Арфа: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ZéroBot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат дадаў: war:Arpa
др clean up, replaced: = Вонкавыя спасылкі = → = Спасылкі =, блян → блан, а была чатырохкутная → а была чатырохкутна, == → == (2) using AWB
Радок 2:
'''А́рфа''' — шчыпковы [[Струнны музычны інструменты|струнны]] [[музычны інструмент]].
 
Мае форму трохвугольніка, які складаецца: па-першае, з рэзананснага корпуса-скрыні даўжынёй прыблізна ў 1 метр, які пашыраецца дадолу; ранейшая яго форма была чатырохкутнаячатырохвугольная, цяперашняя жа — закругленая з аднаго боку; ён забяспечаны плоскай [[дэка]]й, зробленай звычайна з кляновага дрэва, у сярэдзіну якой па даўжыні корпуса прымацоўваецца вузкая і тонкая рэйка з цвёрдага дрэва, у якой прабіваюцца адтуліны для пранізвання жыльных струн; па-другое, з верхняй часткі (у выглядзе вялікіх памераў [[грыф]]а), змеявыяўна выгнутай, прымацаванай да вяршыні корпуса, утваральнай з ім востры кут; да гэтай часткі прымацаваны з'едлівыя для ўмацавання струн і іх наладжвання; па-трэцяе, з пярэдняга бруса, які мае форму калоны, прызначэнне якога — аказваць супраціў сіле, выраблянайякае свараецца струнамі, нацягнутымі паміж грыфам і рэзанансным [[корпус]]ам.
 
Бо арфа і ў ранейшы час мела значны гукавы абьём (пяць актаў), а памяшканне для струн поўнай храматычнай гамы нядосыць, то ў арфе нацягнутыя струны толькі для здабывання гукаў дзіатанічнай гамы. На арфе без педалі можна згуляць толькі адну гаму. Для храматычных падвышэнняў у ранейшыя часы струны павінны былі быць укарочваемыя прыжыманнем пальцаў у грыфа; пазней гэта прыжыманне сталі вырабляць з дапамогай гаплікаў, прыводных у рух рукой. Такія арфы апыняліся вельмі няёмкімі для выканаўцаў; недахопы гэтыя былі ў значнай ступені ўхіленыя механізмам у педалях, вынайдзеным [[Якаб Хохбрукер|Якабам Хохбрукерам]] у [[1720]] г. Гэты майстар прымайстраваў да арфы сем педаляў, якія дзейнічалі на праваднікі, якія праз пустую прастору бруса праходзілі да грыфа і там прыводзілі гаплікі ў такое становішча, што яны, дужа прылягаючы да струн, выраблялі ва ўсім аб'ёме прылады храматычныя падвышэнні.
 
== Знакамітыя арфісты ==
 
* [[Мікола Бокса]]
* [[Мікола Бокса]]
Радок 17 ⟶ 16:
 
== Дзяржаўны знак ==
 
Арфа была палітычным знакам [[Ірландыя|Ірландыі]] на працягу шматлікіх стагоддзяў. Яна ўпершыню была выкарыстаная для сімвалічнага малюнка Ірландыі ў Каралеўскім Сцягу Караля Шатландыі Джэймса VI (ён жа Кароль Англіі Джэймс I), і з тых часоў фігуравала ва ўсіх Каралеўскіх Сцягах Англіі, Брытаніі і Злучанага Каралеўства, хоць стыль малюнка з часам змяняўся. З 1922 года Незалежная Дзяржава Ірландыя працягвае выкарыстаць арфу, як дзяржаўны знак, захаваны на Вялікім Дзяржаўным Друку Ірландыі, на гербе, Прэзідэнцкім Сцягу і Прэзідэнцкага Друку, а гэтак жа ў шэрагу іншых дзяржаўных знакаў і дакументаў. Арфа гэтак жа адлюстроўваецца на ірландскіх манетах, пачынальна са сярэднявечных, і да сучасных ірландскіх манет еўра.
 
== Спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Harps|выгляд=міні}}