Станіслаў Іванавіч Богуш-Сестранцэвіч: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
вікіфікацыя, афармленне |
вікіфікацыя, афармленне |
||
Радок 1:
{{Іерарх
| беларускае імя = Архіепіскап Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч
'''Станіслаў Іванавіч БОГУШ-СЕСТРАНЦЭВІЧ''' ({{ДН|3|9|1731}}, в. [[Вёска Занкі|Занкі]] [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскага павета]] [[Новагародскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]], цяпер [[Свіслацкі раён]] — {{ДС|1|12|1826}}, [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбург]]), беларускі навуковец, царкоўны дзеяч і літаратар<ref name="БС">{{кніга▼
| арыгінальнае імя = Arcybiskup Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz
| беларускае імя пры нараджэнні = Станіслаў Іванавіч Богуш-Сестранцэвіч
| арыгінальнае імя пры нараджэнні = Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz
| партрэт = Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz.PNG
| шырыня партрэта =
| подпіс =
| герб =
| подпіс герба =
| шырыня герба =
| тытул = [[Арцыбіскуп]]-[[мітрапаліт]] [[Магілёўская архідыяцэзія|Магілёўскі]]
| парадак = 1
| сцяг =
| царква = [[Рымска-каталіцкая царква]]
| абшчына =
| абранне =
| інтранізацыя =
| каранацыя =
| перыядпачатак = [[11 снежня]] [[1783]] года
| перыядканец = [[1 снежня]] [[1826]] года
| перыяд праўлення =
| папярэднік =
| пераемнік = {{нп3|Каспер Казімір Калона-Цяцішоўскі||ru|Колонна-Цецишовский, Каспер Казимир}}
| тытул_2 = Старшыня Каталіцкага дэпартамента юстыцыі-[[Калегіі, Расійская імперыя|калегіі]] Расійскай імперыі
| парадак_2 = 2
| сцяг_2 = Coat of Arms of Russian Empire.svg
| царква_2 =
| абшчына_2 =
| абранне_2 =
| інтранізацыя_2 =
| каранацыя_2 =
| перыядпачатак_2 = [[1798]] год
| перыядканец_2 = [[1800]] год
| перыяд праўлення_2 =
| папярэднік_2 = [[барон]] {{нп3|Карл Аляксандравіч фон Гейкінг||ru|Гейкинг, Карл Александрович фон}}
| пераемнік_2 = [[епіскап]] Ян Бяніслаўскі
| тытул_3 = Старшыня Рымска-каталіцкай духоўнай калегіі Расійскай імперыі
| парадак_3 = 1
| сцяг_3 = Coat of Arms of Russian Empire.svg
| царква_3 =
| абшчына_3 =
| абранне_3 =
| інтранізацыя_3 =
| каранацыя_3 =
| перыядпачатак_3 = [[1801]] год
| перыядканец_3 = [[1826]] год
| перыяд праўлення_3 =
| папярэднік_3 = епіскап Ян Бяніслаўскі, <small>як старшыня Каталіцкага дэпартамента Юстыц-калегіі</small>
| пераемнік_3 = {{нп3|Каспер Казімір Калона-Цяцішоўскі||ru|Колонна-Цецишовский, Каспер Казимир}}
| адрачэнне =
| каментар =
| адукацыя =
| дата нараджэння = 3.9.1731
| месца нараджэння = в. [[Вёска Занкі|Занкі]] [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскага павета]] [[Новагародскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]], цяпер [[Свіслацкі раён]]
| дата смерці = 1.12.1826
| месца смерці = г. [[Горад Санкт-Пецярбург|Горад Санкт-Пецярбург]]
| пахаваны = у {{нп3|Касцёл Святога Станіслава, Санкт-Пецярбург|касцёле св. Станіслава|ru|Храм Святого Станислава (Санкт-Петербург)}}
| дынастыя =
| бацька =
| маці =
| прыняцце манаства =
| сан = [[3 ліпеня]] [[1763]] года
| хіратанія = [[3 кастрычніка]] [[1773]] года
| кардынал =
| жонка =
| дзеці =
| аўтограф =
| манаграма =
| узнагароды = {{{!}} style="background: transparent"
{{!}}{{Ордэн Андрэя Першазванага}} {{!!}} {{Ордэн Святога Уладзіміра 1 ступені}}{{!!}}{{Ордэн Святога Аляксандра Неўскага}}{{!!}}{{Ордэн Святой Ганны 1 ступені}}
{{!}}}
{{{!}}
{{!}}{{Ордэн Святога Іаана Іерусалімскага, Расія}}{{!!}}{{Ордэн Белага арла, Рэч Паспалітая}}{{!!}}{{Ордэн Святога Станіслава, Польшча}}
{{!}}}
| Commons = Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz
}}
▲[[Яго Высокапраасвяшчэнства]] '''Станіслаў Іванавіч БОГУШ-СЕСТРАНЦЭВІЧ''' ({{ДН|3|9|1731}}, в. [[Вёска Занкі|Занкі]] [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскага павета]] [[Новагародскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]], цяпер [[Свіслацкі раён]] — {{ДС|1|12|1826}}, [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбург]]), беларускі навуковец, царкоўны дзеяч і літаратар<ref name="БС">{{кніга
|аўтар =
|частка = Богуш-Сестренцевич Станислав Иванович
Радок 22 ⟶ 102:
Нарадзіўся ў шляхецкай змяшанай кальвінісцка-каталіцкай сям'і. Яго бацька — міхнеўскі староста і старадубскі стражнік Ян Богуш-Сестранцэвіч (1678—1771) — быў па веравызнанні кальвіністам. Маці — Карнелія Адзінец (1698—1773) — каталічкай. Па яе патрабаванні дзіцё было ахрышчана 5 верасня 1731 паводле рыма-каталіцкага абраду ў [[Горад Заблудаў|Заблудаве]]. Неўзабаве сям'я пераехала з Занкаў у Рале (30 км ад Кальварыі, цяпер тэрыторыя Літоўскай Рэспублікі). Там і прайшло дзяцінства будучага мітрапаліта<ref name="М. Папоў 2007">М. Папоў (2007)</ref>.
Калі Станіславу было 7 гадоў, бацька наняў яму вандроўнага настаўніка П. Касарына, які ў суседнім фальварку Бурняны вучыў дзяцей мазырскага стольніка Яна Канарскага. Неўзабаве падраслі сёстры, і Касарын пачаў пераязджаць з аднаго фальварка ў другі разам са сваімі вучнямі. Адну чвэрць яны вучыліся ў Бурнянах, а на астатні час перабіраліся да Богушаў-Сестранцэвічаў. У 12 гадоў хлопчык пакінуў бацькоўскі дом, каб працягваць адукацыю. У 1743-45
У жніўні 1745 Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч выехаў вучыцца ў Берлін. У дарозе ён быў абакрадзены ў адным з гатэляў Штатгарта Шчэцінскага. Не маючы сродкаў на існаванне, быў вымушаны пайсці на службу ў прускую армію. У Еўропе ў той час ішла вайна за «аўстрыйскую спадчыну». Богуш-Сестранцэвіч служыў афіцэрам у гусарскім палку. 15 снежня 1745 у бітве пад Касельдорфам быў цяжка паранены карцеччу ў правую руку. Яго даставілі ў берлінскі шпіталь, а 26 снежня 1745, крыху падлячыўшы рану, выпісалі і звольнілі з войска<ref name="М. Папоў 2007"/>.
Радок 37 ⟶ 117:
== Творчасць, навуковая дзейнасць ==
[[Выява:Malacičy. Маляцічы (XIX).jpg|250px|thumb|Касцёл святога Станіслава ў вёсцы Маляцічы ў [[Крычаўскі раён|Крычаўскім раёне]] [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]], пабудаваны па загаду С. Богуш-Сестранцэвіча]]
Апекаваў навуцы, сам працаваў у галіне гісторыі, філалогіі, медыцыны і інш. Выбіраўся членам Расійскай акадэміі навук, Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі. З 1813 прэзідэнт вольнага эканамічнага таварыства. У 1793 выдаў у Магілёве сваю гістарычна-краязнаўчую працу «Аб Заходняй Расіі» (на польскай мове), у якой разгледзеў праблему паходжання беларусаў, украінцаў і рускіх. Аўтар «Гісторыі Таўрыды» (т. 1-2. Брауншвейг, 1800, руск. перакл. СПб., 1806), «Гісторыі сарматаў і славян» (т. 1-4. СПб., 1812), «Граматыкі літоўскай» (першая граматыка беларускай мовы; рукапіс пакуль не знойдзены) і іншых навуковых прац<ref name="ЭГБ. Т. 2"/>.
Радок 60 ⟶ 141:
{{Архібіскупы магілёўскія}}
{{DEFAULTSORT:Богуш-Сестранцэвіч Станіслаў Іванавіч}}
Радок 68 ⟶ 147:
[[Катэгорыя:Члены Акадэміі Расійскай]]
[[Катэгорыя:Слуцкая гімназія]]
{{catholic-stub}}
| |||