Вікіпедыя

Цыянабактэрыі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
арфаграфія
шаблон
Радок 1:
{{Таксон
{{Таксанамія
| выява image file = Anabaenaspiroides EPA.jpg▼
| назва = Цыанабактэрыі
| image title =
▲ | выява = Anabaenaspiroides EPA.jpg
| подпіс выявы image descr = ''[[Anabaena spiroides]]''▼
| апісанне выявы =
| regnum = Бактэрыі
▲ | подпіс выявы = ''Anabaena spiroides''
| віківіды latin = Cyanobacteria▼
| надцарства = [[Пракарыёты]]
| царстваauthor = Stanier ex =[[Cavalier-Smith]], [[Бактэрыі2002]]
| тып syn = '''Цыанабактэрыі'''
*{{btname|Cyanophyta}}
| навуковая назва = Cyanobacteria Stanier ex Cavalier-Smith, 2002
| children name =
| назва боксу таксонаў =
| children = Гл. тэкст
| тэкст боксу таксонаў =
| wikispecies = Cyanobacteria
| назва боксу карты =
| вікісховішча commons = Category:Cyanobacteria▼
| карта =
| itis = 601▼
| апісанне карты =
| eol = 3223▼
| легенда карты =
| ncbi = 1117▼
▲ | віківіды = Cyanobacteria
}}▼
▲ | вікісховішча = Category:Cyanobacteria
'''Цыанабактэрыі''' (''Cyanobacteria'')  — група фотатрофных [[пракарыёты|пракарыётаў]], што называецца таксама '''сіне-зялёнымі водарасцямі'''.▼
▲ | itis = 601
▲ | eol = 3223
▲ | ncbi = 1117
▲ }}
▲'''Цыанабактэрыі''' (''Cyanobacteria'') — група фотатрофных [[пракарыёты|пракарыётаў]], што называецца таксама '''сіне-зялёнымі водарасцямі'''.
 
Уключаюць аднаклетачныя і шматклетачныя (ніткаватыя) формы. Да бактэрый сіне-зялёныя водарасці адносяць паводле будовы клетак (напр., не маюць абмежаванага мембранай ядра), наяўнасці агульных спецыфічных злучэнняў (напр., мурэіну ў клетачнай сценцы), блізкасці іх генетычных уласцівасцей. Таксама цыанабактэрый уключаюць у батанічную класіфікацыю паводле іх здольнасці, як вышэйшых раслін і водарасцей, да [[фотасінтэз]]у з выдзяленнем малекул [[кісларод]]у. Многія фіксуюць малекулярны [[азот]]. Назва «цыанабактэрыі» выкарыстоўваецца ў мікрабіялагічнай літаратуры, у батанічнай часцей ужываецца назва «сіне-зялёныя водарасці».
 
Падзяляюцца на 3 класы: храакокавыя, хамесіфонавыя і гармагоніевыя водарасці. Адрозніваюць каля 150 родаў, 2 тыс. відаў. Пашыраны ўсюды. Вядомы з дакембрыю (узрост некаторых з іх больш за 3  млрд. гадоў). На Беларусі 327 відаў, разнавіднасцей і форм з 55 родаў: [[асцыляторыя]], [[насток]], мікрацысціс, афанізаменон, глеятрыхія, глеякапса, фармідыум, калотрыкс, спіруліна, афанатэцэ, сінехакокус і інш.
 
Аднаклетачныя, каланіяльныя і шматклетачныя (ніткаватыя) арганізмы, мікраскапічныя, часта ўтвараюць буйныя скопішчы ў выглядзе корак і кусцікаў вышынёю да 20 см (у трапічных морах). Афарбоўка ад сіне-зялёнай да чырвонай. Фотасінтэзуючыя, маюць [[хларафіл]] a, караціноіды і асобныя пігменты  — фікабіліпратэіды. Для іх характэрна адсутнасць жгуцікавых стадый і палавога працэсу.
Размнажэнне вегетатыўнае. Уваходзяць у склад [[планктон]]у, [[бентас]]у прэсных вод і мораў, жывуць на паверхні глебы, у гарачых крыніцах з тэмпературай вады да 80  °C, у вапнавым субстраце, гарах, Арктыцы і Антарктыцы. З'яўляюцца піянерамі жыцця ў крайніх умовах існавання. Часта знаходзяцца ў сімбіятычных адносінах з іншымі арганізмамі: аднаклетачнымі водарасцямі, што страцілі [[хларапласт]]ы, прасцейшымі, грыбамі ([[лішайнікі]]), моха- і папарацепадобнымі, сагаўнікавымі, пакрытанасеннымі. Выконваюць ролю азот-фіксатараў і выкарыстоўваюцца як угнаенне (напр., на рысавых палях). Выклікаюць «цвіценне» вады ў вадасховішчах.
 
Некаторыя ўжываюцца ў ежу (насток, спіруліна), выкарыстоўваюцца для культывавання (напр., для вырабу лекаў).
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Цыянабактэрыі"