Вікіпедыя

Артылерыя: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB
шаблон, арфаграфія, пунктуацыя
Радок 1:
[[Выява:Fork-(artillery).gif|thumb|250px|]]
[[Выява:Гомель. Парк. малые архитектурные формы. Фото 39.jpg|thumb|250px|ПушкаГармата. [[Палац Румянцавых — Паскевічаў]], [[Гомель]]]]
 
Гістарычна артылерыяй ([[французская мова{{lang-fr|фр.]] ''artillerie''}}) называлі любыя механізмы, што выкарыстоўваліся для кідання разнастайных снарадаў на вялікія адлегласці падчас [[вайна|вайны]]. Звычайна абслугоўвалася камандай ваяроў. Тэрмін гэтаксама мае дачыненне да сухапутных [[войска]]ў, першаснай функцыяй якіх ёсць абслуга такіх механізмаў. Артылерыю таксама называюць «Бог Вайны». Артылерыя падзяляецца таксама на берагавую артылерыю, што традыцыйна выкарыстоўваецца для абароны ўзбярэжжаў і кантралявання праходу караблёў, і сухапутную або палявую артылерыю. Напачатку [[20 стагоддзе|20 стагоддзя]] з развіццём [[авіяцыя|авіяцыі]] да артылерыі пачалі адносіць і сухапутныя супрацьпаветраныя батарэі.
 
== Гісторыя развіцця ==
Радок 9:
''[[Бамбарда|Бамбарды]]'' былі масіўнай гладкаствольнай зброяй і мелі шмат недахопаў, як то: немабільнасць, неўніфікаванасць (кожная бамбарда была індывідуяльнай) і ненадзейнасць. [[Бамбарда|Бамбарды]] выкарыстоўваліся пераважна падчас [[аблога|аблог]] (напрыклад пры [[аблога Канстанцінопаля, 1453|аблозе]] [[Канстанцінопаль|Канстанцінопаля]] ў [[1453]] выкарыстоўвалася [[бамбарда]] вагай ''19'' тон з камандай у ''200'' чалавек і ''16'' быкоў. Яна магла рабіць толькі ''7'' выстралаў за дзень).
 
Слова ''«[[гармата]]»'' упершыню выкарыстоўваецца ў [[15 стагоддзе|15 стагоддзі]]. Так называлі аднаствольную палявую зброю, што была пастаўленая на [[кола|колы]] і перасоўвалася пры дапамозе цяглавых жывёлаўжывёл. Гэта надало ''артылерыі'' мабільнасць і дало ёй мажлівасць падтрымліваць войска ў паходзе, а не толькі падчас аблог. Памяншэнню памераў [[гармата|гарматы]] абавязаны новым тэхналогіям у апрацоўцы [[жалеза]] і вырабе [[порах]]у. Першая мабільная гармата ўзгадваецца дзякуючы [[Ян Жыжка|Яну Жыжку]], што ўпершыню выкарыстаў падчас [[Гусіцкія войны|Гусіцкіх войнаў]] у [[Багемія|Багеміі]] ([[1418]]—[[1424]]) валоў для перасоўвання [[гармата|гарматы]].
 
У [[17 стагоддзе|17 стагоддзі]] былі распрацаваны [[ладунак|ладункі]] і [[снарад]]ы, а таксама пачалося развіццё [[говітцар]]аў, [[марціра|марцір]] і карабельнай артылерыі.
Радок 15:
 
[[Гармата]] працягвала змяншацца. Напрыклад [[Фрэдэрык II]] з [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] выкарыстаў першую лёгкую ''артылерыю'' падчас [[Сямігадовая вайна|Сямігадовай вайны]], але да сярэдзіны [[19 стагоддзе|19 стагоддзя]] вынаходніцтвы ў [[металургія|металургіі]], [[хімія|хіміі]] і вытворчасці не паўплывалі на базавы выгляд і метад дзеяння [[гармата|гарматы]].
У [[19 стагоддзе|19 стагоддзі]] ''артылерыя'' канчаткова размежавалася на малую мабільную зброю, што заставалася з [[войска]]м, і вялікую, што выкарыстоўвалася для непрамога агню.
 
== Сучасная артылерыя ==
[[Выява:Belarus-Minsk-Museum of GPW Exhibition-2.jpg|thumb|300px|203-мм гаўбіца. [[Музей Вялікай Айчыннай вайны, Мінск]]]]
Сучасную ''артылерыю'' можна вызначыць па наступных прыкметах: вялікі калібаркалібр, у якасці снарада выкарыстоўваецца ўзрыўны [[снарад]] ці [[ракета]], яе памеры патрабуюць спецыяльнай базы для перасоўвання і вядзення агню. Важкай характарыстыкай таксама ёсць выкарыстоўванне непрамога агню, калі абсталяванне наводзіцца на нябачную вокам цэль. Непрамы агонь атрымаў распаўсюджанне напачатку [[20 стагоддзе|20 стагоддзя]] і пачаў буйна развівацца пасля [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]].
 
== Тыпы артылерыі ==
''Паводле вобласці выкарыстання:''
* Конная артылерыя. Упершыню сфарміраваная напрыканцыў канцы [[18 стагоддзе|18 стагоддзя]], як элітная падтрымка кавалерыі.
* Палявая артылерыя. Галоўная галіна войскаў падтрымкі сучаснага сухапутнага [[войска]].
* Крэпастная або гарнізонная артылерыя.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Артылерыя"