Ізумруд: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Gerakibot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат дадаў: el:Σμαράγδι
вікіфікацыя, спасылкі
Радок 18:
'''Ізумруд''', таксама '''Смарагд''' — [[каштоўны камень]] 1-га класа. Буйныя бездэфектныя ізумруды (смарагды) густога тона вагой ад 5 карат цэняцца даражэй за [[алмаз]]ы.
 
Ізумруд з'яўляецца празрыстай разнавіднасцю [[берыл]]а, афарбаванай у травяніста-зялёны колер аксідам хрому ці аксідам ванадыя, часам з прымешкай аксіду жалеза (паўднёваафрыканскія ізумруды). Цвёрдасць ізумруду складае 7,5-85—8 адзінак па [[шкала Моаса|шкале Моаса]] (цвёрдасць алмаза - 10).
 
Ідэальны ізумруд — празрысты камень раўнамерна размеркаванага насычанага колеру. Галоўны крытэрый якасці ізумруду — яго [[колер]], на другім месцы — празрыстасць. Натуральныя ізумруды (смарагды) амаль заўсёды маюць расколіны і трэшчыны.
 
== Штучныя ізумруды ==
Штучныя ізумруды падобныя на натуральныя камяні, але шчыльнасць і паказчыкі пераламлення ў іх ніжэй, чым у прыродных. Адрозніваюць іх пры дапамозе адфільтраванага [[ультрафіялет]]авагаУльтрафіялетавае выпраменьванне|ультрафіялетавага выпраменьвання]] (360 нм), на якое сапраўдны ізумруд не рэагуе, а сінтэтычны выяўляе [[люмінесцэнцыя|люмінесцэнцыю]] каштанава-карычневага колеру. Гэта праблема была вырашана і запатэнтавана Беларускім НПЦ па матэрыялазнаўстве [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН]], дзе спецыялістам таксама атрымалася ўпершыню вырасціць рэдкі чырвоны ізумруд<ref>[http://telegraf.by/2011/01/belaruskja_vuchonija_pershinju_virascl_redk_chirvoni_smaragd Беларускія вучоныя ўпершыню вырасцілі рэдкі чырвоны смарагд] Telegraf.by</ref><ref>[http://www.belta.by/ru/all_news/society/Belorusskie-uchenye-vpervye-iskusstvenno-vyrastili-krasnyj-izumrud_i_539018.html Белорусские ученые впервые искусственно вырастили красный изумруд] БЕЛТА {{ref-ru}}</ref>, які здабываюць толькі ў [[ЗША]].
 
Задачу сінтэзу ізумруда з другой паловы XIX стагоддзя спрабавалі вырашыць спецыялісты некалькіх краін. Першыя ўдалыя вопыты адносяцца да 1888 году (Францыя), але паўнавартасны штучны ізумруд быў атрыманы толькі ў [[1935]] годзе ў [[Германія|Германіі]] фірмай «ІГ-Фарбеніндустры» і атрымаў назву «''ігмеральд''» — па першых літарах назвы фірмы і англійскага «''emerald''» — ізумруд. З [[1940]] года амерыканцы наладзілі прамысловую вытворчасць «ігмеральда».
 
Атрымоўваецца вырошчваць сінтэтычныя ізумруды досыць вялікіх памераў. [[Тэхналогія]] гэтай вытворчасці трымаецца ў сакрэце, тым не менш, тэхнагенныя ізумруды атрымліваюць у Германіі, [[Францыя|Францыі]], [[Расія|Расіі]] і [[Беларусь|Беларусі]]<ref>[http://www.tvr.by/bel/economics.asp?id=53516 Кітайскія кампаніі зацікавіліся беларускімі ізумрудамі.] Белтэлерадыёкампанія</ref>. У наш час распрацаваны прамысловыя метады сінтэзу ізумруда, па колеры неадрознага ад прыроднага, а па якасці праўзыходнага яго, тым не менш кошт сінтэтычнага ізумруда на міжнародным рынку застаецца ў дзясяткі разоў ніжэй, чым прыроднага.
 
== Гл. таксама ==
Радок 37:
== Спасылкі ==
{{commons|emerald}}
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Словарь%20изобразительного%20искусства/Изумруд/ Изумруд] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]] {{ref-ru}}
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Символы%2C%20знаки%2C%20эмблемы/Изумруд/ Изумруд] // Символы, знаки, эмблемы: Энциклопедия / авт.-сост. В. Э. Багдасарян, И. Б. Орлов, В. Л. Телицын; под общ. ред. В. Л. Телицына. — 2-е изд. — М.: ЛОКИД-ПРЕСС, 2005. — 494, [1] с., [16] л. цв. ил. {{ref-ru}}
* [http://www.colombia.su/Economia/esmerald1.html Калумбія — зямля ізумрудаў]
* Ілюстрацыі: [http://allcolorgems.com/gemshoppvideos/2010-06-16/15a.jpg], [http://allcolorgems.com/gemshoppvideos/2010-06-16/15b.jpg]