Парламент Вялікабрытаніі: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 15:
Імкненне баронаў паставіць толькі пад свой кантроль каралеўскую ўладу выклікала апазіцыю сярод больш шырокіх колаў рыцарства і гараджан. Палітычным і вайсковым лідэрам апазіцыі выступіў выхадзец з французскай шляхты граф Сымон дэ Манфор [[Сымон дэ Манфор]]. Ён стаў ініцыятарам арганізацыі больш шырокага прадстаўніцтва для фарміравання новай палітычнай структуры. Пасля захопу апазіцыяй значнай тэрыторыі і падтрымкі яе Лонданам у чэрвені 1264 г., дэ Манфорам быў скліканы парламент у г. Лондане, куды, акрамя прэлатаў і баронаў, былі запрошаны па 4 прадстаўнікі ад графстваў. Гэта прадстаўніцтва прыняло адмысловы акт - "Форму кіравання", складзеную дэ Манфорам, дзе па-новаму вырашаліся пытанні ўлады караля і прадстаўніцтва. (Эпізадычна рыцараў на дзяржаўныя сходу заклікалі і раней, на працягу першай паловы XIII cт.) У новы скліканы дэ Монфорам парламент - у студзені 1256г. - былі запрошаны не толькі рыцары ад графстваў, але і прадстаўнікі гарадоў. Гэта стала нараджэннем новай установы, дзе былі прадстаўлены асноўныя саслоўя Англіі.<br />
 
Канчатковае зацвярджэнне парламента ў дзяржаўна-палітычнага жыцці Англіі заняло доўгі час: 35 - 40 гадоў. Толькі ў 1290-я гг. ён аформіўся як пастаянна дзеючая ўстанова. Тады ж за прадстаўніцтвам замацоўваецца і назва parliamentem. У кіраванне караля Эдуарда I [[Эдуард I]] (1272 - 1307 гг.) склаліся і асноўныя прынцыпы арганізацыі прадстаўніцтва.<br />
 
Да сярэдзіны XIV ст. склалася падзел парламента на дзве палаты - верхнюю і ніжнюю, палату лордаў і палату абшчын. Гэтыя назвы ўвайшлі ў шырокае ўжыванне пазней, у XVI ст.верхняя палата ўключала прадстаўнікоў свецкай і царкоўнай арыстакратыі, якія ўваходзілі і ў Вялікі каралеўскі савет. Лордам рассылаліся імянныя запрашэння на сесіі за подпісам караля.<br />
Радок 23:
Найважнейшым этапам у станаўленні брытанскага парламентарызму стала Английская рэвалюцыя 1640 - 1660 гг. Менавіта яна заклала тыя асновы парламенцкага ладу, якія існуюць у Вялікабрытаніі да гэтага часу. На гэтыя гады прыпадае найбольш жорсткая барацьба парламента за сваё месца ў дзяржаўным кіраванні.<br />
 
«Слаўная рэвалюцыя» 1688 г. і прыход да ўлады Вільгельма III Аранскага (1689 - 1702 гг.) падвялі рысу пад шматвяковай барацьбой паміж каронай і нацыянальным прадстаўніцтвам. Аднак адбыўся пераварот гістарычна быў завяршэннем агульнага працэсу пераўтварэння англійскай абсалютнай манархіі ў новую канстытуцыйную манархію, пры якой паўнамоцтвы караля былі абмежаваныя прэрагатывамі парламента, інстытутамі палітычнай волі і самастойнай юстыцыі.Новы дзяржаўны лад - канстытуцыйнай парламенцкай манархіі - быў юрыдычна аформлены і замацаваны шэрагам заканадаўчых актаў, прынятых на працягу 1689 - 1716 гг. Найважнейшамы з гэтых актаў былі Біль аб правах 1689 г. [[БилльБіль оаб правах 1689 г.]]<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Engl/XVII/1680-1700/Akty_parlament/bill_o_pravach_1689.phtml?id=4895 Біль аб правах 1689 г.]</ref>, які ўсталяваў вяршэнства парламента ў галіне заканадаўчай улады і фінансавай палітыкі, а таксама Акт аб ўладкаванні 1701 г. [[Акт обаб устроенииўладкаванні 1701 г.]]<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Engl/XVIII/1700-1720/Akty_Parlament/akt_ustroenii_12_06_1701.phtml?id=4900 Акт аб ўладкаванні 1701 г.]</ref>, які ўсталяваў парадак пасада ў спадчыну і ўтрымліваў далейшыя ўдакладненні прэрагатыў заканадаўчай і выканаўчай улады.<br />
 
Асабліва важнай рысай гэтага канстытуцыйнага замацавання было тое, што гэтыя заканадаўчыя акты былі выдадзеныя прадстаўнічым органам і ўяўлялі як бы палітычнае пагадненне з каронай (выдадзены манархам у выглядзе самоограничительных умоў, якія фармальна нельга было забараніць адклікаць). Гэта гарантавала юрыдычную трываласць канстытуцыйных актаў, а таксама першапачатковае змена палітыка-юрыдычных пазіцый у бок несумненнага перавагі парламента.<br />
Радок 75:
* [http://www.leeds.ac.uk/law/hamlyn/statutor.htm Parliamentary procedure site at Leeds University]
* {{gutenberg author|id=British_Parliament|name=the Parliament of the United Kingdom}}
* [http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/1809/1/Орлова%20НЕ.pdf / Орлова, Н. Е. Вопросы начального образования в английском парламенте (50-е гг. XIX в.) / Н. Е. Орлова // Працы гiстарычнага факультэта БДУ: навук. зб. Вып. 3 / рэдкал.: У. К. Коршук (адк. рэдактар) [i iнш.]. – Мiнск: БДУ, 2008. – C. 94–100.]
 
== Літаратура ==