаўчых звестак для кнігі «Памяць» Светлагорскага раёну Т. В. Маслюкоў і [[Віктар Раманцоў|В. А. Раманцоў]] ([[Горад|г.]] [[Светлагорск]]). Быў укапаны ў зямлю на ўскрайку могілак, магчыма, на царковішчы. Надземная частка крыжа акруглена, падобны на [[Горад Тураў|Тураўскія]] крыжы [[12 ст.]]
 
У 1997 г. помнік агледзіла Н. М. Дубіцкая, старшы навуковы супрацоўнік аддзела [[Беларуская археалогія|археалогіі]] [[Жалезны век|жалезнага веку]] Інстытута [[Гісторыя|гісторыі]] [[Нацыянальная Акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі]], кандыдат гістарычных [[Навука|навук]] ([[Горад|г.]] [[Мінск]]). Паводле меркавання Н. Дубіцкай, крыж можнамог аднесцібыць давыраблены перыядуў час прыняцця хрысціянства каля 1 тыс. год таму назад, і, прынамсі, не пазней [[14XIV ст.]], ён(калі завяршылася хрысціянізацыя гэтага краю). Ён з'яўляецца мясцовым вырабам і, на могілках быў выкарыстаны другасна.
 
Згодна рэкамендацыі Н. Дубіцкай, у 2004 г. крыжпомнік дзеля захавання быў перавезены ў Музей гісторыі г. Светлагорска. З-за рэканструкцыі музея не экспанаваўся<ref>[http://svetlahorsk.belarda.org/local_news/data/ic_87/463/ У Парыцкай царкве ўсталявалі крыж XIV стагоддзя (БелаПАН) // Рэгіянальны партал — Светлагорск. 2008. 10 сакавіка.]</ref>. У [[люты]]м [[2008]] г. па просьбе іярэя Д. Шылянка, настаяцеля храма Св. Марыі Магдаліны ў Парычах, крыж быў перададзены гэтаму храму (14 км ад Здудзіч)<ref>[http://www.mospat.ru/index.php?page=40031 Средневековый поклонный крест установлен в Гомельской области // Русская православная церковь: официальный сайт Московского патриархата. 2008. 11 марта. {{ref-ru}}]</ref>. У Даравальную нядзелю [[9 сакавіка]] 2008 г. у храме быў прачытаны акафіст з нагоды ўсталявання крыжа.
 
Вышыня крыжа — каля 1,5 [[метр|м]]. Верхняя частка нагадвае трыліснік. На пярэдняй паверхні маюцца 2 вертыкальныя і 2 гарызантальныя рысы, якія былі нанесены, верагодна, для разметкі пры апрацоўцы валуна. Унізе адзін бок больш масіўны: магчыма, гэта было зроблена з мэтаю надання крыжу ўстойлівасці на адхіле [[бераг]]а ці [[Узвышша|ўзвышша]].
 
У [[Ліпень|ліпені]] 2008 г. з помнікам азнаёміўся прафесар кафедры [[Гісторыя Беларусі|гісторыі Беларусі]] і паліталогіі Беларускага [[Дзяржава|дзяржаўнага]] тэхналагічнага ўніверсітэта, [[Доктар навук|доктар]] гістарычных навук [[Сяргей Рассадзін|С. Я. Рассадзін]] (Мінск). ЁнУ лічыцьвыніку даследавання ён зрабіў выснову, што Здудзіцкі крыж маеадносіцца паходжанне,да большчасу старажытнаехрысціянізацыі заБеларусі 14ў Х — ХІ стст.<ref>[[Стагоддзе|стhttp://www.]],parichi.by/arch/29/ іРассадин неабходнаС. ягоЕ. далейшаеКамень вывучэннес крестом и каменный крест из Светлогорщины // Паричи. Справочно-информационный портал г. п. Паричи. 2010.11.24. {{ref-ru}}]</ref>
 
== Гл. таксама ==
Радок 72:
*[http://www.belta.by/ru/news/society/?id=200805 Сафронова Е. Древний гранитный крест будет перенесен в Паричский храм под Светлогорском // БелТА. 2008. 19 февраля. {{ref-ru}}]
*[http://www.kp.ru/daily/24052/104145/ Слуцкая А. В белорусской деревне Здудичи обнаружили крест XI века // Комсомольская правда. 2008. 20 февраля. {{ref-ru}}]
*[http://www.svetlogorsk.by/index.php?option=com_content&task=view&id=svetlogorsk/information-for-citizens/22-svetlogorskie-smi/ranak-novosti/2597&Itemid=1- Лешкевич Н. Прощёное воскресенье в Паричском храме // Светлогорский районный исполнительный комитет: официальный сайт. 2008. 10 марта. {{ref-ru}}]
*<!--[http://mirtv.ru/content/view/26095/86/ В одной из церквей Беларуси установили крест XIV столетия // Мир: межгосударственная телерадиокомпания. 2008. 11 марта. {{ref-ru}}] Не дзейнічае. -->
*[http://old.belniva.by/index.php?option=com_content&task=view&id=5083&Itemid=43 Филипчик В. В храме — каменный крест // Белорусская нива. 2008. 13 марта. {{ref-ru}}]