Бітва за Вільню (1918—1919): Розніца паміж версіямі

[[2 студзеня]] да Вільні пачалі падыходзіць рэгулярныя атрады савецкай Заходняй арміі з трох напрамкаў: ад [[Няменчын]]ы, [[Маладзечна]] і [[Ліда|Ліды]]. Кіраўнік сіл польскай самаабароны, дэн. Вэйтка, вывеў частку сіл (частку польку віленскіх уланаў, 3 батальён і Афіцэрскую легію) у раён [[Новая Вілейка|Новай Вілейкі]] з намерам заблакавання там руху праціўніка. Гэтым часам у Вільні засталіся астатняя частка віленскіх уланаў, 1-ы батальён, 4-ы батальён ПВА, а таксама іншыя невялікія падатрады, над якімі ўзяў кіраўніцтва ртм.ротмістар Уладзіслаў Дамброўскі<ref name=d/>.

Загад заняць Вільню атрымала бальшавіцкая 2 брыдагабрыгада стрэльцаўстральцаў (2БС) пскоўскага дівізыёна Уладзіміра Аляксандравіча Альдэроггея, якая 1 студзеня апынулася ў рэгіёнераёне [[Падброддзя]]. Для гэтай мэтыгэтага яна была ўзмацненаўзмоцнена 5 віленскім полкам пад кіраўніцтвам А. Зенковіча. Адначасова з Маладзечна на Вільню кіравалісянакіроўваліся 144 і 146 полкі 17 дывізіёна стральцаў Рыгора Максімовіча Барзінскага і выдзелены атрад заходняга дывізіёна Уладзіміра Аляксеевіча ЕршоваЯршова. Кіраўніцтва 2 БС з мэтай выканання задачы заняцця Вільні скіраваланакіравала 4-ы полк праз Падброддзе на [[Міцкуны]], каб разам з 1-ым полкам заняць чыгуначную станцыю ў Новай Вілейцы. Адначасова 5-ы віленскі полк скіравалабыў накіраваны з Падброддзя праз Няменчыну на Вільню. Бальшавіцкія атрады атрымалі заказпрыказ задушыць польскі адпорсупраціў сілай<ref name=d/>.

[[4 студзеня]] 1919 года пад Новай Вілейкай адбыліся першыя змаганнібаі з наступаючай Чырвонай арміяй. Бальшавікі скіравалі туды 1-ы батальён і две кампанііроты 4-ага батальёна пскоўскага полку пад кіраўніцтвам Махначова, якія перасоўваліся на праванаправа ад яго. Польская кавалерыя пацярпелапанесла страты і была вымушана адступіць. Пяхота спрабавала здзейсніць кантрнаступ на Новую Вілейку, аднакякі, ёнаднак, не атрымаўся. Рэгулярныя атрады Чырвонай арміі мелі значную перавагу над імправізаванымі, нерэгулярнымі атрадамі польскай самаабароны. Да таго ж, палякі мелі вельмі абмежаваную колькасць амуніцыі і не мелі падрыхтаваных абарончых пазіцый на падыходах да горада і ў самім горадзе. Адначасова бальшавікі скіравалінакіравалі да прамога наступу на Вільню 5-ы віленскіВіленскі полк. Ген.Генерал Вэйтка прыняў рашенне аб адступленні польскіх атрадаў з -пад Новай Вілейкі ў Вільню. НеузабавеНеўзабаве адбыліся бойкісутыкненні з нямецкімі сіламі на вул.вуліцы Вялікая Пагулянка, у выніку якіх палякі пацярпелі чарговыя страты, у тым ліку сярод афіцэраў. Бальшавікі наступалі на горад перш за ўсё з напрамку Новай Вілейкі і Неменчыны. Фарміраванні самаабароны былі вымушаныя вярнуцца ў цэнтр горада, дзе, дзякуючы аб'яднанню сіл, адрынуліадбілі атаку Чырвонай арміі<ref name=d/>.

Адбіццё атакуатакі польскай самаабаронай было для бальшавікоў вялікай нечаканасцю. З мэтай лепшай каардынацыі дзеянняў у наступны дзень яны стварылі аднастайнаеадзінае кіраўніцтва. ЗапланаваліБыло другуюзапланавана спробудругі раз спрабаваць заняць горад моцнай атакай на цэнтр, а пазней акружэннем крыла. Кіраўніцтва 5-ага віленскагаВіленскага полькупалку аднак палічыла цэнтральнае кіраўніцтва некампетэнтным у планаванні і кіраванні наступам, пасля чаго адмовілася прыняць удзел у акцыіаперацыі. [[5 студзеня]] атаку на Вільню пачала бальшавіцкая групоўка, сканцэнтраванасканцэнтраваная ў Новай Вілейцы. Палякі зарганізаваліарганізавалі абарону такім чынам: 1.-ы, 2.-і і 4.-ы батальёны баранілі паўднёвайпаўднёвыя часткі горада, у тым ліку [[Ужупіс|Зарэчча]], а 3.-і батальён і полк віленскіх уланаў баранілі падыходы да [[Антокал]]а. 4.-ы батальён ПВА заняўся абаронай будынку штаб-кватэры абароны ВілніВільні на Зарэччы. ЗмаганніБаі пачаліся на прадмесцях. Бальшавікі занялі [[Тры крыжы|Гару Трох крыжоў]], адкуль пачалі атрылерыйныатрылерыйскі абстрэл горада, у першую чаргу Зарэчча. Пазней у цэнтр Вільні накіравалася пехота<ref name=d/>.

Перавага бальшавікоў у гэтым баі была вельмі вялікая. Віленская самаабарона атрымала інфармацыю з [[Варшава|Варшавы]], штоаб дапамоганемагчымасці дапамогі з боку рэгулярных атрадаў Польскага войска не будзе магчымай. З гэтай прычыныТаму грамадзянскія прадстаўнікі ГарадскайГарадской рады запрапанавалі ген.генералу Вэйтцы спыніць змаганні.супраціў, Яныгэта баялісябыло выклікана страхам рэпрэсыяў з боку бальшавікоў, калі тыя будуць вымушаныя здабывацьзаймуць горад штурмам. У сітуацыі адсутнасці шанцаў,мажлівасці кабабараніць вытрываць у горадзегорад, кіраўнік штаба кпт.капітан Зыгмунт Клінгер [[5 студзеня]] ўа 19 гадзінгадзіне прыняў рашэнне спыніць змаганнібаявыя дзеянні і пакінуць горад<ref name=d/>.