Бітва пад Турам (732): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
EmausBot (размовы | уклад)
др r2.7.3) (робат дадаў: oc:Batalha de Peitius (732)
др clean up, replaced: а у → а ў, краю → края, рысціянаў → рысціян, == → == (3), typos fixed: — → — using AWB
Радок 3:
 
== Перад бітвай ==
[[Image:Steuben - Bataille de Poitiers.png|300px|right|thumb|Карціна [[Карл фон ШТОЙБЕН|фон Штойбена]] "Бітва пад Пуацье ў кастрычніку 732" (1834—18371834—1837)]]
На момант бітвы арабскае войска было абцяжарана здабычай <!--адсюль...-->па сваім летнім уварванні ў [[Галія|Галію]]<!--...і дасюль — у войны Умаядаў, са спасылкай-->, было падзелена, не ведала як след краюкрая. Гэта паспрыяла [[Карл Молат|Карлу]] ў тым, каб вывесці войска франкаў напярэймы арабскаму патаемна, бездарожжам, і загадзя заняць добрую пазіцыю для бітвы пяхоты супраць цяжкой панцырнай конніцы. Войска арабаў, напаткаўшы франкаў, спынілася, пачаліся дробныя сутычкі, але [[Абд-аль-Рахман]] не наважваўся пачынаць вальную бітву ў такіх некарысных для свайго войска ўмовах. Такое супрацьстаянне працягвалася да сямі дзён. Тым часам, да арабскага войска падышлі раней аддзеленыя часткі. Франкі таксама атрымалі падмацаванні. Нарэшце, верагодна, з прычын палітыкі, ідэалогіі, а таксама блізкага прыходу зімы, Абд-аль-Рахман загадаў пачаць агульны штурм пазіцыі франкаў.
 
=== Сілы бакоў ===
Дакладныя сілы бакоў невядомыя. Колькасць арабскага войска звычайна лічыцца роўнай 80 тыс. ч., колькасць войска франкаў невядомая, прынамсі ў 2 разы меншая, звыч. ацэньваецца як 20 тыс. ч., часам да 30 тыс. ч., пераважна пяхота без засцерагальнага узбраенняўзбраення. У абодвух войсках мелася значная колькасць старых, дасведчаных воінаў. Арабская конніца мела тактычную перавагу над франкскай, бо карысталася [[страмёнамі]], амаль невядомымі тады ў Еўропе. Арабы мелі палаткі, а франкі — не, але футраная вопратка франкаў лепей бараніла іх ад халадоў.
 
Дакладныя сілы бакоў невядомыя. Колькасць арабскага войска звычайна лічыцца роўнай 80 тыс. ч., колькасць войска франкаў невядомая, прынамсі ў 2 разы меншая, звыч. ацэньваецца як 20 тыс. ч., часам да 30 тыс. ч., пераважна пяхота без засцерагальнага узбраення. У абодвух войсках мелася значная колькасць старых, дасведчаных воінаў. Арабская конніца мела тактычную перавагу над франкскай, бо карысталася [[страмёнамі]], амаль невядомымі тады ў Еўропе. Арабы мелі палаткі, а франкі — не, але футраная вопратка франкаў лепей бараніла іх ад халадоў.
 
== Бітва ==
 
Войска франкаў стала квадратам (або [[фаланга]]й) на ўзвышшы, парослым дрэвамі і кустоўем, войска арабаў сабралася на раўніне, т. ч., мясцовасць не спрыяла коннай атацы. Бітва пачалася шматлікімі вальнымі атакамі арабаў на фалангу франкаў. Некалькі разоў арабам удавалася прарваць шыхт франкаў, але кожным разам франкі ліквідавалі прарыў. Гісторыкі адзначаюць высокую дысцыпліну, вывучку пяхоты франкаў.
 
Радок 19 ⟶ 17:
 
== Пасля бітвы ==
 
Адступіўшы, войска арабаў вярнулася на Іберыйскі п-аў.
 
Радок 25 ⟶ 22:
 
=== Геапалітычнае значэнне бітвы ===
Перамога франкаў азначыла канчатковы супын арабскіх заваёваў у Еўропе, і была адным з першых поспехаў еўрапейцаў—хрысціянаўеўрапейцаў—хрысціян. У арабскай гістарыяграфіі ацэнка змянілася з ваеннай катастрофы ("поле мучанікаў") да дробнай няўдачы, адной з многіх. У еўрапейскай гістарыяграфіі бітва традыцыйна ([[Гібан]] і інш.) ацэньвалася як выратавальная наогул для Еўропы і хрысціянства, у 20 ст. з'явіліся погляды на бітву, паводле якіх яна не была такой значнай.
 
----<div class=small><references/></div>
Радок 32 ⟶ 29:
*Edward Creasy. The Fifteen Decisive Battles of The World From Marathon to Waterloo.
:* Таксама выкарыстаныя матэрыялы з [[:en:|англійскай Вікіпедыі]].
 
[[Катэгорыя:Каралінгі]]
[[Катэгорыя:732]]
[[Катэгорыя:Франкі]]
[[Катэгорыя:Іслам у Францыі]]
{{Link GA|no}}
{{Link GA|de}}
 
{{Normdaten
Радок 50 ⟶ 40:
}}
 
[[Катэгорыя:Каралінгі]]
[[Катэгорыя:732]]
[[Катэгорыя:Франкі]]
[[Катэгорыя:Іслам у Францыі]]
 
{{Link GA|no}}
{{Link GA|de}}
[[ar:معركة بلاط الشهداء]]
[[bg:Битка при Поатие]]