|
| род =[[Сцыпіёны дэль Кампа]]
| бацька =[[Ян Сцыпіён]]
| маці =ТарэзаТэрэза [[Юзэфовічы-Глябіцкія|Юзэфовіч-Глябіцкая]]
| муж =
| жонка =Вераніка [[Фірлеі|Фірлей]] <br/>ТарэзаТэрэза Барбара [[Радзівілы|Радзівіл]]
| дзеці =''ад першага шлюбу:''<br/> Станіслаў, [[Ігнацы Сцыпіён|Ігнацы]], Ганна, Магдалена, ТарэзаТэрэза <br/>''ад другога шлюбу:''<br/> Ксаверы Мікалай
| рэлігія =
| узнагароды ={{{!}} style="background: transparent"
{{!}} {{ордэн Белага Арла}}
{{!}}}
| аўтограф =
| Commons =
}}
'''Юзэф СЦЫПІЁН (Сцыпіё дэль Кампа)''' (? — да [[9 чэрвеня]] [[{{ДС|||1743]]}}) — дзяржаўны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Адзіны дасцігшы паўналецця сын [[Ян Сцыпіён|Яна Сцыпіёна]], [[кашталяны смаленскія|смаленскага кашталяна]], і ТарэзыТэрэзы [[Юзэфовічы-Глябіцкія|Юзэфовіч-Глябіцкай]].
== Жыццяпіс ==
Ян Сцыпіён рана пачаў далучаць сына да адказных спраў. У 1717 годзе той быў абраны дэпутатам [[Трыбунал ВКЛ|Трыбунала ВКЛ]]. У 1720 годзе бацька перадаў Юзэфу [[Старосты лідскія|Лідскае староства]]. Як мага раней Ян Сцыпіён імкнуўся вылучыць адзінаму сыну асобнае ўладанне. У 1718 г. з дазволу караля [[Аўгуст Моцны|Аўгуста II Моцнага]] ён перадаў Юзэфу вёску Горні, у 1735 -— Кульбакі, у 1736 -— Борцяны і Пуршчы ў [[Лідскі павет|Лідскім павеце]]. Юзэф атрымаў заможны стан, адпаведны для актыўнага ўдзелу ў грамадска-палітычным жыцці. Юзэф Сцыпіён неаднаразова выбіраўся на [[сойм]]ы [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ад [[Лідскі павет|Лідскага павета]], [[Смаленскае ваяводства|Смаленскага ваяводства]] і [[Інфлянцкае ваяводства|Інфлянтаў]]. На соймах 1729, 1730 і 1733 Юзэф Сцыпіён спрабаваў атрымаць пасаду маршалка сойму, але безпаспяхова. Паводле аўтараў "Польскага біяграфічнага слоўніка" за кулісамі сойму Юзэфа абвінавачвалі ў плябейскім паходжанні, але ніхто не адважыўся выказаць гэта адкрыта.
Некалькі разоў Юзэф Сцыпіён выконваў знешнепалітычныя місіі. Ён веў перамовы з папскім нунцыям (1724), працаваў у камісіі па справах [[Курляндыя|Курляндыі]] (1727). Юзэф Сцыпіён не здолеў атрымаць пасаду [[Кашталяны троцкія|троцкага кашталяна]], чаму перашкодзіў літоўскі падканцлер [[Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі|Міхал Чартарыйскі]]. Затое ў 1739 ён стаў [[Маршалкі надворныя літоўскія|маршалкам надворным літоўскім]], што лічылася міністэрскай пасадай.
Юзэф Сцыпіён неверагодна ўзмацніў маёмасны і дынастычны стан свайго роду. Першы раз ён ажаніўся ў 1728 з Веранікай [[Фірлеі|Фірлей]] -— дачкой [[Кашталяны каменьскія|каменьскага кашталяна]] [[Анджэй Фірлей|Анджэя Фірлея]]. Пасля смерці ў 1730 яе брата [[Якуб Фірлей|Якуба]], Вераніка стала адзіным нашчадкам усёй маёмасці Фірлеяў, якая такім чынам трапіла да [[Род Сцыпіёнаў дэль Кампа|Сцыпіёнаў]]. Ад бацькі Юзэф Сцыпіён меў Шчучынак, Балотна ([[Воранава]]), Палубнікі, Сукурчы, Горні, Кульбакі, Борці і Пуршчы ў [[Лідскі павет|Лідскім павеце]] і Канюхі ў [[Ваўкавыскі павет|Ваўкавыскім павеце]]. Пасля смерці каля 1739 жонкі Веранікі Юзэфу Сцыпіёну дасталася ўся спадчына Фірлеяў ў [[Люблінскае ваяводства|Люблінскім]] і [[Рускае ваяводства|Рускім]] ваяводствах, у тым ліку юрыдыка ў [[Люблін]]е. Дзякуючы сваім багаццям Юзэф Сцыпіён рабіў вялікія ахвяраванні кляштарам [[Піяры|піяраў]] у [[Шчучын]]е і [[Воранава|Воранаве]] і [[Дамініканцы|дамініканам]] у Канюхах. Ён падтрымаў сваю маці ў заснаванні ў [[Шчучын]]е канвенту сясцёр міласэрнасці ў 1742. Другой жонкай Юзэфа Сцыпіёна стала ў 1740 ТарэзаТэрэза Барбара [[Радзівілы|Радзівіл]] -— дачка [[Ваяводы новагародскія|новагародскага ваяводы]] [[Мікалай Фаўстын Радзівіл|Мікалая Фаўстына Радзівіла]]. Фактычна гэты шлюб можна разглядаць як прызнанне за "лідскімі" Сцыпіёнамі роўнага становішча з боку магнатаў ВКЛ. У 1742 у [[Дрэздэн]]е кароль [[Аўгуст III]] адзначыў Юзэфа Сцыпіёна [[Ордэн Белага Арла|ордэнам Белага Арла]] -— вышэйшай узнагародай у [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]].
== Гл. таксама ==
* [[Род Сцыпіёнаў дэль Кампа]]
| 