|
'''Лагожское (Лагойскае) княства''' — [[удзельнае княства]] з цэнтрам у горадзе [[Лагойск]] (Лагожск). Дакладныя межы княства не высветленыя.
Дакладная дата вылучэння княства невядомая. Лагойск у пісьмовых крыніцах згадваецца ў [[Павучанне Уладзіміра Манамаха|«Павучанні Уладзіміра Манамаха»]] пры апісанні падзей [[1078]] г. У 1-й трэці [[XII ст.]], магчыма, Лагойск уваходзіў у [[Ізяслаўскае княства]], якое належала [[БрачыслаўДавыд ДавыдавічУсяславіч|БрачыславуДавыду ДавыдавічуУсяславічу]].
У 2-й палове XII ст. Лагожскае княства згадваецца ўжо як асобны ўдзел, аднак згадкі пра князёў вельмі адрывістыя, паводле [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскага летапісу]], у [[1180]] тут княжыў саюзнік полацкіхполацка-віцебскіх князёў [[Усяслаў Мікуліч]]; у [[1186]], паводле [[Лаўрэнцеўскі летапіс|Лаўрэнцеўскага летапісу]] — [[Васілька Валадаравіч]], які разам з наўгародцамі і смалянамі выступаў супраць палачан. Пасля 1186 і да XIV ст. звесткі пра княства адсутнічаюць.
Не пазней за 1-ю пал. [[XIV стагоддзе|XIV ст.]]<ref name="evkl">[[Вячаслаў Насевіч]]. Лагойскае княства // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 178.</ref> Лагойскае княства далучылася да [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. ПотымНекаторы імчас валодалі [[Гедзімінавічы]]:княства спяршатрымаў [[Войшвіл]] (паводле адной з версій — сын [[Кейстут]]а), употым валодалі ўласна [[1387Гедзімінавічы]]. У 1387 годзе [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Ягайла]] перадаў Лагойскае княства разам з [[Полацкае княства|Полацкім]] і [[Троцкае княства|Троцкім]] свайму брату [[Скіргайла Альгердавіч|Скіргайле]], які фактычна быў яго намеснікам у [[Вялікае Княства Літоўскае|Літве]]. У [[1392]] годзе Ягайла мусіў перадаць уладу [[Вітаўт]]у, які ў той час пачаў раздаваць асобныя маёнткі Лагойскага княства: [[Ганявічы]], [[Корань]], [[Гасцілавічы]], [[Коцалі]]. Імаверна, да Лагойскага княства належала і [[Харэцкая воласць]] у вярхоўях ракі Бярэзіна.
Не пазней за 1-ю пал. [[XV стагоддзе|XIV ст.]] з Лагойскага княства вылучыліся маёнткі [[Астрошыцы]], [[Заазер'е, Лагойскі раён|Заазер'е]] і, відаць, [[Смалявічы]]. Пазней ад княства заставалася невялікая частка з Лагойскам і [[Вёска Гайна|ГайнаГайнай]]й, якая належала князю кіеўскаму [[Алелька Уладзіміравіч|Алельку Уладзіміравічу]], а з [[1455]] года — яго малодшаму брату [[Андрэй Уладзіміравіч|Андрэю Уладзіміравічу]]. Па смерці Андрэя ([[1457]]) Гайну пакінулі ваў ўладаннівалоданні яго нашчадкаў, а Лагойск вярнулі вялікаму князю, які і ў [[1460]] годзе наноў падаравалінадаў яго князю [[Аляксандр Чартарыйскі|Аляксандру Чартарыйскаму]] на правах звычайнага маёнтку<ref name="evkl"/>.
== Князі лагойскія ==
* [[1116]]/[[1127]] — [[1129]]: [[Брачыслаў Давыдавіч]] (памёр па [[1129]]), князь ізяслаўскі і лагойскі [[1116]]/[[1127]]—[[1129]]
* [[1170-я]]: [[Андрэй Уладзіміравіч]] (памёр да [[1180]])
* [[1180-я]]: [[Усяслаў Мікуліч]] (памёр па [[1180]])
* [[1180-я]]: [[Васілька Валадаравіч]] (памёр па [[11861196]])
{{зноскі}}
| 