Мая: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[File:Tunkan_Maia_Yucatan.jpg|thumb|Жанчына народа мая разам з дзецьмі]] '''Ма́я''' (саманазва ''Maya'') — група [[індзейцы|індзейскіх]] народаў у [[Мексіка|Мексіцы]] ([[паўвостраў Юкатан]]), [[Гватэмала|Гватэмале]], [[Гандурас]]е, [[Сальвадор]]ы і [[Беліз]]е. Мова мая належыць да сям'і моў мая-кічэ, частка мая ведае і [[іспанская мова|іспанскую мову]]. Рэлігійна мая фармальна [[каталіцызм|каталікі]], але фактычна захоўваюць даўнія, з даіспанскіх часоў, вераванні. Асноўны занятак сучасных мая — [[земляробства]].
== Гісторыя народа Мая ==
Радок 8:
Старажытныя будынкі мая, змешчаныя на стылабатах, — чатырохгранныя ступеністыя піраміды, на усечаных вяршынях якіх знаходзяцца невялікія храмы (напрыклад, «[[Храм Сонца]]» ў [[Паленке]], 2-я пал. 7 ст.), а таксама вузкія доўгія будынкі (рэзідэнцыі валадароў, жрэцтва і арыстакратыя), якія групуюцца вакол замкнёных двароў, і пляцоўкі для культавых гульняў. Скульптура (першапачаткова матэрыял — дрэва, затым — вапняк), прадстаўленая рэльефамі на сценах храмаў і стэлах (вельмі схематычнымі да 4 ст., больш натуральнымі ў 7 — пач. 8 ст.), атрымала асаблівае развіццё ў 2-й пал. 8 — 9 ст., калі ўтварыліся мясцовыя школы (Пэдрас-Неграс, Паленке, Капан і Кірыгуа). У гэты час з'явіліся ураўнаважаныя шматфігурную кампазіцыі, у якіх плоскі рэльеф свабодна спалучаўся з гарэльефам. Дасканаласці дасягнула дробная пластыка (статуэткі з тэракоты і вырабы з паўкаштоўных камянёў). Жывапіс мая прадстаўлены насценнымі роспісамі (яркія па колеры роспісы храма ў Банампаке, 2-я пал. 8 ст.) і малюнкамі на сасудах (міфалагічная або гістарычная тэматыка). Вядомыя малюнкі ў іерагліфічныя рукапісах мая (сярод іх сваім мастацкім узроўнем вылучаюцца малюнкі ў «Дрэздэнскага рукапісу»). У мая-тальтэкскі перыяд на паўвостраве Юкатан буйнымі архітэктурна-мастацкімі цэнтрамі былі гарады [[Чычэн-Іца]], [[Ушмаль]] і [[Маяпан]].
== Месцы пражывання сённяшніх
== Літаратура ==
| |||